ماڵپەری قورئانی پیرۆز

  •   پەیوەندی
  •   سەردێڕەکان
  •   سەرەتا

سەرەکیەکان

  •   ماڵەوە
  •   قورئانی پیرۆز
  •   زانیاری قورئان
  •   زانسته‌کانی قورئان
  •   اعجاز
  •   لێكۆڵینه‌وه‌ی قورئانی
  •   ته‌فسیری قورئان
  •   فێربوونی التجوید
  •   زیکرەکان
  •   فەرموودە قودسیەکان
  •   گەشەپێدانی مرۆیی
  •   کتێبخانه
  •   ڕۆژوو
  •   ژیانی پێغەمبەران
  •   موعجیزەی پێغەمبەران
  •   هه‌مه‌جۆر
  •   لینکەکان
  •   عقيدة
  •   ئيمان
  •   نوێژ
  •   پەروەردەی منداڵ
  •   قیامة
  •    هۆی دابەزین
  •   فیقه
  •   ئاداب
  •   چێرۆک و بەسەرهات
  •   واتای ئایەت
  •   بەهەشت
  •   دۆزەخ
  •   ئافرەتان
  •   تاوانه‌ گه‌وره‌کان
  •   خێزان
  •   رازی قورئانى
  •   عیباده‌ت
  •   ناوه‌ جوانه‌کانى خوا
  •   هاوه‌ڵانى پێغه‌مبه‌ر
  •   پێغەمبەر محمد (ص)
  •   چیڕۆکه‌ قورئانیه‌کان
  •   ژیان فێری کردم
  •   ژیانى زانایانى ئیسلام
  •   ووتەی زانایانی ئیسلام
  •   ووتەی ناوداران
  •   ووتەکانی سەرکەوتن

ئاماری ماڵپەر





ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه‌


خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز

- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له‌ هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره‌ بکه
-  بۆ گوێ گرتن له‌ قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه‌ به‌کوردى و زمانه‌ جیهانیه‌کان کلیک لێره‌ بکه

سەرەتا

( حوذه‌یفه‌ی كوڕی یه‌مان ) دوژمنی دووڕوویی و دۆستی قسه‌له‌ڕوو . ( کۆتایى )

( حوذه‌یفه‌ی كوڕی یه‌مان ) دوژمنی دووڕوویی و دۆستی قسه‌له‌ڕوو . ( کۆتایى )

نوسینگه‌ى ته‌فسیر .. نوسینى : خالد محمد خالد ..وه‌رگێڕانى : سهام به‌رزنجى/ ئه‌و كه‌سه‌ی سه‌رنجی (حوذه‌یفه‌) بدات له‌ بیركردنه‌وه‌و، شێوازی كاركردنی و...له‌ سه‌رقاڵبوونی به‌ زانست و زانیارییه‌وه‌ رابمێنێت، هیچ پاڵه‌وانێتیه‌كی له‌ مه‌یدانی شه‌ڕ و كوشتاردا لێ‌ چاوه‌ڕوان

ناكات..له‌گه‌ڵ ئه‌مه‌شدا.. (حوذه‌یفه)‌ له‌م بواره‌دا هه‌موو گومانه‌كانی ده‌سڕیه‌وه‌ ...وئه‌و پیاوه‌ خواپه‌رسته‌، سه‌رنجده‌ره‌، هه‌ر كه‌ شمشێره‌كه‌ی هه‌ڵده‌گرت و رووبه‌ڕووی سوپای بت په‌رستی و تاریكی ده‌بوویه‌وه‌ توانای له‌راده‌به‌ده‌ر و سه‌رسوڕهێنه‌ری خۆی ده‌خسته‌ روو كه‌ جێگه‌ی سه‌رسام بوون بوو.به‌سه‌ بۆمان كه‌ بزانین، ئه‌و سێیه‌مین كه‌س، یان پێنجه‌مین كه‌س بووه‌، له‌نێو ئه‌و هاوه‌ڵانه‌ی ده‌ستپێشخه‌ری مه‌زن بوون له‌ رزگاكردنی هه‌موو (عێراق)دا..!هه‌مه‌دان و، ره‌ی و، ده‌ینه‌وه‌ر، له‌ سه‌رده‌ستی ئه‌و رزگار كران..له‌ جه‌نگی (نه‌هاوه‌ند)ی مه‌زنیشدا، كه‌ فارسه‌كان له‌ سه‌د و په‌نجا هه‌زار جه‌نگاوه‌ردا خۆیان ده‌نواند.. ئه‌میری باوه‌ڕداران (عومه‌ر)، (نوعمانی كوڕی موقره‌ن)ی هه‌ڵبژارد بۆ سه‌ركردایه‌تی سوپای موسڵمانان و، نامه‌یشی نووسی بۆ (حوذه‌یفه‌) كه‌ سه‌ركردایه‌تی سوپایه‌ك بكات و له‌ (كوفه)‌وه‌ به‌ره‌و لای بچێت..(عومه‌ر) نامه‌ی خۆی بۆ جه‌نگاوه‌ران نارد و، نووسی:

{كه‌ موسڵمانان كۆبوونه‌وه‌، با هه‌ر ئه‌میره‌و به‌سه‌ر له‌شكری خۆیه‌وه‌ بێت... و با (نوعمانی كوڕی موقره‌ن) سه‌ركرده‌ی هه‌موو له‌شكره‌كان بێت..
گه‌ر (نوعمان) شه‌هید كرا، ئه‌وا با (حوذه‌یفه‌) ئاڵاكه‌ هه‌ڵبگرێت.. گه‌ر ئه‌ویش شه‌هید بوو، با (جه‌ریری كوڕی عبدالله) بیگرێته‌ده‌ست}..
به‌مجۆره‌، ئه‌میری باوه‌ڕداران سه‌ركرده‌كانی جه‌نگی هه‌ڵده‌بژارد، هه‌تا ناوی حه‌وتیانی هێنا..
هه‌ردوو سوپا به‌ یه‌ك گه‌یشتن..
فارسه‌كان به‌ سه‌د و په‌نجا هه‌زار كه‌سه‌وه‌و..
موسڵمانه‌كانیش به‌ ته‌نها سی هه‌زاره‌وه‌.. زیاتر نا..
جه‌نگ به‌شێوه‌یه‌كی كه‌م وێنه‌ به‌رپابوو.. به‌جۆرێك كه‌ له‌ هه‌موو جه‌نگه‌كانی مێژوو زیاتر گیانفیدایی و توندوتیژی تێدابوو..
(نوعمانی كوڕی موقره‌ن) شه‌هید بوو... به‌ر له‌وه‌ی كه‌ ئاڵای موسڵمانه‌كان به‌ربێته‌وه‌ سه‌ر زه‌وی، سه‌ركرده‌ی نوێ‌ به‌ ده‌ستی راستی لێی وه‌رگرت و، شنه‌بای سه‌ركه‌وتن له‌نێو ده‌نگ و هه‌را و تێكۆشانێكی زۆر مه‌زندا شه‌كاندیه‌وه‌و.. ئه‌و سه‌ركرده‌یه‌ش ته‌نها (حوذه‌یفه‌ی كوڕی یه‌مان) بوو..
ده‌ست به‌جێ‌ ئاڵاكه‌ی گرته‌ ده‌ست و، فه‌رمانیدا كه‌ هه‌واڵی مردنی (نوعمان) بڵاونه‌بێته‌وه‌ هه‌تا جه‌نگه‌كه‌ كۆتایی دێت و، (نه‌عیمی كوڕی موقره‌ن)یشی بانگ كرد و وه‌ك رێزلێنانی خستیه‌ شوێنه‌كه‌ی (نوعمان)ی برای..
هه‌موو ئه‌وانه‌ی به‌ تێگه‌یشتنه‌ پرشنگداره‌كه‌ی له‌ چه‌ند چركه‌ساتێكدا ئه‌نجام دا-جه‌نگیش هه‌ر درێژه‌ی هه‌بوو-..
پاشان وه‌ك ڕه‌شه‌بای له‌بن هێنه‌ر كه‌وته‌ وێزه‌ی سوپای فارسه‌كان و هاواری كرد:
{الله أكبر، به‌ڵێنه‌كه‌ی راست بوو!!
الله أكبر، سه‌ربازه‌كانی خۆی سه‌رخست!!}
دواتر جڵه‌وی ئه‌سپه‌كه‌ی سوڕانده‌وه‌و به‌ره‌و لای جه‌نگاوه‌رانی سوپاكه‌ی و هاواری لێكردن:
ئه‌ی شوێنكه‌وتووانی موحه‌ممه‌د ( صلى الله‌ علیه‌ وسلم )... ئه‌وه‌تا به‌هه‌شته‌كانی خوا سازده‌ده‌ن بۆ پێشوازیتان، ده‌ی ئێوه‌ش درێژه‌ به‌ چاوه‌ڕوانی مه‌ده‌ن...
ده‌ی ئه‌ی پیاوانی به‌در..
بۆ پێشه‌وه‌، ئه‌ی پاڵه‌وانانی خه‌نده‌ق و، ئوحود و، ته‌بوك..
(حوذه‌یفه‌) توانی هه‌موو جۆش و خرۆشی جه‌نگه‌كه‌ بپارێزێت، گه‌ر زیادی نه‌كردبێت بۆی..
جه‌نگه‌كه‌ش به‌ دۆڕانی فارسه‌كان كۆتایی پێ‌هات.. دۆڕانێكی زۆر خراپ.. دۆڕانێك كه‌ خه‌ریكه‌ هاوشێوه‌ی نه‌بێ..!!
* * *
ئه‌م بلیمه‌ته‌ له‌ داناییه‌كه‌یدا، كاتێك خواپه‌رستیه‌كه‌ی له‌ ته‌كدابێت..
بلیمه‌ت له‌ خۆبه‌ختكردنیدا، كاتێك له‌سه‌ر گۆڕه‌پانی جه‌نگ راده‌وه‌ستێت..
ئه‌و به‌و جۆره‌ بوو، بلیمه‌ت بوو له‌ هه‌موو چالاكیه‌كدا كه‌ پێی ده‌سپێردرا و، له‌ هه‌موو راوێژێكدا كه‌ داوای لێبكرایه‌..
كاتێك (سه‌عدی كوڕی ئه‌بو وه‌قاس) و ئه‌و موسڵمانانه‌ی كه‌ له‌گه‌ڵیا بوون له‌ (مه‌دائن)ه‌وه‌ گواستیانه‌وه‌ بۆ (كوفه‌) و تیایدا نیشته‌جێ‌ بوون..
ئه‌مه‌ش پاش ئه‌وه‌ی كه‌ كه‌ش و هه‌وای (مه‌دائن) زیانێكی زۆری له‌ عه‌ره‌به‌ موسڵمانه‌كان دا، كه‌ ئه‌وه‌ش وای له‌ (عومه‌ر) كرد نامه‌ بنوسێت بۆ (سه‌عد) پاش ئه‌وه‌ی گه‌ڕا به‌دوای جێگایه‌كی زیاتر گونجاودا ده‌ست به‌جێ‌ ئه‌وێ‌ به‌جێ‌ بهێڵێت و، موسڵمانه‌كانی بۆ بگوێزێته‌وه‌..
ئا له‌و رۆژه‌دا كێ‌ كاری هه‌ڵبژاردنی ئه‌و شوێن و جێگایه‌ی پێ‌ سپێردرا..؟
به‌ (حوذه‌یفه‌ی كوڕی یه‌مان) سپێردرا.. له‌گه‌ڵ (سه‌لمانی كوڕی زیاد)دا رۆشت تا شوێنێكی گونجاو بۆ موسڵمانان بدۆزنه‌وه‌.
كاتێك گه‌یشتنه‌ خاكی (كوفه‌)، كه‌ له‌و كاته‌دا زه‌ویه‌كه‌ی لماوی رووت بوو، (حوذه‌یفه)‌ به‌ هه‌واوه‌ بۆنی كرد و، به‌ هاوڕێكه‌ی وت: ئه‌مه‌ ده‌بێته‌ شوێنمان به‌ ویستی خوا..
به‌م شێوه‌یه‌ نه‌خشه‌ی (كوفه)‌ كێشرا و ده‌ستی ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ی پێ‌گه‌یشت و كردیه‌ شارێكی ئاوه‌دان..
هه‌ر كه‌ موسڵمانه‌كان گواستیانه‌وه‌ بۆ ئه‌وێ‌، نه‌خۆشه‌كانیان چاك بوونه‌وه‌و، لاوازه‌كانیان هێزیان هاته‌وه‌ به‌به‌ردا و، ده‌ماره‌كانی خوێنیان بوژایه‌وه‌..!!
به‌راستی (حوذه‌یفه‌) خاوه‌نی زیره‌كییه‌كی به‌رفراوان و، ئه‌زموونێكی هه‌مه‌چه‌شن بوو، هه‌میشه‌ به‌ موسڵمانانی ده‌وت:
{چاكترین كه‌ستان ئه‌وانه‌تان نین كه‌ واز له‌ دونیایان ده‌هێنن بۆ دواڕۆژ.. و ئه‌وانه‌شتان نین كه‌ واز له‌ دوارۆژ ده‌هێنن بۆ دونیا.. به‌ڵكو ئه‌وانه‌یه‌كه‌ له‌میش و له‌ویش وه‌رده‌گرن.}.
* * *
له‌ یه‌كێك له‌ رۆژه‌كانی ساڵی سی وشه‌شی كۆچیدا.. بۆ دیداری په‌روه‌ردگاری بانگكرا.. له‌كاتێكدا كه‌ ئه‌و خۆی بۆ دوایه‌مین گه‌شتی سازده‌كرد هه‌ندێك له‌ هاوه‌ڵانی هاتنه‌ لای، لێی پرسین:
ئایا كفنتان له‌گه‌ڵ خۆ بۆ هێناوم..؟؟
وتیان: به‌ڵێ‌..
وتی: نیشانم بده‌ن..
كاتێك بینی، سه‌یری كرد تازه‌ و جوانه‌..
دوا زه‌رده‌خه‌مه‌ی گاڵته‌ئامێز كه‌وته‌ سه‌ر لێوه‌كانی و، پێی وتن:
{ئه‌م كفنه‌ بۆ من نابێت.. به‌ڵكو من دوو له‌فافی سپیم به‌سه‌ كه‌ كراسی له‌گه‌ڵدا نه‌بێت..
چونكه‌ من بۆ كه‌مێك له‌ گۆڕدا ده‌مێنمه‌وه‌، دواتر ده‌گۆڕدرێت بۆ چاكتر له‌و.. یان خراپتر له‌و}..!!
چه‌ند وشه‌یه‌كیشی له‌به‌ر خۆیه‌وه‌ دركاند، ئه‌وانه‌ی له‌وێ‌ دانیشتبوون گوێیان بۆ رادێرا...
{سڵاو له‌ مردن...
خۆشه‌ویستێك به‌خۆشی هات..
ئه‌وه‌ی په‌شیمان بێت سه‌ركه‌وتوو نیه‌}..
ئه‌وه‌ی وت و گیانێك له‌ مه‌زنترین گیانه‌كانی مرۆڤ و، له‌ زۆربه‌یان به‌ته‌قواو دره‌وشاوه‌ و ملكه‌چتر به‌ره‌و لای خوای گه‌وره‌ به‌رز بوویه‌وه‌..
هەموو مافەکانی پارێزراون بۆ ماڵپەری قورئانی پیرۆز