ئاماری ماڵپەر
ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه
خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز
- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره بکه
- بۆ گوێ گرتن له قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه به‌کوردى و زمانه جیهانیه‌کان کلیک لێره بکه
شێخ نیعمه‌توڵڵا له كۆریا .. ( كۆتایی )
پاش یانزه ساڵ شێخ نیعمه‌توڵڵا و هه‌ندێك تورك له مزگه‌وتی حه‌زره‌ت (صلی الله علیه ەسلم) له (مه‌دینه) نوێژ ده‌كه‌ن، گه‌نجێكی ڕه‌نگ و ڕوو كۆری سه‌لامی لێ ده‌كات و ده‌ڵێت:
بابه! مامۆستام نیعمه‌توڵڵا، من عومه‌ری كوڕتم!
پێی ده‌ڵێت: كوڕم تۆ خه‌ڵكی چ وڵاتێكیت؟
گه‌نجه‌كه وتی: من كۆریم و، یانزه ساڵ له‌مه‌وبه‌ر له‌سه‌رده‌ستدا موسوڵمان بووم.
لێی پرسی: چۆن موسوڵمان بوویت؟ چونكه من ڕۆژی وا هه‌بووه چه‌نده‌ها كه‌س له‌سه‌ر ده‌ستما موسوڵمان بوون.
عومه‌ر وتی: یه‌كه‌مجار له‌به‌رده‌م مزگه‌وتی (سیئۆل)دا تۆمان بینی ده‌گریایت و تۆش ئاماژه‌ت بۆ كردین كه بێین بۆلات و فرمێسكه‌كانت سڕی، پاشان پێت وتین: (لا إله إلا الله محمد رسول الله) بڵێین، ئێمه‌ش هه‌رچه‌نده تێنه‌ده‌گه‌یشتین به‌ڵام وتمانه‌وه و ناوت ناین (ئه‌بو به‌كر و عومه‌ر و عوسمان و عه‌لی)، من عومه‌ره‌كه‌یانم.
شێخ وتی: باشه چۆن هاتوویت بۆ مه‌دینه؟
عومه‌ر وتی: پاش ئه‌وه‌ی شایه‌تمانمان هێنا و چووینه ناو مزگه‌وت، موسوڵمانان ڕێزێكی زۆریان لێگرتین، كه‌م كه‌م خۆم فێری زمانی عه‌ره‌بی كرد، پاش ماوه‌یه‌ك شاندێكی زانكۆی ئیسلامیی مه‌دینه‌ی پیرۆز هاتن و داوای قوتابییان كرد كه بچێت بۆلایان بۆ خوێندن، موسوڵمانانیش منیان ده‌ست نیشان كرد و ئێستا له كۆلێژی ده‌عوه ده‌خوێنم لێره.
شێخ وتی: ما شا‌و الله، ما شا‌و الله، تۆ سه‌ركه‌وتوو بوویت، ئه‌ی هاوه‌ڵه‌كانت گه‌یشتنه چی؟
عومه‌ر وتی: سوپاس بۆ خوا هه‌موویان پارێزگاری له ئیسلامه‌تیه‌كه‌یان ده‌كه‌ن و به‌رده‌وامن له نوێژكردندا.
منیش وه‌ك به‌ڕێزت خه‌ریكی بانگه‌وازكردنم.
ڕۆژنامه‌ی (المدینه) چاوپێكه‌وتنی كرد له‌گه‌ڵ شێخدا و، په‌یامنێری ڕۆژنامه‌كه وێنه‌یه‌كی شێخ نیعمه‌توڵڵای گرت كه باوه‌شی كردووه به عومه‌ردا.
پاشان شێخ نیعمه‌توڵڵا عومه‌ری له‌گه‌ڵ خۆی برد بۆ ئاهه‌نگێكی ژنهێنان له یه‌كێك له باخه خورماكانی مه‌دینه و، پاشان عومه‌ری پێناساندن و باسی حاڵی موسوڵمانانی یابان و كۆریای بۆ كردن پاش یانزه ساڵ شێخ نیعمه‌توڵڵا و هه‌ندێك تورك له مزگه‌وتی حه‌زره‌ت (صلی الله علیە وسلم) له مه‌دینه نوێژ ده‌كه‌ن، گه‌نجێكی ڕه‌نگ و ڕوو كۆری سه‌لامی لێ ده‌كات و ده‌ڵێت: بابه! مامۆستام نیعمه‌توڵڵا، من عومه‌ری كوڕتم!
پێی ده‌ڵێت: كوڕم تۆ خه‌ڵكی چ وڵاتێكیت؟
گه‌نجه‌كه وتی: من كۆریم و، یانزه ساڵ له‌مه‌وبه‌ر له‌سه‌رده‌ستدا موسوڵمان بووم.
لێی پرسی: چۆن موسوڵمان بوویت؟ چونكه من ڕۆژی وا هه‌بووه چه‌نده‌ها كه‌س له‌سه‌ر ده‌ستما موسوڵمان بوون.
عومه‌ر وتی: یه‌كه‌مجار له‌به‌رده‌م مزگه‌وتی (سیئۆل)دا تۆمان بینی ده‌گریایت و تۆش ئاماژه‌ت بۆ كردین كه بێین بۆلات و فرمێسكه‌كانت سڕی، پاشان پێت وتین: (لا إله إلا الله محمد رسول الله) بڵێین، ئێمه‌ش هه‌رچه‌نده تێنه‌ده‌گه‌یشتین به‌ڵام وتمانه‌وه و ناوت ناین (ئه‌بو به‌كر و عومه‌ر و عوسمان و عه‌لی)، من عومه‌ره‌كه‌یانم.
شێخ وتی: باشه چۆن هاتوویت بۆ مه‌دینه؟
عومه‌ر وتی: پاش ئه‌وه‌ی شایه‌تمانمان هێنا و چووینه ناو مزگه‌وت، موسوڵمانان ڕێزێكی زۆریان لێگرتین، كه‌م كه‌م خۆم فێری زمانی عه‌ره‌بی كرد، پاش ماوه‌یه‌ك شاندێكی زانكۆی ئیسلامیی مه‌دینه‌ی پیرۆز هاتن و داوای قوتابییان كرد كه بچێت بۆلایان بۆ خوێندن، موسوڵمانانیش منیان ده‌ست نیشان كرد و ئێستا له كۆلێژی ده‌عوه ده‌خوێنم لێره.
شێخ وتی: ما شا‌و الله، ما شا‌و الله، تۆ سه‌ركه‌وتوو بوویت، ئه‌ی هاوه‌ڵه‌كانت گه‌یشتنه چی؟
عومه‌ر وتی: سوپاس بۆ خوا هه‌موویان پارێزگاری له ئیسلامه‌تیه‌كه‌یان ده‌كه‌ن و به‌رده‌وامن له نوێژكردندا.
منیش وه‌ك به‌ڕێزت خه‌ریكی بانگه‌وازكردنم.
ڕۆژنامه‌ی (المدینه) چاوپێكه‌وتنی كرد له‌گه‌ڵ شێخدا و، په‌یامنێری ڕۆژنامه‌كه وێنه‌یه‌كی شێخ نیعمه‌توڵڵای گرت كه باوه‌شی كردووه به عومه‌ردا.
پاشان شێخ نیعمه‌توڵڵا عومه‌ری له‌گه‌ڵ خۆی برد بۆ ئاهه‌نگێكی ژنهێنان له یه‌كێك له باخه خورماكانی مه‌دینه و، پاشان عومه‌ری پێناساندن و باسی حاڵی موسوڵمانانی یابان و كۆریای بۆ كردن { أَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاءِ (٢٤) تُؤْتِي أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا وَيَضْڕبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (٢٥)} إبراهيم /واته: (ئایا نابینی خودا چۆن نموونه‌یه‌كی جوان باس ده‌كات كه ده‌فه‌رموێت: قسه‌یێكی جوان وه‌كو دارێكی جوانه بنجه‌كه‌ی به‌زه‌ویدا ڕۆچووبێ و لقه‌كانیشی له ئاسمان بن؟ هه‌موو كاتێ به ئیزنی ئه‌و خودایه‌ی درووستی كردووه به‌ر بدا به خه‌ڵك).
به‌ڕاستی ئه‌م شێوازه‌ی بانگه‌واز هه‌مان شێوازی هاوه‌ڵانه، هه‌ر به‌و جۆره موسوڵمانان به ئاسانی ده‌ستی خه‌ڵكیان گرتووه به‌ره‌و ئیسلام، ئه‌گه‌ر له سه‌ره‌تاشه‌وه هیچ حاڵی نه‌بووبن ورده‌ورده پاش ماوه‌یه‌ك شاره‌زابوون ،جا خۆیان یان نه‌وه‌كانیان بوونه‌ته سه‌ربازی به ئه‌مه‌كی ئیسلام، نموونه‌ی ئه‌وانه‌ش زۆرن ئه‌وه (ئه‌بو حه‌نیفه و بوخاری و ترمزی و .... هتد).
إبراهیم /واته: (ئایا نابینی خودا چۆن نموونه‌یه‌كی جوان باس ده‌كات كه ده‌فه‌رموێت: قسه‌یێكی جوان وه‌كو دارێكی جوانه بنجه‌كه‌ی به‌زه‌ویدا ڕۆچووبێ و لقه‌كانیشی له ئاسمان بن؟ هه‌موو كاتێ به ئیزنی ئه‌و خودایه‌ی درووستی كردووه به‌ر بدا به خه‌ڵك).
به‌ڕاستی ئه‌م شێوازه‌ی بانگه‌واز هه‌مان شێوازی هاوه‌ڵانه، هه‌ر به‌و جۆره موسوڵمانان به ئاسانی ده‌ستی خه‌ڵكیان گرتووه به‌ره‌و ئیسلام، ئه‌گه‌ر له سه‌ره‌تاشه‌وه هیچ حاڵی نه‌بووبن ورده‌ورده پاش ماوه‌یه‌ك شاره‌زابوون ،جا خۆیان یان نه‌وه‌كانیان بوونه‌ته سه‌ربازی به ئه‌مه‌كی ئیسلام، نموونه‌ی ئه‌وانه‌ش زۆرن ئه‌وه (ئه‌بو حه‌نیفه و بوخاری و ترمزی و .... هتد).