ماڵپەری قورئانی پیرۆز

مرۆڤ سەری سووڕ دەمێنێت لەو ڕووداوەی، كە بەسەر ئەو نەوە ترسنۆكەی (بەنوئیسرائیل)دا هات.. بێگومان خودا ریَِگەی پیاوەتی‌و سەربەرزیی بۆ واڵاكردن‌و، ئەوانیش پیایدا نەڕۆیشتن.. بێگومان بانگی كردن بۆ وەرگرتنی نیعمەت‌و خێرو بەرەكەتەكانی خاكی پیرۆز بەو مەرجەی نرخەكەی بدەن، كە جیهاد بوو، بەڵام ئەوان ڕوویان لێ وەرچەرخاند، خوداش ئەو نیعمەتە ڕەتكراوەیان بە (وون بوونی نێو بیابان) بۆ گۆڕین. چۆن ئەم گۆڕینەیان پەسەند كرد؟ واتە چۆن (وون بوون لە بیابان) لەجیاتی (خاكی پیرۆز)یان پەسەند كردو چۆن خوازیاری گۆڕینی چاكتر بەخراپتر بوون؟ چی پاڵی پێوەنان بۆ قایل بوون بەو رێكەوتنە زیانبارە؟ بێگومان هەر ترس‌و لەرزو سەرشۆڕی‌و لاوازی‌و بێ‌هێزی‌و سووربوون لەسەر ژیان پاڵی پێوەنان، ئایا ئەوان لەبیابانەكەدا زیندوو نەبوون؟ ئایا پەرۆشی پاراستنی گیان‌و خوێنیان نەبوون؟ جا ئیتر كە ژیان‌و رۆحیان بۆ خۆیان مسۆگەر كرد، بۆچی لە رۆیشتن بەرێگای خاكە پیرۆزەكەدا دەیخەنە مەترسییەوە؟ دە كەوابوو با واز لە خاكە پیرۆزەكە بێنن‌و بەو بیابانە قایل بن، كە ژیانیان بۆ بەدی دێنێت. خودا لە شوێنێكی تری قورئاندا دەربارەی ئەو نەریتی ژیان خۆشویستنەی جوولەكە فەرموویەتی:لە ونبوونی نێو بیابانیشیاندا چەند حیكمەتێك بەدیی دەكەین، وەك:

1- وێڵا بوونەكە لە بریتی (بدیل)ی ژیانی نێو خاكە پیرۆزەكەیە، هەردوو رێگاشیان لەبەردەم دا بووەو، رێگەیەكی سێ‌هەمی نەبووە، یان رێگای سەربەرزی‌و شكۆمەندی‌و سەركەوتن‌و باڵادەستی‌و جەنگ لەدژی دوژمنان‌و رزگاركردنی وڵات، یان رێگەی ترسنۆكی‌و لاوازی‌و سوور بوون لەسەر ژیانی دنیاو چاوچنۆكی نواندن لەبەخشینی گیان‌و ساماندا.. دیارە ئەم رێگەیەش مرۆڤ بەرەو ونبوون‌و گومڕایی‌و وێڵا بوون دەبات. ئەو نەوەیەی جوولەكەكانیش رێگەی دووەمیان هەڵبژاردو، بەهۆیەوە شایستەی ئەو سەرەنجامە بوون‌و لە زەویدا ویڵاو سەرگەردان بوون.

2- ونبوون خۆی لەخۆیدا لەبەرچاو نەمان‌و گومڕایییە، ئەم دیاردەیەش تووشی هەر كەسێك دەبێت لەوانەی رێگەی جیهاد (ڕێگەی پیاوانی جیهادكارو پاڵەوان)یان وەبەر نەناوە.

بێگومان ئەوانەی لەپێناوی خودا جیهاد ناكەن‌و لەدژی دوژمنیان ناجەنگن، وێڵاو ون دەبن‌و زیان دەكەن.. ئای نەتەوەش چەندە لەژیان‌و وجودو وزەی لەدەست دەچێت كاتێك واز لەڕێگەی جیهادكردن دێنێت. بەڕاستی ئەوەیە ون بوونی تەواوو زیانی هەمە چەشن‌و هەمەلایەنەكە ماڵاو سامان‌و وەخت‌و تەمەن‌و بەهرەو تواناو وزەو بازو‌و كۆشش‌و گەنجی‌و نیشتمان‌و ئاوات‌و مێژوو‌و بوون‌و بەختیارییان تیا لەدەست دەدەن‌و ونی دەكەن، كەوابوو زەرەرو زیانیان لەپشتگوێ‌ خستنی جیهاددا چەندە؟

ئێمە لەم سەردەمەدا ئەم ئاكامە لەم نەتەوەیە دەبینین‌و دەستی دەخەینە سەر، چونكە رێگای جەنگ‌و كوشتاریان لەدژی جوولەكە داگیركەرەكان ڕەت كردۆتەوەو، رێگەی ئاشتییەكی گران‌و سەرشۆڕانەیان هەڵبژاردووەو، بەم پییەش كەوتوونە نێو وێڵابوونێكی ڕەهاو، ونبوونێكی هەمەلاینەو زیانێكی گشتییەوە.

3- بێگومان وێڵا بوونەكە بەو مەبەستە بووە كە با ئەو نەوە ترسنۆكە بمرن، چونكە مرۆڤی سەرشۆڕو ترسنۆك بەدەم بانگەوازی جیهادەوە نایەت سەرەڕای ئەوەی هەر چەندێك ئەو بانگەوازە بەڕاست‌و هەقیش دەركەوێت. لەبەر ئەوە ئەگەر ئەوە بۆ خەڵكی ویسترا، كە بە ڕێگەی جیهاددا بڕۆن، دەبێت نەوە ترسنۆكەكە (الجیل الجبان) پشتگوێ‌ بخرێت، چونكە ئەو نەوەیە خەڵكی ماندوو دەكەن‌و بەدەمیانەوە ناچن، بۆیە نەوەی ترسنۆك فەرامۆش دەكرێت تا ئەوكاتەی دەمرن‌و لەدوایانەوە نەوەیەكی نوێ‌ پێ‌ دەگەن. جا بۆ ئەوەی هەوڵا‌و تەقەللاكان بەربگرن دەبێت نەوەیەكی نوێ‌ی بۆ ئاڕاستە بكرێت كە لەسەر چەند بنەماو ڕێبازو شێوازێكی نوێ‌ گۆش كرابن.

بۆچی هەندێك كەس لەم سەردەمەماندا خۆیان ماندوو‌و شپرزە دەكەن‌و، كات‌و هەوڵی خۆیان لەدواندنی چەند كەسێكی ترسنۆكدا بەفیڕۆ دەدەن‌و داوای جیهادكردن‌و ڕزگاركردنی وڵاتیان لێدەكەن‌و، نەخشەو پلانیان پێشكەش دەكەن‌و، هیواو ئاواتیان لەسەر هەڵدەچنن؟؟ ئێ‌ خۆ ئەوان لەم زمانە تێناگەن‌و، ئەم دەنگە نابیستن‌و بەدەم ئەم هاوارو بانگەوازەوە نایەن..

 

انه لا حیـــاە لمـــــــن تنـــــــــــادی

ومــــــا لجرح بـمیـــت أیـــــــلام

 

كۆشش‌و كاتتان بۆ ئەوە بەكاربێنن كە نەوەیەكی نوێ‌ی پێ‌ بێننە كایەو ئەو نەوەیەش لەسەر ڕێسای پیاوەتی گەشە بكات‌و ڕقی لەسەرشۆڕی‌و ترسنۆكی ببێتەوەو، حەز لەجیهادو شەهید بوون بكات‌و، هەر ئەم جۆرە نەوەیەش قسەو ئامۆژگاری دەبیسێت‌و قسە بۆ كردن‌و دواندنیان سوودی دەبێت لەگەڵیان داو پەروەردەكردنیشیان كارێكی سەركەوتوو دەبێت.

4- هەر لە حیكمەتەكانی وێڵا بوونی ئەو هۆزە لە بیابانی (سینا)دا ئەوەیە، (سینا) بیابانێكە كەش‌و هەوایەكی سەخت‌و بارودۆخێكی سروشتیی گران‌و ژیانێكی ناڕەحەتی تێدایە، خوداش بۆیە ئەو شوێنەی دەستنیشان كرد تا ببێتە مەڵبەندێكی نەوەی نوێ‌ی (بنواسرائیل)و بەشێوەیەكی پەروەردەیی نوێ‌ گۆش بكرێن‌و، بەتایبەتی سازو ئامادە بكرێن بۆ ئەوەی شایستەی چوونە نێو خاكی پیرۆزەوە بن‌و لەدەست مرۆڤە زل‌و بەهەیبەتەكان ڕزگاری بكەن.. لەڕاستیشدا هەروا بوو‌و ئاكامەكەی وادەرچوو.. ئەمەش ڕامان دەكێشێت بۆ گرنگیی دۆزینەوەی نەوەی جیهاد خوازو، چەق خستنە سەر دەستەبەركردنی كەش‌و هەوای گونجاو بۆی تاكو لەسەر ئەو واتا بەرزانە پێ‌ بگات.. هەر بۆیەش زۆر پێویستە كە ڕواڵەتەكانی كەشخەیی‌و لووتبەرزی‌و زیادەڕۆیی لاببرێن‌و، لەژیانی بێ‌باكی‌و گومڕایی‌و گاڵتەجاڕی دەرچن‌و، بەخۆنازین‌و خۆبادانی بەدكردارانە بەنیعمەتەوەو، بەختەوەریی كوشندەی دەست بڵاویی فەرامۆش بكرێن‌و، مرۆڤ كۆیلەو بەندەی هەواو ئارەزوو‌و شتە جوانكراوەكانی دنیا نەبێت.

هەر دەبێت كە نەوەی جیهادو تێكۆشان لەو دیاردە بەكاربەرییە جوانكارانە (المڤاهر الاستهلاكیە الكمالیە) كەم كەنەوەو، لەسەر نەویستن (الزهد) لە دنیادا گەشە بكەن‌و، خۆیان لەسەروو فیتنەو بەڵاو شتە سەرنج ڕاكێش‌و هەست ورووژێنەكان‌و چێژ بەخشەكانەوە بگرن، دیل‌و یەخسیریان نەبن‌و، لە جیهادیان دانەبڕن‌و، تاكو لە ڕووبەڕووبوونەوەی دوژمنان نەترسن‌و سەرنەكەنە سەر ئەو كەرەسەو ئامرازە فریودەرانە.