ئاماری ماڵپەر
ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه
خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز
- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره بکه
- بۆ گوێ گرتن له قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه به‌کوردى و زمانه جیهانیه‌کان کلیک لێره بکه
ئه‌لقه‌ى نویه‌م.....هه‌ستانى قیامه‌ت
نوسینى: ته‌حسین حمه غه‌ریب
ئاماده‌کردنى: دینه- هه‌ولێر
لێره هه‌رچه‌نده بته‌وه‌ێ تا سه‌وه‌رى قیامه‌ت بکه‌یت ناتوانیت ... مرۆڤ ناتوانێت له خه‌یاڵیدا تاسه‌وه‌رى شتێک بکات ماده‌م نه‌یبینێت ... یاخوت وه‌ک ئه‌وشته‌ى نه‌یبینیت... قیامه‌ت رووداوێکه له‌وه‌و پێش رووى نه‌داوه ... ته‌نها یه‌ک رووداوه ... رووداوێکى گه‌وره... هه‌رگیز ناتوانێت با زۆریش له خه‌یاڵت بکه‌یت ... چاوت بنوقێنه...
ده‌ى ده‌ى محاوه‌له بکه ... ئه‌ها لێیدا... {القارعة}... لیده‌ر... {الصاعقة}... ده‌نگیکى گه‌وره‌یه خه‌ریکه گویت که‌رده‌کات... {الطامة الكبرى}... رووداوه گه‌وره‌که... {انى اخاف عليكم يوم التناد}... رۆژى هه‌راو هوریا ... ده‌نگه ده‌نگ ... هه‌مووده‌نگه‌کان ... ده‌نگى هه‌موو مرۆڤه‌کان ... له باوه ئاده‌مه‌وه تا ئه‌و رۆژه... ده‌نگى هه‌موو گیانداران ... به هه‌موو جۆره‌کانیایه‌وه... ئه‌وانه‌ى که‌بوون و ئه‌وانه‌یش که ده‌بن ...چ هه‌راو هوریایه‌که... ئه‌و هه‌مووده‌نگه.. ئه‌و هه‌مووگریان و شین و رۆڕۆیه ... تێکه‌ڵ بوونى هه مووده‌نگه‌کان بۆخۆت له خه‌یاڵتدا خه‌ریکه شتێک دروست ده‌که‌یت به‌لام ئه‌وه هێشتا ئه‌وه نیه ... ئه‌وه ته‌نها خه‌یاڵه... {اليوم اعظم }... وه‌ک پێغه‌مبه‌ر درودى خواى له‌سه‌ر بێت ده فه‌رمووێت : ئه‌ورۆژه زور زور گه‌وره‌تره ,کام ژماره زۆره له‌وه‌زورتره ... کام ده‌نگه زۆرگه‌وره‌یه له‌وه گه‌وره‌تر ... {يوم التلاق}... {التلاق}..به یه‌کگیشتن ...ناوى چه‌ندت بیستوه ... چه‌ند که‌س له‌سه‌ر زه‌وى ده‌ژى... چه‌ند که‌س مردوون... چه‌ند که‌س له دایک ده‌بن... له‌شوێنێکدا کۆده‌بنه‌وه... به‌م چاوه ئاساییه... ته‌نانه‌ت به‌چاوى خه‌یاڵیش تاسه‌ور ناکریت... چونکه خه‌یال هه‌رچه‌نده فراوان بێت هه‌ر سنوورێکى هه‌یه... هێشتا هه‌رچاوه‌کانت نوقاندوه... بیر له ناڕه‌حه‌تى ئه‌و رۆژه بکه‌ره‌وه ... شڵه‌ژاوى خه‌ڵک ... تۆزو عاره‌ق تیکه‌ڵ بوون... سه‌رو ملیان بژاوه ... مووه‌کانى سه‌ریان هه‌ریه‌ک له لایان له لایه‌ک کردووه ... زۆر تینون ... زۆر برسى..رووتن وه‌ک رووتى ئه‌ورۆژه‌ى له دایک بوون... هه‌موویان ’’ یا الله ’’ و ’’ یارب ’’ یانه...هه‌مووى بۆ پێشه‌وه ده‌ڕوانێ و که‌س نازانێ چیه ... بیرت کرده‌وه... به‌لام بزانه ئه‌مه ئه‌و نیه...{والساعة ادهى وامر} ...قیامه‌ت زۆر له‌وه تاڵتره...ناڕه‌حتره...هه‌موویان له چاو ئه‌ودا...نانه خۆشن... ئێستا چاوه‌کانت بکه‌ره‌وه ... هه‌وڵ بده ئیره نه‌بینى ئه‌وێ ببین... {هل اتاك حديث الغاشية}...تا ئێستا ئه‌و رووداوه‌ت بیستوه ... ئه‌وه‌ى هه مووشته‌کان داده بۆشىچ هه‌مووشتێک ...له‌ورترین شته‌وه تاگه‌وره‌ترین شت...له گه‌ردیله‌وه تاوه‌ک که‌شکه‌شان..زۆرن ئه‌و روداوانه‌ى سه‌راپا گیرن... جه‌نگ ده‌بێت به‌لام هه‌رکۆمه‌ڵێک ده‌رباز ده‌بن ... سوتان ده‌بێت , به‌لام هه‌ر هه‌ندێک شت ده‌بێت که‌نه‌سوتێت .. که‌سێک ده‌سوتێ ...خراپ ده‌سوتێ....به‌لام هه‌رهه‌مووخانه‌کانى ناسوتێ... بومه‌له‌رزه ده‌بێت... ده‌ڵین به‌ردى به‌سه‌ر به‌رده‌وه نه‌هێلاوه ... به‌لام قیامه‌ت به‌رده‌کان نه‌وه‌ک به‌سه‌ریه‌که‌وه ناهێلێت به ڵکو به به‌ردیشى ناهێلێت...هه‌مووشته‌کان ده‌گرێته‌وه ...هه‌مووشته‌کان داده‌بۆشێ ئه‌و هه‌مووشته‌کان...دار , دیوار , ئاگر , ئاو , خاک , گیاندار , بێ گیان له یه‌ک له‌حزه‌دا هیچ نه‌بوو..زه‌وى ئاسایى بوو... زه‌ل زه‌له‌ى زه‌وى ده‌ستى پێ کرد... ته‌ماشاکه... {وما امر الساعة الا كالمح البصر.....لمح البصر}..که‌متر له چاو گواستنه‌وه...ئه‌وه‌چیه؟ هه‌رنه‌بینى...ده‌بینى...به‌لام ئه‌وه ئه‌و نیه...هه‌رخه‌یاڵه{يوم ترى}... ئه‌و رۆژه...که‌سێک ببینێت..ئه‌گى نا نازانم چون بڵێم... مه‌گه‌ر خودا بزانێت...وه‌ک پێغه‌مبه‌ر ده‌فه‌رمووێت:{اليوم اعظم}.. ئه‌و رۆژه زۆر گه‌وره‌تره...{ وما يعلم قدر عظمتها الا الله }.. مه‌گه‌ر هه‌ر خودابزانێت چه‌ند گه‌وره یه مردووه‌کان مردن و له‌م باسه نه‌جاتیان بوو..بۆیه دوعاده‌که‌م خودا بمرێنى پێش ئه‌وه‌ى قیامه‌ت هه‌ستیێ ... تا ئه‌و روداوه سه‌خته نه بینم ...ناتوانێت تا سه‌وه‌رى بکه‌یت...بیهێنه پێش چاوت...مه‌گه‌ر هه‌رئه‌و رۆژه بزانیت ئه‌و رۆژه ئه‌ورۆژه یه ...یوم ترى... ده‌بینت...به‌لام نه‌وه‌ک ئه‌مرۆ ئه‌ورۆژه...{تذهل}... بیرى به لایه‌وه نامێنێت...ئه‌گه‌ر دایناوه به‌جى دێڵێ...کى...{تضع كل مرضعة عما ارضعت}...ژنه‌شیرده‌ره‌کان...منداڵه شیر پێ دراوه کانیان ... کۆرپه ئازیزه‌که‌ى...منداڵه‌که‌ت چه‌ندت خۆش ده‌وێت چۆن ده‌ینوسێنى به خۆته‌وه...ئه‌و رۆژه بیرت به لایه‌وه نامێنێت...باوه‌ڕناکه‌یت...؟؟ئه‌وه هى ئه‌وه‌یه تا ئیستا شتى وا رووى نه‌داوه ئاخر قیامه‌ت له وه پێش نه بووه...هه‌مووشت ده‌جوڵێ...ده‌ماڵێ به یه‌کدا... هه‌مووشته جێگیره‌کان ده‌جوڵێن...{فاذا برق البصر}...چاوت ئه‌بڵه‌ق ده‌بێت هه‌مووچاوه‌کان...هه‌رچى چاوه... ئه‌و هه‌مووچاوه له ترسا...{وخسف القمر}... مانگه شه‌و بوو ... ئه‌رێ ئێستا مانگه شه‌وبوو... که‌چى دونیا تاریک تاریک بوو...ده‌ستى خۆت به‌یته به‌ر چاوت نایبینى...مانگ و خور ده‌ماڵن به یه‌کدا...که دووسیاره‌ده‌ماڵن به یه‌ک دا چه‌نده ده‌نگى گه‌وره‌یه ئه‌گه‌رمانگ و خوربماڵن به‌یه‌کدا؟حه‌زم له ته‌ماشاکردنى ئاسمانه...ئه‌م ئاسمانه ...مه‌نگ و هێمنه ...قوڵه... به‌لام بێ ده‌نگه...ئه‌وسه‌قفه زۆرفراوانه ...وه‌ک به‌ره‌یه‌کى کاغه‌ز لوول ده‌بێت...ئه‌مه چیه؟؟ مرۆڤ گێژده‌بێت...ئه‌ى هاوار به‌لام ئه‌مه ئه‌ونیه...ئه‌مه باسى قیامه‌ته... {الحاقة}...له پێش چاوتا رووده‌دا....به هه‌ق رووده‌دات به هه‌ق...به‌لام ئه‌وه ئه‌ونیه...{ما الحاقة...اذا وقعت الواقعة}..کاتیک روویدا...{الواقعة}...ئه‌وه‌ى که‌رووده‌دات مه‌گه‌ر هه‌روا وه‌سف بکرێت...ئه‌و رووداوه‌ى ...{ليس لوقعتها كاذبة}...ئه‌وه‌ى روده‌دات ودرۆ نیه...به‌ڵێ خودایه‌گیان رووده‌دات درۆ نیه...چونکه‌فه‌رمووته:{خافضة رافعة}...نزمکه‌ره و به‌رزکه‌ره‌وه‌یه...ئاخر هه‌رچى بوومه‌له‌رزیه شته‌کان ده‌جوڵێنى...به‌ملا و ئه‌ولادا ده‌یانخات...که‌چىئه‌م به‌رزیان ده‌کاته‌وه...نزمیان ده‌کاته‌وه...{خافضة رافعة...اذا رجت الارض رجا}...کاتێک زه‌وى شۆکایه‌وه...کام ’’ ره‌جه ’’ یه‌گه‌وره‌یه‌له‌وه گه‌وره‌تره...{وبثت الجبال بثا}...شاخه‌کان ده‌بنه‌تۆزو ده‌برژێن...کام پرژاندنه خێرایه له‌وه زیاتره... زۆر زۆر{ذلك}...ئه‌وه...چه‌نده...ده‌بینن...{يوم مجموع لةالناس}...ئه‌وه‌رۆژێکه خه‌ڵکى بۆ کۆده‌کرێته‌وه...هه‌موو خه‌ڵکى ده‌یبینى... نایبینى{كانك تراة}...وادابنێ ده‌یبینى...{عذاب اليزم}...سزایه‌کى به ئێش...کام ئێشه‌زۆره ده‌یچیژێت...{اليم}....به ئازار...ده‌ست بخه‌ره‌سه‌ر ئاگر با ببرژێت...بائێشه‌که‌ى بچَیژیت...با بگاته دڵت...خه‌ریکه ده‌بورێیته‌وه...حه‌زده‌که‌یت له‌باتى ئه‌م ده‌سته‌ت ده‌سته‌ناسکه‌که‌ى منداڵه‌که‌ت بوایه؟! نه‌وه‌للا مامۆستا گیان...چۆن دڵت دێت...!!ده‌ى ئه‌وه ى عه‌زابى قیامه‌ت نیه...{يود المجرم }...ئاوات ده‌خوازێ...{لو}...ئه‌گه‌ر...ئیمکانى ببوایه...{يفتدى}...به‌ده‌ستى خۆى بیکاته‌قوربانى...{من العذاب}...له‌سزاى ئه‌و رۆژه...له‌ئازارى ئه‌و رۆژه...له باتى ئه‌م ئازار بدرێ...ببینه...(مندالَةكانى)...ئه‌و منداڵانه‌ى لێره‌گیانیان بۆ ده‌که‌نێ...زه‌حمه‌ت ده‌کیشێ...به‌ڵکو خۆى ده‌دات به‌کوشت...تائه‌وان برسیان نه‌بێت...ئاخ ئیمکان ده‌بوو...ئه‌ومنداڵانه‌یان ئازار ده‌دا له باتى ئه‌م...ده‌یانسوتاندن له باتى ئه‌م...ئاخر چۆن ده‌بێ ؟.!.. چۆن دڵى دیت؟...ئه‌وه ئاخر، چونکه‌تا ئێستا نه‌بووه...{بل لما يذوقوا عذاب}...هیشتا...{لما يذوقوا}..نه‌یانچه‌شتووه...{عذاب}...عه‌زابى خودا...نه‌ک...منداڵه‌کانى...ژنه‌که‌ى...چه‌ندى خۆش ده‌وێت...ئاخرئه‌م و ئه‌و دووعاشقن...ئه‌گه‌ربکرێت ده‌ڵێت:ژنه‌که‌م ببه‌ن...بیسوتێنن...به‌لام تۆزیک کۆلم سوک بکه‌ن...ئه‌و ژنه‌ى له‌م ژنه‌ى له‌م دونیایه‌دا ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر که‌سێک به چاو...ته‌نها به چاویش سه‌یرى بکات...ئه‌م له سه‌رى خۆى ده‌دات به کوشت...به‌لام ده‌ڵێت بیبه‌ن...{واخية}... براکه‌ى...ئه‌وه‌ى ئه‌گه‌ر دان ئێشه‌یه‌کى ببێت ئه‌و دێت به ده‌میه‌وه...ئه‌وه کێیه واده‌ڵێت؟وا ئه‌وه خودایه...خودایه گیان...{وان وعدك الحق}...چیت فه‌رموو که‌م و زیادى نیه... هه‌قه و روودات...ته‌سدیقى ده‌کات...وه‌ک ئه‌وه‌ى ئێستا له‌به‌ر چاوى بیت
گه‌رتۆ له‌من غائب ده‌بى،چیم بى له‌تۆ غائیب
قیامه‌ت حازرى به‌رچاوه، خۆمم له خۆم غائی