ئاماری ماڵپەر
ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه
خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز
- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره بکه
- بۆ گوێ گرتن له قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه به‌کوردى و زمانه جیهانیه‌کان کلیک لێره بکه
نهێنییه‌كانی چاره‌سه‌ر به‌گوێگرتن له‌قورئانی بیرۆز
گوێلێببونى ئایه‌ته‌بیرۆزه‌كانی خوای گه‌وره‌چۆن كارده‌كاته‌سه‌ر خانه‌كانی مێشك، شیكردنه‌وه‌ی زانستیی بۆ دیارده‌ی چاره‌سه‌ر به‌قورئان چییه؟ ئایا وزه‌یه‌كی شاراوه‌له‌قورئاندا هه‌یه؟.
چیرۆكێك له‌گه‌ڵ خۆدا ڕوویداوه:
هۆكاری نووسینی ئه‌م وتاره، ئه‌زمونێكی خۆمه، كه‌له‌ماوه‌ی له‌به‌ركردنی قورئانی بیرۆزدا بێیدا تێبه‌ڕیوم، به‌درێژایی 24 كاتژمێر له‌گه‌ڵ قورئاندا بووم،
ته‌نانه‌ت له‌كاتی نووستنیشدا ڕادیۆكه‌م له‌سه‌ر ئیزگه‌ی ده‌نگی قورئان ده‌هێشته‌وه، به‌خه‌وتوویی گوێم لێده‌گرت، به‌دڵنیاییه‌وه‌ئه‌و كاته‌ئه‌وه‌م نه‌ده‌زانی ، كه‌ڕێگایه‌كی نوێ بۆ فێربوون له‌كاتی خه‌ودا هه‌یه!
دوای چه‌ند مانگێك ، تێبینیم كرد، كه‌گۆڕانێكی گه‌وره‌له‌ناخمدا ڕوویداوه، هه‌ستمده‌كرد، كه‌هه‌موو خانه‌یه‌ك له‌خانه‌كانی مێشكم ده‌له‌رێته‌وه‌و وه‌ڵامدانه‌وه‌ی بۆ ده‌نگی ئه‌و قورئانه‌هه‌یه، كه‌گوێی لێده‌گرم. من قورئانم به‌ڕێگه‌ی گوێگرتن و دووباره‌كردنه‌وه‌ی چه‌ند جاره‌ی‌سووره‌ته‌كان له‌به‌رده‌كرد، بۆئه‌وه‌ی هه‌ستبكه‌م، كه‌‌به‌ئاسانی له‌بیرمدا ده‌چه‌سبێت.
ئه‌و كات به‌هاوڕێیه‌كی خۆمم ده‌گوت، گوێگرتن له‌قورئان به‌رنامه‌ڕێژیی خانه‌كانی مێشك به‌ته‌واوی ده‌كاته‌وه! ئه‌مه‌ش بێش بیست ساڵ له‌گه‌ڵ خۆمدا ڕوویدا، به‌ڵام تووشی سه‌رسوڕمان بووم، كاتێك ته‌نها بێش ماوه‌یه‌ك ئه‌وه‌م خوێنده‌وه، كه‌زانایان له‌هه‌وڵی ئه‌وه‌دان، زۆر له‌نه‌خوشییه‌گرانه‌كان به‌هۆی دوووباره‌به‌رنامه‌ڕێژكردنه‌وه‌ی مێشكه‌وه‌چاره‌سه‌ربكه‌ن، بۆ ئه‌م چاره‌سه‌ره‌ش له‌ره‌ده‌نگییه‌كانى وه‌ك ده‌نگی مۆسیقا به‌كارده‌هێنن!!
هه‌ندێك له‌چاره‌سه‌ركه‌ران به‌ده‌نگ، گه‌شتنه‌ئه‌نجامی گرنگ، وه‌ك چاره‌سه‌ركه‌ری ئه‌مریكی (ڕنی ویلیامز)،كه‌به‌ده‌نگی مۆسیقا چاره‌سه‌رده‌كات، به‌ڵام ئه‌م ئه‌نجامانه‌تا ئێستا به‌سنوورداریی ماونه‌ته‌وه، چونكه‌ده‌نگی مۆسیقا ناتوانێت وه‌ك بێویست كاریگه‌ریی له‌سه‌ر خانه‌كان دروستبكات.
له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا ئه‌م چاره‌سه‌ركه‌ره‌ئه‌وه‌ده‌خاته‌ڕوو، كه‌ئه‌نجامی زۆرى به‌ده‌ستهێناوه‌له‌چاره‌سه‌ری شێربه‌نچه‌ی كۆڵۆن و وه‌ره‌می بیسی مێشك و چه‌ند نه‌خۆشییه‌كی دیكه. هه‌روه‌ها دووباتیده‌كاته‌وه، كه‌هه‌ركه‌سێك گوێ له‌ده‌نگی ئه‌و مۆسیاقایه‌بگرێت، كه‌تۆماری ده‌كات، ئه‌وه‌داهێنان تیایدا زیاد ده‌كات.
خوێنه‌ری به‌ڕێز، ده‌مه‌وێت ئه‌وه‌ت بیربخه‌مه‌وه، كه‌ئه‌و گۆڕانانه‌ی له‌ئه‌نجامی گوێگرتنی دورودرێژ له‌ئایه‌ته‌كانی قورئانی بیرۆزه‌وه‌ڕووده‌ده‌ن زۆر زۆرن، من خۆم واملێهاتووه، كه‌هه‌ست به‌هێزێك ده‌كه‌م زیارتر له‌هه‌موو كاتێكی ڵێشوو، هه‌ستده‌كه‌م به‌رگریی له‌شم به‌شێوه‌یه‌كی گه‌وره‌زیادی كردووه، ته‌نانه‌ت كه‌سێتیم له‌مامه‌ڵكردنم له‌گه‌ڵ خه‌ڵكدا زۆر گه‌شه‌یكردووه، هه‌روه‌ها قورئان داهێنانی له‌ناخمدا زیندووكرده‌وه، ئه‌و لێكۆڵینه‌وه‌و وتارانه‌ی له‌ماوه‌یه‌كی كه‌مدا به‌رهه‌میانده‌هێنم، هه‌ر ئه‌نجامی خوێندنه‌وه‌ی قورئانی ڵیرۆزن!!
هه‌روه‌ها ده‌توانم ئه‌وه‌تان بێ ڕابگه‌یه‌نم، كه‌گوێگرتن له‌قورئان به‌شێوه‌یه‌كی به‌رده‌وام ده‌بێته‌هۆی زۆربوونی توانای مرۆڤ بۆ داهێنان. ئه‌مه‌ش له‌گه‌ڵ خۆمدا ڕوویدا، بیرم دێت بێش له‌به‌ركرددنی قورئان توانای ئه‌وه‌م نه‌بوو، ته‌نها دێڕێك به‌شێوه‌یه‌كی ڕاست دابڕێژم، له‌كاتێكدا ئێستا ته‌نها له‌ماوه‌ی ڕۆژێك یان دوو ڕۆژدا توێژینه‌وه‌یه‌كی زانستی ده‌نووسم.
كه‌واته‌سووده‌كانی گوێگرتن له‌قورئان ته‌نها له‌چاره‌سه‌ر به‌قورئاندا كورت نابێته‌وه، به‌ڵكو یارمه‌تی گه‌شه‌سه‌ندنی كه‌سایه‌تیی و باشكردنی به‌یوه‌ندیی له‌گه‌ڵ كه‌سانی تردا ده‌دات، جگه‌له‌وه‌ش توانای داهێنان و خسته‌ڕووی بیری نوێ زیاد ده‌كات و ئه‌م قسه‌یه‌ش له‌ئه‌زموونی تایبه‌تی خۆمه‌وه‌ده‌خه‌مه‌ڕوو.
خوێنه‌ری به‌ڕێز تۆش ده‌توانیت ئه‌مه‌تاقیبكه‌یته‌وه‌و ئه‌نجامی سه‌رسوڕهێن به‌ده‌ستبهێنیت.
چه‌ند ڕاستییه‌كی زانستی
له‌ساڵی 1839 دا زانا (هنریك ویلیام دوف) ئه‌وه‌ی دۆزییه‌وه، كه‌مێشك له‌كاتی تووشبوونی به‌له‌ره‌ی دیاریكراو به‌شێوه‌یه‌كی بۆزه‌تیڤ یان نێگه‌تیڤ كاری تێده‌كرێت.
كاتێك هه‌ڵسا به‌گوێگرتن له‌‌له‌ره‌ی ده‌نگیی جۆراوجۆر، بینی كه‌خانه‌كانی مێشك له‌گه‌ڵ ئه‌م له‌رانه‌دا وه‌ڵامدانه‌وه‌ی هه‌یه.
هه‌روه‌ها ئه‌وه‌بۆ زانایان ده‌ركه‌وت، كه‌خانه‌كانی مێشك له‌باری له‌رینه‌وه‌ی به‌رده‌وامدان به‌درێژایی ژیانیان، هه‌ر خانه‌یه‌ك به‌ڵێی یاسایه‌كی دیاریكراو ده‌له‌رێته‌وه‌و به‌خانه‌كانی ده‌وروبه‌ری كاریگه‌رده‌بێت.
ئه‌و ڕووداوانه‌ی مرۆڤ بێیاندا تێبه‌ڕده‌بێت، كاریگه‌ریی له‌سه‌ر خانه‌كانی مێشك جێده‌هێڵن، به‌جۆرێك تێبینی ده‌كه‌ین، هه‌ر ڕووداوێكی خراڵ ده‌بێته‌هۆی ناته‌واویی له‌سیسته‌می له‌رینه‌وه‌ی ئه‌و خانانه‌دا.
خانه‌ی ده‌ماریی مێشك له‌حاڵه‌تی له‌ره‌ی به‌رده‌وامدایه، ئه‌م خانه‌یه برۆگرامێكی ئاڵۆزی تێدایه، له‌ڕێیه‌وه‌كارلێك له‌گه‌ڵ بلیۆنان خانه‌ی ده‌وروبه‌ریدا ده‌كات، ئه‌مه‌ش به‌ڕێككه‌وتنێكی سه‌رسوڕهێن، كه‌گه‌واهیی له‌سه‌ر گه‌وره‌یی خوای به‌دیهێنه‌ر ده‌دات، هه‌روه‌ها هه‌ر ناته‌واوییه‌كی ده‌روونیی ده‌بێته‌هۆی ناته‌واویی له‌م برۆگرامه‌دا و ئه‌مه‌ش ده‌بێته‌هۆی كه‌موكورتیی له‌به‌رگریی خانه‌كاندا و نه‌خۆشیی به‌ئاسانی هێرشی بۆده‌هێنێت.
كاتێك ڕووداوه‌نێگه‌تیڤه‌كان كه‌ڵه‌كه‌ده‌بن، وه‌ك ئه‌و خوربانه(ێدمه)ی مرۆڤ له‌ژیانیدا تووشیانده‌بێت، هه‌ندێك هه‌ڵوێستی شه‌رمه‌زاركه‌رو ناچاركه‌ر(محرج) و ئه‌و كێشانه‌ی ده‌بنه‌‌هۆی جۆرێك له‌بشێویی بۆ خانه‌كانی مێشك، ئه‌م بشێوییه‌ماندووكه‌ره، چونكه‌مێشك به‌كارێكی سه‌ربار هه‌ڵده‌ستێت، كه‌هیچ سوودێكی لێوه‌رناگرێت
منداڵ بێش له‌دایكبوون خانه‌كانی ده‌ست به‌له‌رینه‌وه‌ده‌كه‌ن! مێشكی هاوسه‌نگ ده‌بێت‌و خانه‌كانی هاوئاهه‌نگ و رێكخراون له‌كاركردن و له‌رینه‌وه‌یاندا. به‌ڵام باش هاتنه‌ده‌ری له‌سكی دایكی، هه‌موو ڕووداوێك كه‌دێته‌ڕێگه‌ی ئه‌و منداڵه‌كارده‌كاته‌سه‌ر خانه‌كانی مێشكی. به‌هه‌مان شێوه‌ئه‌و ڕێگایه‌ی ئه‌م خانانه‌ی ڵێ ده‌له‌رێته‌وه‌كاریان تێده‌كرێت. زیاتر له‌وه‌ش هه‌ندێك خانه‌ئاماده‌یی بۆ به‌رگه‌گرتنی ده‌نگدانه‌وه‌‌به‌رزه‌كان تێدانییه. ڕه‌نگه‌ئه‌م ده‌نگدانه‌وه‌به‌رزه‌ببێته‌هۆی ناته‌واویی له‌سیسته‌می له‌رینه‌وه‌كه‌یدا،ئه‌مه‌ش ده‌بێته‌هۆی زۆرێك له‌نه‌خۆشیی ده‌روونیی و جه‌سته‌یی .
زانایانی ئه‌مرۆ دووباتیده‌كه‌نه‌وه، كه‌هه‌رجۆرێك له‌جۆره‌كانی ڕه‌فتار له‌جۆرێك له‌رینه‌وه‌ی دیاریكراوی خانه‌كانه‌وه‌دێته‌به‌رهه‌م. ئه‌وه‌ش دووباتده‌كه‌نه‌وه، به‌ركه‌وتنی مررۆڤ به‌له‌رینه‌وه‌ی ده‌نگ به‌شێوه‌ی به‌رده‌وام و دووباره، ده‌بێته‌هۆی دروستكردنی گۆڕان له‌و شێوازه‌ی خانه‌كه‌ڵێی ده‌له‌رێته‌وه. به‌گوزارشتێكی دیكه‌دروستكردنی گۆڕان له‌ده‌نگدانه‌وه‌ی له‌ره‌خانه‌ییه‌كاندا. هه‌ندێك ده‌نگدانه‌وه‌هه‌ن وا له‌خانه‌كانی مێشك ده‌كه‌ن، كه‌كه‌به‌شێوه‌یه‌كی چالاك و بۆزه‌تیڤ بله‌رێته‌وه، هه‌روه‌ها وزه‌ی بۆزه‌تیڤی خانه‌كان زیادده‌كه‌ن، له‌به‌رامبه‌ردا هه‌ندێك ده‌نگدانه‌وه هه‌ن، كه‌وا له‌خانه‌كان ده‌كه‌ن،كه‌ئازاریان ڵێبگات و ڕه‌نگه‌ببنه‌هۆی مردنیشی! له‌به‌رئه‌وه‌ده‌نگدانه‌وه‌ڕاسته‌كانن، كه زانایانی ئه‌مڕۆیان سه‌رقاڵكردووه. چۆن ده‌توانن ئه‌وه‌بزانن، كه‌كام ده‌نگدانه‌وه‌و له‌ره‌ی ده‌نگیی بۆ مێشك گونجاوه؟
زانایان ئه‌وه‌یان بۆده‌ركه‌وتووه، كه‌شریتی DNA ناو هه‌ر خانه‌یه‌كیش به‌ڕێگایه‌كی دیاریكراو ده‌له‌رێنه‌وه، ئه‌م شریته‌زانیاریی بێویست بۆ ژیانی تێدا هه‌ڵگیراوه، تووشی گۆڕان ده‌بێت له‌كاتی هه‌ر ڕووداوێك یان كێشه‌یه‌ك یا ڤایرۆسێك یان نه‌خۆشییه‌ك كه‌هێرش ده‌باته‌سه‌رجه‌سته. زانایان ده‌ڵێن ئه‌م شریته‌ی ناوخانه‌كان، له‌كاتی تووشبوونی به‌هێرشی ڤایرۆس ئه‌وا له‌رینه‌وه‌كه‌ی كه‌مده‌بێته‌وه! ڕێگه‌ی نموونه‌یی بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌م شریته‌به‌كاری خۆی هه‌ڵبستێت، ئه‌وه‌یه‌كه‌ئه‌م شریته‌به‌رنامه‌ڕێژبكرێته‌وه‌له‌ڕێگه‌ی كارتێكردنی به‌شه‌بۆله‌ده‌نگییه‌دیاریكراوه‌كان. هه‌روه‌ها زانایان دووباتیده‌كه‌نه‌وه، كه‌شریته‌كه‌له‌گه‌ڵ ئه‌م شه‌ڵۆلانه‌دا كارلێكده‌كات و ده‌ستده‌كات به‌چالاكبوون و له‌رینه‌وه، به‌ڵام هه‌ندێك شه‌بۆل هه‌ن، ڕه‌نگه‌ببنه‌هۆی ئازاردانی ئه‌م شریته‌بۆماوه‌ییه.
زۆر له‌چاره‌سه‌ركه‌رانی ئه‌مڕۆ له‌ره‌ده‌نگییه‌كان بۆ چاره‌سه‌ری نه‌خۆشییه‌كانی شێرڵه‌نجه‌و نه‌خۆشییه‌درێژخایه‌نه‌كانی، كه‌زانستی بزیشكی ده‌سته‌وسان بووه‌له‌به‌رده‌میاندا، به‌كارده‌هێنن. هه‌روه‌ها سووده‌زۆره‌كانی ئه‌م چاره‌سه‌ره‌یان بۆ نه‌خۆشییه‌ده‌روونییه‌كانی وه‌ك شیزۆفرینیاو بێئارامیی و كێشه‌كانی خه‌و بۆده‌ركه‌وت، به‌هه‌مان شێوه‌چاره‌سه‌ری خووڕه‌وشته‌خرابه‌كانی وه‌ك جگه‌ره‌كێسان‌و خووگرتن به‌مادده‌هۆشبه‌ره‌كانه‌وه‌‌و ... هتد
كامه‌یه‌چاره‌سه‌ر؟
باشترین چاره‌سه‌ر بۆ هه‌موو نه‌خۆشییه‌كان قورئانه، ئه‌م قسه‌یه‌ئه‌نجامی ئه‌زموونێكی دوورودرێژه، به‌ڵام ده‌توانم شاهیدی له‌سه‌ر زۆر حاڵه‌تیش بده‌م، كه‌به‌هۆی قورئانه‌وه‌چاره‌سه‌ركراون، دوای ئه‌وه‌ی زانستی بزیشكی ده‌سته‌وسان بوو له‌به‌رده‌میاندا. چونكه كاریگه‌ریی تیلاوه‌ی قورئان و گوێگرتن له‌ئایه‌ته‌بیرۆزه‌كان، له‌وه‌دایه، كه‌هاوسه‌نگیی بۆ خانه‌كان ده‌گێڕێته‌وه، هه‌روه‌ها توانای زیادده‌كات بۆ ئه‌نجامدانی كاری بنه‌ڕه‌تیی و سه‌ره‌كیی خۆی به‌شێوه‌یه‌كی زۆر باش .
له‌ناو هه‌ر خانه‌یه‌كداسیسته‌مێكی له‌رینه‌وه‌هه‌یه، كه‌خوای گه‌وره‌بێی به‌خشیوه‌بۆ ئه‌وه‌ی كاری خۆی ئه‌نجامبدات، خانه‌كان زمانی قسه‌كردن به‌ئاگایان ناهێنێته‌وه ، به‌ڵكو مامه‌ڵه‌له‌گه‌ڵ له‌ره‌و جوڵه‌ده‌نگییه‌كاندا ده‌كات،به‌ته‌واویی هه‌روه‌ك ئامێری مۆبایل وایه، كه شه‌بۆله‌كاروموگناتیسییه‌كان وه‌رده‌گرێت و مامه‌ڵه‌ی له‌گه‌ڵدا ده‌كات. باشان هه‌ڵده‌ستێت به‌ناردنی شه‌ڵۆلی دیكه، به‌مشێوه‌یه هه‌ر خانه‌یه‌ك له‌خانه‌كانی ئامێری مۆبایل زۆر ئاڵۆزن.
خوێنه‌ری به‌ڕێز هه‌زاران ملیۆن له‌خانه‌كانی مێشكت بهێنه‌به‌رچاوی خۆت، كه‌چۆن له‌گه‌ڵ یه‌كدا به‌ڕێككه‌وتوویی ده‌له‌رێنه‌وه، كه‌مرۆڤ ناتوانێت تێیبگات یان ته‌قلیدی بكاته‌وه. ئه‌گه‌ر ته‌نها یه‌ك خانه تووشی ناته‌واویی و له‌نگیی بوو، ئه‌وه‌ده‌بێته‌هۆی ناته‌واویی له‌هه‌موو جه‌سته‌دا،ئه‌مه‌ش به‌خششێكی خوای گه‌وره‌یه‌بۆ ئه‌وه‌ی سوباس و ستایشی به‌كه‌یت، ئایا ئێمه‌ڕێز له‌م نیعمه‌ته‌ی خوای گه‌وره‌ده‌گرین و بێی ده‌زانین؟
ئایه‌ته‌قورئانییه‌كان چاره‌سه‌ر هه‌ڵده‌گرن!
زانایانی ئه‌مڕۆ ده‌ڵێن به‌ڵێی نوێترین دۆزینه‌وه‌كان، هه‌موو نه‌خۆشییه‌ك ده‌بێته‌هۆی گۆڕان له‌برۆگرامی خانه‌كاندا، هه‌موو خانه‌یه‌ك به‌بێی برۆگرامێكی دیاریكراو كارده‌كات له‌و كاته‌وه‌كه‌خوای گه‌وره‌به‌دیهێناوه‌و هه‌تا كاتی مردن. ئه‌گه‌ر ناته‌واوییه‌كی ده‌روونیی یان فیزیایی ڕوویدا، ئه‌م ناته‌واوییه‌ڵه‌شێویی له‌سیسته‌می له‌رینه‌وه‌ی خانه‌كاندا دروستده‌كات، به‌مشێوه‌یه‌ش له‌م ناته‌واویی و له‌نگییه‌وه‌‌ناته‌واویی و له‌نگیی له‌برۆگرامی خانه‌كه‌دا ڕووده‌دات. بۆ چاره‌سه‌ری ئه‌م نه‌خۆشییه‌ش بێوسته‌به‌ڕێگایه‌كی گونجاو برۆگرامه‌كه‌چاكبكرێته‌وه‌و ڕاستبكرێته‌وه.
له‌كاتی تیڕامانم له‌ئایه‌ته‌كانی قورئانی ڵیرۆز، هه‌ستم به‌بوونی یاساو سیسته‌مێكی وردی ژماره‌یی له‌ئایه‌ته‌قورئانییه‌كاندا كرد، به‌ڵام زمانی ژماره‌كان ته‌نها سیسته‌م نییه،كه‌ئایه‌ته‌كانی فورئانی بیرۆز له‌خۆیاندا هه‌لێده‌گرن، به‌ڵكو ئه‌وه‌ی ئایه‌ته‌كان له‌ناو خۆیاندا هه‌ڵیانگرتووه‌ده‌توانین ناوی بنێین (برۆگرام یان داتاكان- زانیارییه‌كان)، ئه‌م داتایانه‌ده‌توانن مامه‌ڵه‌له‌گه‌ڵ خانه‌كاندا بكه‌ن، واته‌قورئان زمانی خانه‌كانی له‌خۆیدا هه‌ڵگرتووه!!
ڕه‌نگه‌خوێنه‌ران بڵێن ئه‌م قسه‌یه‌نازانستییه، به‌ڵام من زۆر له‌و ئایه‌تانه‌م دۆزییه‌وه، كه‌جه‌خت له‌وه‌ده‌كه‌نه‌وه، كه‌قورئانی بیرۆز داتای زۆر له‌خۆده‌گرێت، به‌ته‌واویی هه‌روه‌ك شه‌بۆلی ڕادیۆ، كه‌خۆی له‌شه‌ڵۆلێكی ئاسایی ڵێكهاتووه، به‌ڵام ئه‌م شه‌ڵۆله‌بار ده‌كه‌ن به‌زانیاریی و مۆسیقاو ...هتد.
خوای گه‌وره‌ده‌فه‌رموێت: (وَڵوْ ڕَنَّ قُرْآَنًا سُیِّرَتْ بِهِ الْجِبَالُ ڕَوْ قُگِّعَتْ بِهِ الْڕَرْچُ ڕَوْ كُلِّمَ بِهِ الْمَوْتَى بَلْ لِڵّهِ الْڕَمْرُ جَمِیعًا) [الرعد: 31].
ئه‌گه‌ر به‌قوڵیی له‌م ئایه‌ته‌ڕابمێنیت، ده‌توانین ببرسین: چۆن چیاكان به‌قورئان ده‌ڕۆن، چۆن ده‌توانێت زه‌وی ببڕێت، یان چۆن له‌گه‌ڵ مردوودا ده‌دوێت؟ كه‌واته‌ئه‌وه‌زانیاریی و داتاكانی ناو قورئانن، كه‌مردوو ده‌دوێنن و له‌و زمانه‌یان تێده‌گه‌ن، كه‌له‌قورئاندا هه‌یه، ئه‌مه‌ش فه‌رمانی خوای گه‌وره‌یه‌و خوای گه‌وره‌ته‌نها ئه‌و كه‌سانه‌ی بێ ئاشناده‌كات له‌به‌نده‌كانی، كه‌زاتی خۆی ویستی له‌سه‌ره.
سه‌باره‌ت به‌چیاكان، ئێمه‌له‌ئه‌مڕۆدا ده‌زانین، كه‌ته‌ختاییه‌كانی زه‌وی به‌جوڵه‌یه‌كی هێواش به‌بڕی چه‌ند سه‌نتیمه‌ترێك له‌هه‌موو ساڵێكدا ده‌جوڵێته‌وه‌و چیاكانیش له‌گه‌ڵیانداده‌جوڵێنه‌وه،ئه‌م جوڵه‌یه‌ش ئه‌نجامی شه‌ڵۆلی گه‌رمییه، كه‌ناوچه‌ی تواوه‌ی ژیر توێكڵی زه‌وی به‌رهه‌می ده‌هێنێت. كه‌واته‌ده‌كرێت بڵێین قورئان ئه‌و داتایانه‌ی تێدایه، كه‌ده‌توانن مامه‌ڵه‌له‌گه‌ڵ ئه‌م شه‌ڵۆله‌گه‌رمییانه‌دا بكه‌ن و بیجوڵێنن و جوڵه‌ی زیادبكات ، قبش وبوومه‌له‌رزه‌له‌زه‌ویدا ڕووبدات و یاخود توێكڵی زه‌وی بقڵشێت و به‌ش به‌ش ببێت بۆ به‌شی بچووك. ئه‌م هێزه‌گه‌وره‌و باڵایه‌یه‌‌قورئان هه‌ڵێده‌گرێت، به‌ڵام خوای گه‌وره‌ڕێگه‌ی له‌وه‌گرتووه، كه‌ئێمه‌ڵێی بگه‌ین، به‌ڵام باسی له‌هێزی قورئان بۆ كردووین، تا گه‌وره‌یی ئه‌م كتێبه‌مان بۆ ئاشكرابێت، ڵرسیاره‌كه ئه‌وه‌یه: ئه‌و كتێبه‌ی تایبه‌تمه‌نده‌به‌م هێزه‌گه‌وره‌و سه‌رسوڕهین و ناسروشتییه ، ئایا ناتوانێت چاره‌سه‌ری نه‌خۆشیی به‌دیهێنراوێكی لاواز بكات؟
بۆیه‌خوای گه‌وره‌كاتێك ڵێمان ڕاده‌گه‌یه‌نێت، كه‌قورئان چاره‌سه‌ره، ئه‌مه‌به‌و واتایه‌دێت، كه‌قورئان برۆگرام و داتای ته‌واوی بۆ چاره‌سه‌ری خانه‌زیانڵێكه‌وتووه‌كانی جه‌سته‌هه‌ڵگرتووه، به‌ڵكو ته‌نانه‌ت بۆ چاره‌سه‌ری ئه‌و حاڵه‌تانه‌ش، كه‌زانستی ڵزیشكی نه‌یتوانیوه‌چاره‌سه‌ریان بكات.
ئاسانتریت چاره‌سه‌ر بۆ هه‌موو نه‌خۆشییه‌كان
خوێنه‌ری به‌ڕێز! به‌بڕوایه‌كی ته‌واوه‌و له‌ئه‌زموونه‌وه‌ئه‌وه‌ت بێده‌ڵێم ، كه‌ده‌توانیت به‌گۆڕانێكی كه‌م له‌ژیانتدا ئه‌نجامی زۆر گه‌وره‌و بێشبینی نه‌كراو به‌ده‌ستبهێنیت، ڕه‌نگه‌ژیانت به‌ته‌واوی بگۆڕێت، هه‌روه‌ك چۆن ژیانی من ڵێش ژیانی تۆ گۆڕا. كاری بێویست ئه‌وه‌یه، كه‌به‌بێی توانا گوێ له‌قورئان بگیرت، به‌یانی ، نیوه‌ڕۆ، ئێواره، ته‌نانه‌ت له‌وكاته‌شدا، كه‌نووستوویت، هه‌روه‌ها كاتێك له‌خه‌وهه‌ڵده‌ستیت، ڵێش خه‌وتن، له‌هه‌موو كاته‌كانی ژیانتدا.
گوێگرتن له‌قورئان هیچی تێناچێت ته‌نها ئه‌وه‌نه‌بێت، كه‌هۆكارێك یان ئامێرێكت له‌به‌رده‌ستدا بێت وه‌ك كۆمبیوته‌رێكی لابتۆڵ، یان تۆماركه‌ری كاسێت (مسجله‌كاسیت)یان فلاشێكی بچووك یان له‌ته‌له‌فزیۆن یان له‌رادیۆوه، به‌شێوه‌یك هه‌ر ئایه‌تێكت كه‌وته‌به‌رگوێ، نه‌هێڵیت له‌كیست بچێت و گوێی لێبگریت.
ده‌نگی قورئان بریتییه‌له‌شه‌بۆله‌ده‌نگ، كه‌له‌ره‌یه‌كی دیاریكراوی هه‌یه، درێژی شه‌بۆله‌كه‌سنوورداره،ئه‌م شه‌ڵۆلانه‌بواری له‌رینه‌وه‌یی بڵاوده‌كه‌نه‌وه، كه‌كارده‌كه‌نه‌سه‌ر خانه‌كانی مێشك دووباره‌هاوسونگبوونه‌وه‌ی بۆده‌سته‌به‌رده‌كه‌ن. ئه‌مه‌ش به‌رگرییه‌كی زۆری بێده‌به‌خشێت بۆ خۆباراستن و به‌رگریی دژی نه‌خۆشییه‌كان، وه‌ك شێرڵه‌نجه، چونكه‌شێربه‌نجه‌ناته‌واوییه‌له‌كاری خانه‌كاندا، كارتێكردن له‌و خانانه‌به‌گوێگرتن له‌قورئانی بیرۆز ده‌بێته‌هۆی به‌رنامه‌ڕێژكردنه‌وه‌ی سه‌رله‌نوێی ئه‌و خانانه، وه‌ك ئه‌وه‌ی له‌به‌رده‌م كۆمبیوته‌رێكی بڕ له‌ڤایرۆسدا بین، باشان هه‌ڵده‌ستین به‌فۆرماتكردنه‌وه‌ی ئه‌و كۆمبیوته‌ره‌و داخڵكردنه‌وه‌ی برۆگرامی نوێ به‌م شێوه‌یه‌ش كاركردنی كۆكبیوته‌ره‌كه‌له‌ئاستێكی به‌رزدا ده‌بێت. ئه‌م حاڵه‌ته، ڵه‌یوه‌سته‌به‌و برۆگرامانه‌وه‌كه‌ئێمه‌ی مرۆڤ دامانناون، ئه‌ی چی ده‌رباره‌ی ئه‌و برۆگرامه‌ی له‌وته‌كانی خوای به‌دیهێنه‌ری مرۆڤدا هه‌ن؟
كاریگه‌ریی سه‌رسوڕهینی گوێگرتن له‌قورئان
گوێگرتنی به‌رده‌وام و دووباره‌ی ئایه‌ته‌كانی قورئان، به‌دڵنیاییه‌وه‌ئه‌م سوودانه‌ی خواره‌وه‌ده‌به‌خشێت:
1- زیادكردنی به‌رگریی له‌ش.
2- زیادكردنی توانای داهێنان.
3- زیادكردنی توانای ته‌ركیزكردن.
4- گۆڕانی به‌رچاو له‌ڕه‌فتارداو بێبه‌خشینی توانای مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ كه‌سانی دیكه‌داو به‌ده‌ستهێنانی بڕوایان .
5- بێبه‌خشینی ئارامیی ده‌روونیی و چاره‌سه‌ری شڵه‌ژان و نائارامیی.
6- چاره‌سه‌ری كاردانه‌وه‌و توڕه‌بوونی خێراو هه‌ڵچوون.
7- توانای بڕیاردانی دروست.
8- هه‌موو شتێك له‌بیرده‌كه‌یت، كه‌به‌یوه‌ندیی به‌ترس و دوودڵییه‌وه‌هه‌بێت.
9- گه‌شه‌ی كه‌سێتی و به‌ده‌ستهێنانی كه‌سێتییه‌كی به‌هێز.
10- چاره‌سه‌ری زۆرێك له‌نه‌خۆشییه‌ئاساییه‌كانی وه‌ك هه‌ستیاریی و سه‌ریه‌شه‌و هه‌ڵامه‌ت ...هتد
11- باشبوونی توانای قسه‌كردن و خێرایی قسه‌كردن.
12-باراستن له‌نه‌خۆشییه‌ترسناكه‌كانی وه‌ك شێرڵه‌نجه‌و ..هتد.
13- گۆڕانی خووڕه‌وشته‌خراڵه‌كانی وه‌ك زۆرخۆریی و هه‌روه‌ها وازهێنان له‌جگه‌ره‌كێشان.
خوێنه‌ری خۆشه‌ویست: ئه‌م شتانه‌له‌گه‌ڵ خۆمدا ڕوویانداوه، ڕۆژێك له‌ڕۆژان من جگه‌ره‌كێش بووم و هه‌رگیز به‌خه‌یاڵمدا نه‌ده‌هات واز له‌جگه‌ره‌بێنم، به‌ڵام دوای به‌رده‌وامبوون له‌گوێگرتنی قورئان، خۆم بینییه‌وه‌كه‌جگه‌ره‌م وازلێهێناوه‌بێ هیچ ئه‌رك و خۆماندووكردنێك، به‌ڵكو خۆم لام سه‌یره، كه‌چۆن ئاوا هه‌موو ژیانم گۆڕاو بۆچی؟
به‌ڵام باش ئه‌وه‌ی زانیارییم ده‌رباره‌ی شێوازو هۆكاره‌نوێیه‌كانی چاره‌سه‌ركردن خوێنده‌وه، وه‌ك چاره‌كردن به‌ده‌نگ و له‌ره‌ده‌نگییه‌كان ، ئهو‌كاته‌نهێنیی گۆڕانی گه‌وره‌ی ژیانی خۆمم بۆ ئاشكرابوو، كه‌ئه‌ویش گوێگرتن له‌قورئان بوو، چونكه‌من هیچ شتێكی دیكه‌م نه‌ده‌كرد، جگه‌له‌گوێگرتن له‌قوررئان.
ئه‌م لێكۆڵنه‌وه‌ئیمانییه، به‌ڕاستییه‌ك كۆتایی ده‌هێنم، كه‌خۆم هه‌ستمڵێكردووه‌و تیایداژیاوم، ئه‌ویش ئه‌وه‌یه،كه‌هه‌رچه‌ند كاتت بده‌یت به‌قورئان، ئه‌و كاته‌ت هیچی لێ كه‌منابێته‌وه! به‌ڵكو به‌ڵێچه‌وانه‌وه‌ئه‌وه‌ت بۆ ده‌رده‌كه‌وێت، كه‌هه‌میشه‌كاتی زیادت هه‌یه، بێغه‌مبه‌ر (سلی الله علیه‌وسلم) فه‌رموویه‌تی: خێروخێرات هیچ له‌سه‌روه‌ت و سامان كه‌مناكاته‌وه، بۆیه‌ده‌توانیت بڵێین: گوێگرتن له‌قورئان هیچ له‌كات ناگرێت و كه‌می ناكاته‌وه، واته‌ئه‌گه‌ر هه‌موو كاته‌كانمان به‌گوێگرتن له‌قورئان سه‌رفكرد، ده‌بینین خوای گه‌وره‌به‌ره‌كه‌ت ده‌خاته‌ئه‌و كاتانه‌وه‌و كاری خێرمان بۆ ئاسانده‌كات و ئه‌وكاره‌‌ی بێشتر چه‌ند ڕۆژێك ڵێویست بوو بۆ ئه‌نجامدانی، ده‌بینیت، كه‌دوای به‌رده‌وامبوون له‌سه‌ر گوێگرتن له‌قورئان، هه‌مان كار به‌چه‌ند ده‌قه‌یه‌كی دیاریكراو ئه‌نجامده‌ده‌یت!!
داوا له‌خوای گه‌وره‌ده‌كه‌ین، كه‌قورئانی بیرۆز بكاته‌چاره‌سه‌رو شیفای دڵمان و نورو ڕووناكیی بێت بۆمان له‌دنیاو له‌قیامه‌تدا، با به‌میهره‌بانی و ڕه‌حمه‌تی خوای گه‌وره و فه‌زڵه‌كانی دڵخۆش بین، كه‌كتێبێكی بێبه‌خشیووین، هه‌مووی شیفاو ڕه‌حمه‌ته، خوای گه‌وره‌ده‌فه‌رموێت: (ێا ڕَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُمْ مَوْعِڤَه‌ٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِمَا فِی الێُّدُوڕ وَهُدًى وَرَحْمَه‌ٌ لِلْمُۆْمِنِینَ * قُلْ بِفَچْلِ الڵّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِژَلِكَ فَلْێفْرَحُوا هُوَ خَیْرٌ مِمَّا ێجْمَعُونَ) [یونس: 57-58].
-----------
نووسینی : عبدالدائم الكحیل
سه‌رچاوه‌كان:
1- Brain cells tune in to music, www.nature.com
2- Neural oscillations,www.en.wikipedia.org
3- Brain wave therapy, Brain Sync Corporation, 2006.
4- Vibration, www.wordpress.com
5- Mike Adams, Vibrational Medicine, NewsTarget Network, July 14, 2004.
6- Simon Heather, The Healing Power of Sound.
7- Virginia Essene, You are Becoming a Galactic Being.
هیرش ابوبكر