ماڵپەری قورئانی پیرۆز

-هـۆکـاره‌کـانى دامـه‌زراوى که‌ سـوره‌ته‌که‌ باسیـان ده‌کـات:
١.    په‌نا گرتن به‌ خــــوا :دامه‌زراوى له‌خــواوه‌یه‌و ئه‌وده‌توانێ هاوکاریت بکات بۆیه‌ په‌نا بگره‌ به‌و،ئه‌وتا ده‌بینین چه‌ند ئایه‌تێک جه‌خت ده‌که‌نه‌ سه‌رئه‌و ڕاستیه‌ له‌م سوڕه‌ته‌دا (رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ)

(آل عمران : 8) (رَبَّنَا إِنَّكَ جَامِعُ النَّاسِ لِيَوْمٍ لاَّ رَيْبَ فِيهِ إِنَّ اللّهَ لاَ يُخْلِفُ الْمِيعَادَ ) (آل عمران : 9) ،(قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَن تَشَاء وَتَنزِعُ الْمُلْكَ مِمَّن تَشَاء وَتُعِزُّ مَن تَشَاء وَتُذِلُّ مَن تَشَاء بِيَدِكَ الْخَيْرُ إِنَّكَ عَلَىَ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ) (آل عمران : 26)).
ئینجا نمونه‌ى زیندوو گه‌شمان بۆدێنێت له‌سه‌رپه‌ناگرتن و پاڕانه‌وه‌ له‌خــوا،ئه‌وه‌ هاوسه‌رى عیمرانه‌ که‌داوا ده‌کات و ده‌ڵێت : (إِذْ قَالَتِ امْرَأَةُ عِمْرَانَ رَبِّ إِنِّي نَذَرْتُ لَكَ مَا فِي بَطْنِي مُحَرَّراً فَتَقَبَّلْ مِنِّي إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ) (آل عمران : 35) ، زه‌کریاش به‌هه‌مان شێوه‌ دوعا ده‌کات   (هُنَالِكَ دَعَا زَكَڕيَّا رَبَّهُ قَالَ رَبِّ هَبْ لِي مِن لَّدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعَاء) (آل عمران : 38)   )
ئه‌مه‌ش دوعاى گه‌لانى پێشووه‌ بۆ دامه‌زراوى له‌به‌رامبه‌ر دوژمندا(وَمَا كَانَ قَوْلَهُمْ إِلاَّ أَن قَالُواْ ربَّنَا اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسْرَافَنَا فِي أَمْڕنَا وَثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِڕينَ) (آل عمران : 147))١٤٧.
ئه‌مه‌ش دوعاى (أولي الألباب)( رَّبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِياً يُنَادِي لِلإِيمَانِ أَنْ آمِنُواْ بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرْ عَنَّا سَيِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الأبْرَاڕ (آل عمران : 193) رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَڵى رُسُلِکَ وَڵا تُخْزِنَا ێوْمَ الْقِێامَه‌ِ إِنَّکَ ڵا تُخْلِفُ الْمِیعَادَ )(آل عمران : 194)   فَاسْتَجَابَ ڵهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّی ڵا أُچِیعُ عَمَڵ عَامِلٍ مِّنکُم مِّن ژَکَرٍ أَوْ أُنپَى بَعْچُکُم مِّن بَعْچٍ فَالَّژِینَ هَاجَرُواْ وَأُخْڕجُواْ مِن دِێاڕهِمْ وَأُوژُواْ فِی سَبِیلِی وَقَاتَلُواْ وَقُتِلُواْ لأُکَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَیِّئَاتِهِمْ وَلأُدْخِڵنَّهُمْ جَنَّاتٍ تَجْڕی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ پَوَابا مِّن عِندِ اللّهِ وَاللّهُ عِندَهُ حُسْنُ الپَّوَابِ )(آل عمران : 195)  )١٩٣-١٩٥.
٢.    خـــــوا په‌رســــتى: خـواپه‌رستیش هۆکارێکى گرنگه‌ بۆدامه‌زراوى،ئه‌وه‌ (مريم)که‌له‌میحرابدا عیباده‌تى ده‌کردو که‌زه‌که‌ریاش به‌وشێوه‌یه‌ بینى که‌وته‌ په‌ستشى زیاترو دوعاکردن و خـواى گه‌وره‌ش له‌میحرابه‌که‌یدا مژده‌ى دا به‌زه‌که‌ریا که‌کوڕێکى پێده‌به‌خشێ(كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَڕيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا ڕزْقاً قَالَ يَا مَرْيَمُ أَنَّى لَكِ هَـذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللّهِ إنَّ اللّهَ يَرْزُقُ مَن يَشَاءُ بِغَيْڕ حِسَابٍ) (آل عمران : 37).
(فَنَادَتْهُ الْمَلآئِكَةُ وَهُوَ قَائِمٌ يُصَلِّي فِي الْمِحْرَابِ أَنَّ اللّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحْيَـى مُصَدِّقاً بِكَلِمَةٍ مِّنَ اللّهِ وَسَيِّداً وَحَصُوراً وَنَبِيّاً مِّنَ الصَّالِحِينَ) (آل عمران : 39).
به‌م شێوه‌یه‌ که‌ش و هه‌واى په‌رستش ده‌بینین له‌م سوڕه‌ته‌دا و له‌کۆتایشدا ده‌فه‌رموێ(الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللّهَ قِيَاماً وَقُعُوداً وَعَلَىَ جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلاً سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّاڕ ) (آل عمران : 191)
.
٣.    بانکه‌واز کردن بۆ خـــــوا :
له‌مێشکى مرۆڤدا ناوچه‌یه‌ک هه‌یه‌ مه‌تایبه‌ته‌ به‌قه‌ناعه‌ته‌کان،ناوچه‌یه‌کى دوورترو به‌هێزتریش هه‌یه‌ که‌تایبه‌ته‌ به‌ناسنامه‌و ئینتیماى مرۆڤ..جا بۆئه‌وه‌ى بیروبۆچونێک له‌مێشکدا له‌ناوچه‌ى قه‌ناعه‌ته‌کان به‌رین به‌ره‌و ناسنامه‌و ئینتیماى ئه‌بێ باسى زۆرى بۆ بکه‌ین،ڕه‌نگه‌ که‌سێک قه‌ناعه‌تى هه‌بێت به‌ئسیلام،به‌لآم ئیسلام نه‌بۆته‌ ناسنامه‌ى،جائه‌گه‌ر که‌سێم بیه‌وێت ئینتیماکه‌ى بۆ دینه‌که‌ى ته‌واو بکات ئه‌بێت زۆر باسى بۆ بکات،که‌به‌مه‌ش ده‌بێته‌ ناسنامه‌ى و دامه‌زراو ئه‌بێت له‌سه‌رى .. بانگه‌واز کردن زۆر گرنگه‌ بۆ دامه‌زراوى چونکه‌ کاتێک که‌سێک یه‌کێک بانگ ده‌کات خۆى یه‌که‌م که‌س ده‌بێت که‌دائه‌مه‌زرێ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ى بانگى بۆ ده‌کات و لاى تۆخ ده‌بێته‌وه‌ .. که‌ئه‌م سوره‌ته‌ش زۆر ئایه‌تى تیا هان ده‌دات له‌سه‌ر بانگه‌واز کردن(وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْڕ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَڕ وَأُوْلَـئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ) (آل عمران : 104) ،(كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْڕجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَڕ وَتُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْراً لَّهُم مِّنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ ) (آل عمران : 110).
٤.    ئامانج ڕوونى :یه‌کێکى تر له‌هۆکاره‌کانى دامه‌زراوى ئه‌وه‌یه‌ که‌ئامانجێکى ڕوونى هه‌بێت له‌ژیاندا،خــواى په‌روه‌ردگار ده‌فه‌رموێت ( الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللّهَ قِيَاماً وَقُعُوداً وَعَلَىَ جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلاً سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّاڕ ) (آل عمران : 191).
پێویسته‌ بزانین که‌ ئه‌م بونه‌وه‌ره‌ بۆ مه‌به‌ستێک به‌دى هێنراوه‌ هه‌ر وا به‌گاڵته‌ دروست نه‌بووه‌،ئامانجیش لێى خواپه‌رستى و ناسینى خوایه‌ که‌هه‌ست به‌لێپرسراوى بکه‌ین له‌زه‌ویدا هه‌روه‌ک له‌سوره‌تى (البقرة) دا ڕوونى کرده‌وه‌.
٥.    بـــرایــه‌تــى: (وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِيعاً وَلاَ تَفَرَّقُواْ وَاذْكُرُواْ نِعْمَتَ اللّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنتُمْ أَعْدَاء فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَاناً وَكُنتُمْ عَلَىَ شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّاڕ فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ) (آل عمران : 103) ،برایه‌تى له‌به‌ر خوا بۆ بڕودار هاوه‌ڵى چاک دێنێت،که‌ئه‌مه‌ش له‌نیعمه‌ته‌ گه‌وره‌کانى خــوایه‌ بۆ مـرۆڤ(فَأَصْبَحْتُم بِنِعْمَتِهِ إِخْوَاناً)١٠٣،بۆیه‌ سوره‌ته‌که‌ش جڵه‌وگیرى ده‌کات له‌جیاوازى و نه‌مانى برایه‌تى (وَلاَ تَكُونُواْ كَالَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَاخْتَلَفُواْ مِن بَعْدِ مَا جَاءهُمُ الْبَيِّنَاتُ وَأُوْلَـئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ ) (آل عمران : 105).