ئاماری ماڵپەر
ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه
خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز
- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره بکه
- بۆ گوێ گرتن له قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه به‌کوردى و زمانه جیهانیه‌کان کلیک لێره بکه
تكای پێغە مبە ر(صلی الله علیه وسلم ) بۆ چوونە ژوورە وەی خەڵكان بۆ ناو بە هەشت
به‌شى يه‌كه‌م /// دوای ئە وەی موسوڵمانان لە ئاوی حەوزی كەوسە ر دەخۆنەوە , چاوە ڕوانن كە بچنە ناو بە هەشت كە لە بەردە میاندا یە و لە دوورە وە دە یبینن دەرگاكانی داخراوە ,
وە خە ڵكان مقۆ مقۆی ئەوە یانە هەند ێكیان لە گەڵ هەند ێكیاندا كە كێ تكا بكات و دەرگای بە هەشتیان بۆ بكاتەوە , وە ئەم داواكاریەی خەڵكان جێ بە جێ كردنەكەی دواجار دە گەڕێتەوە بۆلای پێغە مبە ری خوا (صلی الله علیه وسلم ) و تكایان بۆ دەكات , وەك لە م ڕیوایە تانەی خوارە وە دا هاتووە دوای ڕێكخستنیان :
1. ئە بوهوڕە یڕە ( رچی الله عنه ) گێڕاویە تیەوە لە پێغە مبە رە وە ( صلی الله علیه وسلم ) كە فەرموویەتی : (( یجمع الله تبارك و تعالی الناس , فیقوم المۆمنون حین تزلف لهم الجنە , فیأتون ادم , فیقولون : یا ابانا استفتح لنا الجنە , فیقول : وهل اخرجكم من الجنە الا خطیئە ابیكم لست بصاحب ذلك ))(25). واتە : (( كاتێ خوای گەورە خەڵكان كۆ دەكاتەوە , كاتێ باوە ڕ داران بە هەشتیان لێ نزیك دەكرێتەوە , دەچن بۆ لای ئادەم وپێ ی دە ڵێن : ئەی باوكی هەموومان دەرگای بە هەشتمان بۆ بكەرە وە , ئەویش دەفەرموێت : ئایا هەر هەڵەی باوكتان نە بوو كە ئێوەی لە بە هەشت دەركرد ؟ نە خێر ئەو كارە بە من ئەنجام نادرێت )).
ئەبو سە عیدی خودری رچی الله عنه گێڕاویە تیەوە لە پێغە مبەرە وە ( صلی الله علیه وسلم ) كە فەرموویەتی : (( ... ولكن أتوا نوحاً , فیأتون نوحاً فیقول : انی دعوت علی اهل الارض دعوە فاهلكوا , ولكن اذهبوا الی ابراهیم (( خلیل الله )) فیأتون ابراهیم فیقول : (( لست بصاحب ذلك )) انی كژبتُ پلاپ كژبات )) پم قال ( صلی الله علیه وسلم ) : مامنها كژبە الا ماحلّ بها عن دین الله , ولكن ائتو موسی , فیأتون موسی فیقول : ( لست بصاحب ژلك )) : انی قد قتلت نفسا , ولكن ائتو عیسی , فیأتون عیسی فیقول : (( لست بصاحب ژلك )) انی عُبدتُ من دون الله , ولكن ائتوا محمدا ))(26). واتە : ئادەم دەفەرموێت : ((.... بە ڵام بچن بۆ لای نوح , ئینجا دەچن بۆ لای نوح و پێیان دەفەرموێت : من دوعایەكی وە هام كرد لە دانیشتوانی سەر زەوی تا هەموویان لە ناو چوون , بەڵام بچن بۆ لای ئیبراهیم (( ئەو خۆشەویستی خوایە )) پاشان دەچن بۆ لای ئیبراهیم , وە ئەویش دەفەرموێت : (( من شایەنی ئەوە نیم )) من سێ درۆم كردوە پاشان پێغە مبە ر ( صلی الله علیه وسلم ) دەفەرموێت : (( هەر درۆیەك لەوانە تەنها لە بەر پارێزگاری كردنی بووە بۆ ئاینە كەی خودا )) بەڵام بچن بۆ لای موسا , ئەوان دەچنە لای موسا و ئەویش دەڵێت : (( من شایەنی ئەوە نیم )) من نفسێكم كوشتووە بەڵام بچنە لای عیسا ئەوان دەچنە لای عیسا و ئەویش دە فەرموێت : من جگە لە خوا پە رستراوم , بەڵام بچن بۆ لای محمد )). لە ڕیوایە تێكی تردا : لە سەلمانەوە رچی الله عنه دە فەرموێت : (( فیأتون النبی (صلی الله علیه وسلم ) فیقولون : یانبی الله انت الذی فتح الله لك , وغفر لك ماتقدم من ذنیك وما تأخر , وقد تری مانحن فیه فأشفع لنا الی ربك , فیقول : أنا صاحبكم , فیخرج یجوس بین الناس ))(27). واتە: (( دە چنە لای پێغە مبەر (صلی الله علیه وسلم) دەڵێن ئەی پێغە مبەری خوا , تۆ خوای گەورە هەموو كارەكانی بەڕووی تۆدا كردۆتەوە و خودا لە هەموو گوناهێكت خۆش بووە نابینی ئێمە لە چ حاڵێكداین تكامان بۆ بكە لای خوای خۆت ئە فەرموێت : من ئەو كەسە م , وە پێغە مبەر (صلی الله علیه وسلم) دە فەرموێت : بەڕێ دەكەوم و ڕێم بۆ چۆڵ دەكەن )). لە ڕیوایە تەكەی عوبادەی كوڕی صامتەوە رچی الله عنه پێغە مبەر(صلی الله علیه وسلم) فەرموویەتی : (( ... وان معی لوا‌و الحمد أنا أمشی ویمشی الناس معی , حتی اتی باب الجنە ))(28). واتە : (( من ئاڵای ( حمد ) م هەڵگرتووە وە دەڕۆم و خەڵكان لە گەڵمدا دێن , تاكو دەچمە بەر دەرگای بە هەشت )) . وە لە ڕیوایە تەكەی ئەنەس دا رچی الله عنه دە فەرموێت : ((... وأنا أول من یدخل الجنە ولافخر اخذ بحلقە باب الجنە ...))(29). واتە : (( من یەكەم كەسم كە دەچمە ناو بە هەشتەوە بەبێ شانازی , دەست بە ئەڵقەی دەرگای بە هەشتەوە دەگرم و لە دەرگا دە دەم ...))