ماڵپەری قورئانی پیرۆز

نوسینى/ئه‌ندازیار عوسمان

    پێغه‌مبه‌رى خوا (ص)هه‌واڵى به‌هه‌ندێ شتى پزیشکى داوه‌, که‌ له‌و زه‌مانه‌ى خۆیدا , که‌س نه‌یزانیوه‌ و زانستى نوێش ڕاستیه‌که‌ى ده‌سه‌لمێنێت .. عبدالله‌ى کوڕى عه‌مرى کوڕى عاص لاوێکى وریاوزرنگ بوو , له‌ماوه‌یه‌کى که‌مدا فێرى سریانى و قبگى و ڕۆمانى بوو , حه‌زره‌ت (ص) ڕآى پێدا که‌ فه‌رمووده‌ بنووسێته‌وه‌ و , ئه‌وه‌ى که‌ نووسیه‌وه‌ پآى ده‌وترا : (الصحيفة الصادقة),که‌زۆر فه‌رمووده‌ى ڕاست و دروستى حه‌زره‌تى تیا تۆمار کردووه‌و نوسخه‌ى  ئه‌سڵیشى له‌شارى (ستوكهولم) ه‌ له‌سوید که‌ له‌سه‌ر ڕووبه‌ڕێکى فراوان ڕانوێنراوه‌و (عرض)کراوه‌ .. له‌و صحیفه‌یه‌ دا هاتووه‌ که‌پزیشکێکى ناودار که‌خه‌ڵکى نه‌جران و ناوى ( شةمةردةل كوڕى قةباسى كةعبى ) بوو , له‌شاره‌زایی وداناییدا ڕۆم وفارسه‌کان ده‌یانبرد وچاره‌سه‌رى نه‌خۆشى بۆ ده‌کردن , کاتێک بیستى که‌حه‌زره‌ت (ص)هه‌ڵبژێردراوه‌ , چوو بۆلاى له‌ نیوه‌ڕۆوه‌ تاعه‌سر له‌خزمه‌تیا مایه‌وه‌و پرسیارى زۆرى لێکردوحه‌زره‌ت (ص) وه‌لآمى هه‌مووى دایه‌وه‌, پاشان حه‌زره‌ت که‌وته‌ پرسیار کردن لێى , هه‌رچى لێ ده‌پرسى له‌وه‌لآما ده‌یووت :نازانم .. ئنجا که‌ (شةمةردةل)دڵنیا بوو ئه‌وه‌ى حه‌زره‌ت (ص)ده‌یزانێ له‌خواوه‌یه‌و به‌ وه‌حى بۆى هاتووه‌ بڕواى پێهێنا .. 

    حه‌زره‌ت (ص) یه‌که‌م که‌سه‌ که‌ فه‌رموویه‌تى ئه‌گه‌ر له‌ناوچه‌یه‌کدا (تاعون)بڵاوبۆوه‌ , نه‌که‌س بچێته‌ ئه‌و ناوچه‌یه‌وه‌و نه‌که‌سیشى لێ ده‌رچێت که‌ ئه‌مه‌ش ئه‌مڕۆ له‌لاى پسپۆڕان پێى ده‌وترێ ( الحجر الصحي)و تائێستاش کارى پێده‌کرێت ..

    هه‌روه‌ها حه‌زره‌ت (ص)له‌ سه‌دوبیست فه‌رمووده‌دا باسى (الطب التشريحى)ده‌کات که‌هه‌ندێکى تازه‌ دۆزراونه‌ته‌وه‌ ، بۆنموونه‌ :  که‌حه‌زره‌ت (ص)ده‌فه‌رموێت له‌لاشه‌ى مرۆڤدا سآسه‌دو شه‌ست جومگه‌ هه‌یه‌و هه‌قه‌  به‌جولآنى هه‌ریه‌که‌یان مرۆڤ خێرێک بکات ، ئاخر ئه‌گه‌ر پێغه‌مبه‌رى خوا نه‌بێ چووزانێ ئه‌و ژماره‌جومگه‌یه‌ هه‌یه‌ له‌ له‌شى مرۆڤدا .. که‌ تاساڵى ١٩٩٧ زایینى له‌گه‌ڵ ئه‌و هه‌موو پێشکه‌وتنه‌ى زانستى پزیشکىدا ته‌نها (340)جومگه‌ دۆزرابۆوه‌ ,  تازانایه‌کى ئه‌ڵمانى بوارى گوآ ولووت و قوڕگ به‌ناوى (شين)جومگه‌یه‌کى ئاوێته‌ى له‌گوێى ناوه‌ڕاستدا دۆزیه‌وه‌ که‌پێک هاتووه‌ له‌ده‌جومگه‌ى بچوک به‌مه‌ش ژماره‌که‌ ته‌واو بوو ، (340)له‌گه‌ڵ بیست جومگه‌ى هه‌ردوو گوێچکه‌ , ده‌کاته‌ (360)جومگه‌ هه‌روه‌ک حه‌زره‌ت (ص)هه‌واڵى داوه‌ , که‌ ئه‌مه‌یان به‌زانا ئه‌ڵمانیه‌که‌ وت له‌کۆتایی حه‌جى ساڵى (2002)دا موسڵمان بوو (وة سةردانى هةيئةى اعجازى عيلمى قورئان و فةرموودةى كرد)…

     (كيث مور)یش پڕۆفیسۆرێکى که‌نه‌دىیه‌و یه‌کێکه‌ له‌و دوانزه‌ پڕۆفیسۆره‌ى که‌ بۆ هه‌ر باسێک له‌ مه‌سه‌له‌ى کۆرپه‌له‌زانیدا پرس به‌وان ده‌کرێت , ویستى به‌خه‌یاڵى خۆى حه‌زره‌ت (ص)به‌درۆبخاته‌وه‌ , له‌و فه‌رمووده‌یه‌ى دا که‌ ده‌فه‌رموێت کۆرپه‌له‌ پاش چل و دووشه‌و له‌ڕه‌حم دا دیارى ده‌بێت که‌ نێره‌ یان مێیه‌ .. زۆر به‌وردى دیراسه‌ى کردو به‌پێشکه‌وتوترین ئامێر چاودێرى کۆرپه‌له‌ى کرد له‌ڕه‌حم دا , له‌ شه‌وى ده‌یه‌م و بیسته‌م وسىیه‌م وچل و،چل  شه‌وو یه‌ک سه‌عات و دووسه‌عات و … هتد  ، تابۆى سه‌لما که‌ تاچل و دوو شه‌وه‌که‌ ته‌واو نه‌بێت , ڕه‌گه‌زى کۆرپه‌له‌که‌ دیارى نابێت ,  له‌ ئه‌نجامى ئه‌مه‌وه‌ ئه‌میش موسڵمان بوو .. له‌ ته‌له‌فیزیۆنى که‌نه‌دى چه‌ند وتارێکى له‌سه‌ر ئه‌م مه‌سه‌له‌یه‌ پێشکه‌ش کردو چه‌نده‌ها قوتابیشى موسڵمان بوون .. لێیان پرسى چۆن ده‌گونجێ تۆ بڕوات به‌حه‌زره‌تى عیسا هه‌یه‌ و بڕوا به‌ (محمد) بهێنێ , ئه‌ویش وتى : (عيسا)و (محمد)سه‌لامى خوایان لێ بێ له‌یه‌ک قوتابخانه‌وه‌ هاتوون !