ئاماری ماڵپەر
ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه
خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز
- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره بکه
- بۆ گوێ گرتن له قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه به‌کوردى و زمانه جیهانیه‌کان کلیک لێره بکه
قیامه‌ت ......ئه لقه‌ى یه که م
نوسینى: ته‌حسین حه‌مه غریب
ٍئاماده‌کردنى: دینه- هه‌ولێر
ره‌مه‌زان کاتى زۆر شته که مروڤ تییدا ئه‌نجامى بدات .....جگه له‌و شتانه‌ى که له مانگه‌کانى دیکه دا ئه‌نجامیداوه .....ئه‌وه‌تا له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا به شوێن تیکه‌یه‌ک ناندا ویله ...که چى لێره ئیستا خۆى برسى ده کات.... پێشتر ته نها خۆى له حه‌رام ده‌پاراست ...... به‌لام ئیستا خۆى له‌حه‌لالیش ده‌پاریزیت...
.له ره مه‌زاندا ده‌کریت زیاتر بیر له ئایه‌ته‌کانى خودا بکاته وه....زیاتر نویژ بکات ... قسه له‌گه‌ڵ خودا بکات .... قورئان بخوینى خودا قسه‌ى بۆ بکات زیاتر نزاو دوعاکانى بۆ لاى خودا به رزببنه وه و (عروج) بکه ن ....هه‌روه‌ک چۆن رحمه‌تى ئه‌و بۆ سه ر ئه م داده به‌زى و (نزول) ده کات .... له ره مه‌زاندا ده کرێت لێره وه بۆ قیا مه ت ـــ بۆ پاش مه رگ ــــــ له تونیله‌کانى ئایه‌ته‌کانى قورئان و حه دیس صه‌حیحى پێغه مبه‌ردرودى خواى له‌سه‌ر بێت سه‌فه‌ر بکات .....ئاخر قورئان و حه‌دیس قیامه‌تیان هێناوه‌ته به رچاومان ........[ كان يذكرنا با لجنه والنار كان نراها رأ ى العين ]
گه‌ر تۆ له من غائیب ده بیت ’ چیم بێ له تۆ غائیب
قیامه‌ت حازرى به‌رچاومه , خۆمم له‌خۆ م غائیب
منیش ده‌مه‌وێت له‌گه‌ڵ ئیوه بۆ قیامه‌ت سه‌رفه‌ر بکه‌م ..........له م ره مه‌زانه‌وه له‌سه‌فه‌رى قیامه‌تدا .... با ئه‌م ره‌مه‌زانه ئێره به‌جێ بهێڵین ..... سه‌فه‌ر بکه‌ن .......برۆن ........ئه‌م ولاتى غه م و مه ینه‌ته به‌جێ بهێڵین ..... ولاتى گریان و برسێه‌تى ........ بۆ وڵاتى خۆش هه‌میشه
...... بۆ مه‌مله‌که‌تى مه‌لائیکه ..........بۆ وڵاتى عیشقى راست قینه ...... بۆ وڵاتى حوریه‌کان ........[لو ان امراه من اهل الجنه اطلعت .].. ئه گه‌ر ژنیک له و ژنانه ى به‌هه‌شت ده‌ر بکه‌وێت ..[ لا ضا ءت بينهما]... نێوان رۆژهه‌لات و رۆژئا وا روشن ده کا ت [ولمللأت مابينهما ريحاََ]...نێوان رۆژهه‌ڵات و رۆژئاوا پڕده‌کات له ٍبۆنى خۆش... [ولنصيفها خير من دونيا وما فيها ] ’’ رواه البخارى ’’ ... له‌چکه‌ى چاکتره له‌هه‌موو دونیا و ئه وه ش له دونیادایه ...... وه‌رن برۆین بۆ وڵاتى بینینى خودا ......{انكم سترون ربكم عينا} ئێوه خوداتان به چاو ده بینین ........[كما ترون القمر ليله البدر ] هه روه‌ک مانگ له مانگى چوارد ه داده بینین .... {لا تضا مون من رؤيته } ,, منتفق علیه ,, ...... هه رگیز بیزار نابن له بینینى ....[وجوه يو مئيذ نا ضرة الى ربها نا ضيرة ] ... [اذا دخل اهل الجنه الجنه ....كاتيك بة هشتية كان دة ضنة بة هة شت خودا ثيَيان دة فة رموويَت{ اترون شيأ} ؟ هيضى ترتان دة ويَت ؟ ئةوانيش دةليَن : [الم تبيض شيئا] ؟ ئا یا ده‌مو چاوتان رو شن نه‌کردوین؟! نورانیت نه کردوین ؟[ الم تدخلنا الجنه ] ئایا ئێمه‌ت نه‌خستۆ ته ناو به‌هه‌شت [ الم تنجنا من النار ]ئایا له‌ئاگر قورتارت نه کردوین ........ ئیتر چیمان بوێت ؟ په‌رده لا ده‌درى .... [فيكشف الحجاب ] .. [ فما اعطوا شيئا احب اليهم من النضر الى ربهم ] .....شیرین تر له‌و .... خۆشتر له بینینى خودا یان پینه‌دراوه ....وه رن بۆ شوینیک شته‌کان له باس نایه‌ن ...[اعد د لعبادى ما لا عين رأت] ئه و شتانه‌ى هه‌رگیز نه بیندراوه ..... چونکه بێجگه له‌وێ له هیچ شوێنێکى تر نین .......[ ولا اذن سمعت ] ئه و ده‌نگه خۆ شانه‌ى هه‌رگیز نه بیستراون ...... به ڵکو هه‌رگیز به به‌دڵى مرۆڤدا نه‌هاتوون [ولاخطرعلى قلب بشر]...[اقراؤا ماشئم ]...ئه‌گه‌ر ویستتان له قورئاندا ته‌ماشاى بکه‌ن ...ده‌ى ئایه‌تى[ لاتعلم نفس ما اخفيت لهم من قرة اعين ] ...نه‌فسه‌کان نازانن چیان بۆ ئاماده‌کاوه بخوێنن ...وه‌رن بچین ...سه‌فه‌ر بکه‌ین بۆ وڵاتى رووت و قوت ... ئه‌و رووتانه‌ى له ده‌شتى مه‌حشه‌ردان و هه‌رگیز سه‌یرى یه‌کترى ناکه‌ن ...[ حفاء عراةغرلا]... پێ په‌تى و رووت و قوت ...عائیشه فه‌رمووى ژن و پیاو سه‌یرى یه‌کدى ده‌که‌ن ؟! ... فه‌رموو [الامر اشد من ان يهمهم ذاك ]... رۆژه‌که زۆر سه‌ختتره له‌وه‌ى بیر له‌وه‌ى بکه‌نه‌وه ... وه‌رن بڕۆین ...بۆ ئه‌و ده‌شته کاکى به کلکیه‌ى دواى چوون بۆ ئه‌وێ ...[ لاترى فيها ] ... تێیدا نابینى ...[عوجا] ... لاریه‌ک ... [ ولا امتا] ... به‌رزیه‌ک ... له‌و سه‌ر هێلکه دابنێ لهم سه‌ر دیاره ... [ قاعا صفصفا] ...[ يحشر الناس يوم القيامة على ارض ] ...خه‌ڵکى حه‌شر ده‌کرێن له سه‌ر زه ویه ک .... [بيضاء ] ....[ عفراء] سپى سپى........[ كقر صة نقى ] ... وه ک خه‌پله‌یه‌ک نان......[ ليس فيها علم لا حد ] ... هیچ دیارده یه‌کى بۆ که‌س پێوه نیه ..... هه موو وه‌ک یه‌ک .....
وه‌رن بڕۆین ...... بۆ ئه‌و وڵاته‌ى خۆر نزیک ..... هه‌تا عاره قى خه‌ڵکى ده‌گات بنا گوێیان ......[ ان الشمس تذنو يو م القيامة ] هه‌تا عاره ق ده گات نیوه‌ى گوێ ... [ حتى يبلغ العرق نصف الاذن ] .....وه رن بڕۆین ... بۆ ئه‌و مه‌مله‌که‌ته‌ى بانگ بیژ بانگ هه‌ڵده دات : [ لمن ملك اليوم ] ؟.... کئ خاوه‌ن موڵکه ؟...... وه‌ڵام نیه ...... سه‌ره کان داده‌خرێن ....... ده مه‌کان نوزه یان لێوه نایه‌ت ...... [ وخشعت الاصوات للحى القيوم فلا تسمع ] ... گوێت له هیچ نیه ... ته نها [ همسا ] .... چیه نه‌بێ ..
وه رن بڕۆین ..... له وێ شتى سه‌یر و سه‌مه‌ره ببینن ...... [يحشرون الكافرون على وجو ههم ]...کافران به سه ریانه‌وه ئه‌ڕوَن ب ڕێوه ..... [ قيل يانبى الله ] .. ئه ى پێغه‌مبه‌رى خودا .. [ كيف يحشرون الكافر ون على وجوههم ] ؟.... چۆن شتى وا ئه‌بیت ؟ فه‌رمووى : ئه وه‌ى له دونیادا به‌سه‌ر دوو قاچ ده‌یبرن به‌ِڕێوه تواناى ئه وه‌ش هه‌یه له‌قیا مه‌تدا به‌سه‌ر بیان بات به‌ڕێوه ....... [ الا انهم يتقون بو جههم كل حدب و شو ك ] .... ئه وان هه‌موو که‌ند و درکێک به ده‌مو چاویان لاده ده ن .......بڕۆین ........ ته ماشاى ئاگر بکه‌ین [ انها لظى .... نزعة للشوى]...گوشت و پێستى ده مو چاویان داده ماڵێ .... ته ماشاى ئاگر بکه‌ین ...... ئه‌و ئاگه‌ى پبَغه‌مبه‌ر درودى خواى له‌سه‌ر بێت ده فه رموێت [ ما رأيت افضع قط ]له‌و ترسناکیه‌م هه‌رگیز نه‌م بینیوه .... النار ..... ئا گر ...
• { {ناركم هذة التى تو قدون جزء من سبعين جزء من حر جهنم } ... ئه م ئا گره ى ئێوه هه‌موو ئا گره‌کانى دونیا به‌شیکه له حه‌فتا به‌ش تین و گرى ئا گرى جه‌هه‌نه م ..... فه‌رموویان :[ والله ان كانت لكا فيت ] ...... ئه‌گه‌ر هه‌ر ئه‌مه‌ش بوایه به‌س ده بوو.... وه رن بڕۆین ..... مرۆ ڤه‌کانى ناوى ببینین [كلما نضبحت جلوم دهم ] .. که ئه‌بڕژێن ... تا ته‌و او گه یین ..... وه‌کو میوه یه‌ک زۆر بگات .... پێستیان شل ده بیت , به‌لام یه‌کسه‌ر تازه ده بێته‌وه .... بۆ ئه‌وه‌ى زیاتر بچه ژن ..... وه‌رن بچین ... قو مێک له ئاوى ک وسه‌ر نۆش بکه ین ....[ حوضى ميسرة شهر ] .... حه وزێک به درێژاى مانگێک رێگه ..... ئاوه که‌ى سپى ....سپى ... له شیر سپى تر .... [ ابيض من لبن ]...بۆنه‌که‌ى [ اطيب من المسك ] ... خۆشتر له مسیک ....و [ كيزانة]په‌رداخه‌کانى زۆرتر له ئه‌ستێره کانى ئاسمان .....[ فمن شرب ] ..... ئه وه‌ى قو مێکى لێ بخواته وه .... [ فلا يضما ابدا ] ... هه رگیز تینوى نا بێت .... وه‌رن ...... ده مو چاوى مانگ ئاسا ببینن .... [ ان اول زمرة يدخلون الجنة على صورة القمر ليلة البدر ] ... یه‌که‌م ده سته‌که ده چنه به‌هه‌شت دهم و چاویان وه‌ک مانگى چوارده وایه ...........وه‌رن بچین ..... به‌جىچ ى بهێڵین دونیاى فانى ..... زه مین گیر نه‌بین .... به‌ره‌و ئاسمان بفڕین ..... ئه‌ى ئه‌وانه‌ى حه‌تمه‌ن ده مرن ...... ده‌ى ئه‌و که‌سه‌ى که مرد قیامه‌تى هه‌ستا وه .......[ فان من مات فقد قامت قيامتة ] .... وه ره بچین ..... ئاگر و به هه‌شت ببیینین .....خۆزگه ده‌تان بینى ..... [لو رأيتم.]... پێغه مبه‌ر درودى خواى له‌سه‌ر بێت ده فه‌رمووێت: چیمان ببینیانه.؟!..[ ما رايت ]..ئه‌وه‌ى من بینیومه ...چى ... ده بوو .... [ لضحكتم قليلا ] ... زۆر که‌م پێده‌که‌نین .... [ ولبيكتم كثرا ] ... زۆر ده گریا ن .... { وما رايت يا رسول الله } ...؟ چیت بینیوه ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر خودا ؟؟...... [ الجنة والنار ]...ئاگر و به‌هه‌شت .... سه فه‌ر بکه ین ... سه‌فه‌رى سه‌خت .... سه‌فه‌رێک ته‌داره کى ده وێت ..... سه فه‌رى پاش مه‌رگ .... خاڵى ده ست پێکردن مه‌رگه .... بۆیه لێره‌دا به جێتان ده هێڵین و ئه‌لقه‌ى دا هاتوو له‌مه‌رگه‌وه ده ست پێ ده‌که‌ین ..... سه‌فه‌رێک ..... سه‌فه‌رى دڵ نه وه‌ک سه‌فه‌رى لاشه ... ئیمامى گه‌یلانى ده فه‌رموێت { انما السير سير القلب } .... روشتن رو شتنى دڵه ......