ماڵپەری قورئانی پیرۆز

نووسينى/ناصح ابراهيم سازانى//نووسينگه‌ى ته‌فسير///ئەبو سەعیدی خودری رەزای خوای لێ بێ گێڕاویەتیەوە كە پێغەمبەری خوا صلی الله علیە وسلم فەرمویەتی: ( كَانَ فِیمَنْ كَانَ قَبْڵكمْ رَجُلٌ قَتَڵ تِسْعَەً وتِسْعینَ نَفْساً ، فَسَأَڵ عَنْ أعْڵمِ أَهْلِ اڵارض، فَدُلَّ عَڵی رَاهِبٍ ، فَأَتَاهُ .

فقال : إنَّهُ قَتَڵ تِسعَەً وتِسْعِینَ نَفْساً فَهَلْ ڵهُ مِنْ تَوبَەٍ ؟ فقاڵ : لا ، فَقَتَلهُ فَكَمَّڵ بهِ مئَەً ، ثم سَأَڵ عَنْ أَعْڵمِ أَهْلِ اڵاَرض، فَدُلَّ عَڵی رَجُلٍ عَالِمٍ . فقَاڵ : إِنَّهُ قَتَڵ مِئَەَ نَفْسٍ فَهَلْ ڵهُ مِنْ تَوْبَەٍ ؟ فقاڵ : نَعَمْ ، ومَنْ ێحُولُ بَیْنَهُ وبَیْنَ التَّوْبَەِ ؟ انْطلِقْ إِلی أرض كَذا وكَذا فإِنَّ بِهَا أُناساً ێعْبُدُونَ الله تَعَاڵی فاعْبُدِ الله مَعَهُمْ ، وڵا تَرْجِعْ إِلی أَرْضكَ فَإِنَّهَا أرض سُو‌وٍ ، فانْطڵقَ حَتَّی إِذا نَصَفَ الطڕیقَ أَتَاهُ الْمَوْتُ ، فاخْتَصَمَتْ فِیهِ مَلائِكَەُ الرَّحْمَەِ ومَلائِكَەُ العَذابِ . فَقَالتْ مَلائِكَەُ الرَّحْمَەِ : جَا‌وَ تَائِباً ، مُقْبِلاً بِقَلبِهِ إِلی اللهِ تَعَاڵی ، وقالتْ مَلائِكَەُ العَذابِ : إنَّهُ لمْ ێعْمَلْ خَیراً قَگُّ ، فَأَتَاهُمْ مَڵكٌ فی صورَەِ ادَمی فَجَعَلُوهُ بَیْنَهُمْ- أیْ حَكَماً - فقاڵ : قِیسُوا ما بینَ اڵارضینِ فَإڵی أیّتهما كَانَ أدنَی فَهُۆ ڵهُ . فَقَاسُوا فَۆجَدُوهُ أدْنی إِلی اڵارْض التی أرَادَ ، فَقَبَضتْهُ مَلائِكَەُ الرَّحمەِ)وفی روایە فی الصحیح : (فَكَانَ إلی القَرێەِ الصَّالِحَەِ أقْرَبَ بِشِبْرٍ فَجُعِڵ مِنْ أهلِهَا) . واتە: پیاوێك لە میللەتانی پێشوو نەوەدو نۆ پیاوی كوشتبوو , پرسیاری كرد كێ‌ لەهەموو كەس زاناترە بەدین, ڕاهیبێكیان پیشاندا. پێی وت:  ئەگەر تەوبە بكەم  قبوڵ دەبێ‌؟. ڕاهیبەكە وتی نەخێر, ڕاهیبەكەشی كوشت و كردی بەسەد كەس, دیسان پرسیاری كرد كێ‌ لەهەموو كەس زاناترە؟. زانایەكیان نیشاندا پرسیاری حاڵی خۆی لێ‌ كردو وتی: بەڵێ‌ تەوبەكەت لێ‌ وەردەگرێت. پرسیاری لێ‌ كرد چ شتێ‌ هەیە بكەوێتە نێوان خواو تەوبە؟. ئەویش فەرمووی بڕۆ بۆ فڵانەشوێن خەڵكی خواناسی لێیە لەوێ‌ خوا پەرستی بكەو مەگەڕێرەوە, ئێرە خراپە, كاتێ‌ كابرا ڕێگەی گرتەبەر بۆ ئەو  شوێنە لە ناوەڕاستی ڕێگادا كۆچی دوایی كرد مەلائیكەی بەزەیی و سزا كەوتنە گفتوگۆ لەسەر ڕۆحەكەی, مەلائیكەیەك لە كەوتە نێوانیان و بوو بەحەكەم و وتی: لاشەكەی لەكوێ‌ نزیك بێت دەبرێت بۆ ئەوێ‌, كەوتنە پێوانە كردن , بۆیان دەركەوت لاشەكەی یەك بست نزیكترە لەشوێنە باشەكە ئینجا مەلائیكەی بەزەیی بردی بۆلای خۆی.