ماڵپەری قورئانی پیرۆز

پەروەردگار دەفەرموێت:{وَفِي الْأَرْضِ قِطَعٌ مُتَجَاوِرَاتٌ وَجَنَّاتٌ مِنْ أَعْنَابٍ وَزَرْعٌ وَنَخِيلٌ صِنْوَانٌ وَغَيْرُ صِنْوَانٍ يُسْقَى بِمَاءٍ وَاحِدٍ ....... (4)} [الرعد]، واتە: لەسەر ڕووکاری زەوی پارچەی جۆراو جۆر ھەیە لە پاڵ یەکدا، ھەروەھا ڕەزی ترێ، بەروبوومی ھەمەجۆر لە دانەوێڵە و بێستانەکاندا، دارخورمای یەک قەد و دوو قەد، ھەموو ئەمانە بە یەک ئاو ئاو دەدرێن و لە یەک ئاو دەخۆنەوە و ھەندێکیانمان لە ھەندێکی تر بۆ خۆراکی ئادەمیزاد نازدارتر و پەسەندتر کردووە، 

بەڕاستی ئا لەو شتانەدا بەڵگە و نیشانەی زۆر ھەن بۆ کەسانێک ئەقڵ و ژیری خۆیان بخەنەکار. 

{أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى الْأَرْضِ كَمْ أَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَڕيمٍ (7) إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ (8)} [الشعراء]، واتە: ئایا سەرنجی زەوییان نەداوە و لێی ورد نەبوونەتەوە، چەندین جووت ڕووەکی بەنرخی ھەمەجۆر و ڕازاوەمان تێدا ڕواندووە. بەڕاستی ئا لەوەدا بەڵگە و نیشانە ھەیە، کەچی زۆربەیان باوەڕدار نەبوون.

وێڕای ئەوەی ڕووەکەکان بە یەک ئاو ئاودەدرێن، بەڵام ھەر جۆرە ڕووەکە سروشت و تایبەتمەندی خۆی ھەیە، لەگەڵ پێداویستی و کەشوھەوای تایبەت، وادەیەک بۆ کشتوکاڵ، کاتێک بۆ بەرھەم... لەھەمان زەوی و لە یەک ئاو، ڕووەکەکان ھاوسێی یەکترن، کەچی ھەندێکیان لە شێوە و تام و ڕەنگدا لە ھەندێکی تریان باشترن.  

ڕووەک خۆراک وەردەگرێت و گەشەدەکات، بۆ گەشەکردنی ھەر دەبێت ڕووناکی و ئاو ھەبێت، لەگەڵ کاربۆن، ئۆکسجین، ھایدرۆجین، فسفۆڕ و کبریت و پۆتاسیۆم، کالسیۆم و مەگنسیۆم و ئاسن و... 

جێی سەرسامییە سەرجەم ڕووەکەکانی ئەم جیھانە لەسەر ھەمان ئەو توخمانە دەژین، لەگەڵ ئەوەشدا لە زەویدا سێو و ترێی شیرین دەڕوێت، تاڵگەی تاڵ، پەمووی نەرمونیان، گەنم و جۆو پرتەقاڵ و... توخمە خۆراکییەکان یەکن، خاکیش یەکە، ئاو یەکە، تۆوەکان لەوپەڕی وردی و بچوکیدان، ھەزاران جۆر و شێوەیان لێوە دەردەچێت بە بۆن و تامی جیاواز...

خوای پەروەردگار ھەموو ڕووەکەکانی بەجۆرێک خوڵقاندووە کە لەگەڵ ژینگەکەیاندا بگونجێن.