ماڵپەری قورئانی پیرۆز

بە ناوی خوای بەخشندەی میهرەبان, ئەو خوایەی كە سەرچاوەی بەخشینی بێ‌ كۆتاییەو رەحمەتی تەواو بوونی بۆ نییە..      

 سەرەتای هەموو كارێكی خێرو گرنگە, ئەم ووشە پاراوە پیرۆزە هەروەك دروشمی ئیسلامە, لە هەمان كاتدا زیكر و ویردی هەموو بوونەوەرانیشە بە زمانی حاڵیان.. 

 جا لەبەر ئەوەی هەموو شتێك لە بونەوەردا بەزمانی حاڵ دەڵێت: ئەوا دەبێت ئێمەش هەموو كارێكمان "بەناوی خوا"وە بێ..                                                         

بەخشینمان "بەناوی خوا"وە بێت..      

وەرگرتنمان "بەناوی خوا"وە بێت..           

"بەناوی خوا "وە كارەكانمان بەجێ‌ بهێنین.

 بەڵێ‌, وتەی:گەنجینەیەكی گەورەی وایە كە "هەژاری" و"بێ‌ دەستەڵاتی"ی مرۆڤ بە میهرەبانییەكی گەورەو دەسەڵاتێكی هێندە نەبڕاوەو بێ‌ كۆتاییەوە پەیوەست دەكات كە جڵەوی بوونەوەرانی هەر لە گەردیلەكانەوە تا گەلە ئەستێرەكان لە دەستدایە, بە شێوەیەك كە ئەو "هەژاری" و"بێ‌ دەستەڵاتی"یەی مرۆڤ دەگەیەنێتە پلەیەك كەدەبن بە تكاكار و, نزاو پاڕانەوەیان لە دەرگانەی خواوەندی بەدەسەڵات و میهرەبان و شكۆمەنددا گیرا دەكات ..   

* سوپاس و ستایش بۆ خوای پەروەردگاری جیهانیان.

* بەخشندەی میهرەبان.                                                          

 *ئەو زاتەیە كە كەرەم و رەحمەتی لە دنیادا هەموو شتێكی گرتۆتەوە.                                                                           

*  سەرچاوەی ئەو رەحمەتە دەگەیەنێت كە تەواو بوونی بۆ نیە.                                                                       

* خاوەنی رۆژی قیامەت رۆژی سزاو پاداشت دانەوە, ئەو رۆژەی جگە لە خودا كەس خاوەن دەسەڵات نیە.

*خودایە! هەر تۆ دەپەرستین لە تۆ زیاتر ملكەچی كەسی تر نابین, هەروەها جگە لە تۆ پەنا بۆ هیچ كەس و هیچ شتێكی تر نابەین. چونكە لە تۆ زیاتر كەسێكی تر نییە خاوەن دەسەڵات و توانای رەها بێت لەم بوونەوەرەدا.

* خودایە رێگای راستمان پیشان بدە و هیدایەتمان بدە بۆ شوێن كەوتنی. 

* خودایە! رێگای ئەو كەسانەمان پیشان بدە كە چاكەت لە گەڵ كردوون لە پێغەمبەران و راستگۆیان و شەهیدان و پیاو چاكان, بە راستی ئەوانە بۆ تۆ سوڵحان و كەمتەرخەمیان نەكردووە یارمەتیمان بدە بۆ شوێنی كەوتنی ئەو رێگا راستە. 

*ئەو كەسانەن هەقیان ناسیوەو شوێنی كەوتوون.                                     

* نەمانخەیتە سەر رێبازی ئەوانەی خەشم و قینیان لێگیراوە, هەروەها نەمانخەیتە سەر رێبازی ئەوانەش كە سەرگەردان و گومڕان.                                                                              

 * ئەوانەن دەزانن هەق كامەیە بەڵام شوێن هەواو هەوەسی خۆیان دەكەون,ئەوانەن كە نەزان و نەفامن.                                                             

  * عەدی كوڕی حاتم رەزای خوای لێ بێ گێڕاویەتیەوە كە پێغەمبەری خوا صلی الله علیە وسلم فەرمویەتی: (الْێهُودُ مَغْچُوبٌ عَڵیْهِمْ ۆالنَّصَارَی چُلَّالٌ)  . واتە: واتە: جولەكەكان,واتە گاورەكان.                                                                  

 لە دوای خوێندنی سورەتی فاتیحەوە سووننەتە بوترێت (أمین): واتە خوایە لێمان وەربگرە و قبوڵی بفەرموو.  

  * پێغەمبەری خوا صلی الله علیە وسلم دەفەرموێت: (إِذا أَمَّنَ الْإِمَامُ فَأَمِّنُوا فَإِنَّهُ مَنْ ۆافَقَ تَأْمِینُهُ تَأْمِینَ الْمَڵائِكَەِ غُفِرَ ڵهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذنْبِهِ) . واتە: كاتێك ئیمام لە دوای وتی ئامین ئێوەش بەدوایا بیڵێن, چونكە ئامینی هەر كەسێك لەگەڵ ئامینی مەلائیكە پێكەوە بوترێن, خوای گەورە لە تاوانەكانی رابردووی دەبوورێ‌.                

  بێگومان سورەتی فاتیحە گەورەترین سورەتی قورئانە, لە شاری مەككەی پیرۆز هاتۆتە خوارەوە, بۆیە پێی دەوترێت سورەتی فاتیحە چونكە لە سەرەتای سورەتەكانی قورئانەوەیە, هەروەها (سبع المثانی)شی پێ‌ دەوترێت چونكە بە  ﭔﭼەكەوە حەوت ئایەتە, لەنوێژدا دووبارە دەكرێتەوە..هەروەها (أم الكتاب)یشی پێ‌ دەوترێت, چونكە ئەم سورەتە سەرجەم مەبەستەكانی قورئانی لە خۆ گرتووە.             

  سورەتی فاتیحە نمونەیەكی نوورانی قورئانی پیرۆزە, بە هەمان جۆر "نوێژ"یش پێڕستێكی نوورانییە كە هەموو پەرستشەكان لە خۆ دەگرێت و نەخشەیەكە رێ‌ و شوێنی پەرستشەكانی سەرجەمی بەدیهاتووانی لەسەر دانراوە و ئاماژەی بۆ كراوە.

  * (أبی سعید رافع كوڕی المُعلّی) رەزای خوای لێ بێ فەرمووی: لە مزگەوت نوێژم دەخوێند, پێغەمبەری خوا صلی الله علیە وسلم بانگی كردم, وەڵامم نەدایەوە, لەپاش سڵاو دانەوە وتم: ئەی پێغەمبەری خوا! نوێژم دەكرد بۆیە وەڵامم نەدایتەوە, فەرمووی: فەرمووی: (أَڵمْ ێقُلْ اللَّهُ). واتە: مەگەر خوای گەورە نا فەرموێت:{يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (24)} [الأنفال] واتە: ئەی ئەوانەی باوەڕتان هێناوە! بە دەم بانگەوازی خوا و پێغەمبەرەوە بچن كاتێك بانگتان دەكات بۆ بەرنامەو رێبازێك كە دەتان ژێنێتەوە و ژیان بەخشە. پاشان فەرمووی: (أَڵا أُعَلِّمُكَ أَعْڤَمَ سُورَەٍ فی القُرْێ‌ن قَبْڵ أنْ تَخْرُجَ مِنَ الْمَسْجِدِ؟). واتە: ئایا گەورەترین سورەتت فێر بكەم لە قورئاندا پێش ئەوەی بچیتە دەرەوە لە مزگەوت؟ ئینجا دەستی گرتم كاتێك ویستمان پێكەوە بچینە دەرەوە, وتم: ئەی پێغەمبەری خوا! تۆ فەرمووت گەورەترین سورەتت لە قورئاندا فێردەكەم, فەرمووی: ( الحَمْدُ للهِ رَبِّ العَاڵمِینَ، هِێ السَّبْعُ المَثانِی ۆالقُرْانُ العَڤِیمُ الَّذی أُوتِیتُهُ) . واتە: ئەو سورەتە سورەتی ﭽ ﭖ  ﭗ  ﭘ  ﭙﭼە كە ناویشی حەوت ئایەتی دووبارە بوەوەیە, هەروەها ناویشی قورئانی گەورەیە كە بە من بەخشراوە. 

  خوای گەورە لە قورئاندا دەفەرموێت:{وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِنَ الْمَثَانِي وَالْقُرْآنَ الْعَظِيمَ (87)} [الحجر] واتە: سوێند بەخوا بەڕاستی حەوت ئایەتی دووبارە كراوەمان پێ بەخشیت, هەروەها قورئانی گەورەش.   

  * ئەبو هورەیرە رەزای خوای لێ بێ فەرمووی: پێغەمبەری خوا صلی الله علیە وسلم فەرموویەتی: (مَا أَنْزَڵ اللَّهُ فِی التَّوْرَاەِ ۆڵا فِی الْإِنْجِیلِ مِپْڵ أُمِّ الْقُرْأنِ ۆهِێ السَّبْعُ الْمَثانِی..) . واتە: نە لە تەورات نە لە ئینجیلدا ئایەت نەهاتۆتە خوارەوە فەزڵ و خێری بەقەد سورەتی فاتیحە بێت كە (أُمِّ الْقُرْأن) و (سَّبْعُ الْمَثانِی)ە.

   * عوبادەی كوڕی صامت رەزای خوای لێ بێ گێڕاویەتیەوە كە پێغەمبەری خوا صلی الله علیە وسلم فەرمویەتی: (ڵا صَڵاەَ لِمَنْ ڵمْ ێقْرَأْ بِفَاتِحَەِ الْكِتَابِ) . واتە: ئەو كەسەی سورەتی فاتیحە نەخوێنێت نوێژی بۆ نیە. 

   * پێغەمبەری خوا صلی الله علیە وسلم فەرموویەتی: (مَنْ صَلَّی صَڵاەً ڵمْ ێقْرَأْ فِیهَا بِأُمِّ الْقُرْأنِ فَهِێ خِدَاجٌ فَهِێ خِدَاجٌ فَهِێ خِدَاجٌ غَیْرُ تَمَامٍ) . واتە: هەر كەسێك سورەتی فاتیحە نەخۆنێت لە نوێژدا ئەوە نوێژەكەی تەواو نیە تەواو نیە تەواو نیە.