ماڵپەری قورئانی پیرۆز

بەڕاستی‌و بێگومان جوولەكە – جوولەكەیە- و دڵێكی جوولەكانەی عەجیبیان هەیە.. مرۆڤـ سەری لەوجۆرە دڵانەو ڕەقبوونیان سوڕ دەمێنێت، كە وایانلێهاتووە لە بەردی ڕەقیش ڕەقتر بن.. هۆكاری سەرلێسوڕمانیش ئەوەیە، ئەو دڵە بەشەرییانەی، كە جێگەی هەست‌و سۆزو عاتیفەو خرۆشانە، كەچی لە بەردی ڕەق ڕەقتر بن، ئەو دڵانە لە بەردی بێگیان ڕەق‌و توند ڕەقترو بێگیان ترو توندترن، كە ناخرۆشێن‌و كارلێكراو نابن‌و، هیچ خۆشەویستی‌و ڕق‌و تووڕەیی‌و ڕەزامەندییەكیان  تێدا نییە.

ئەی داخۆ چ ئومێدێك لەو كەسە بخوازرێت، كە دڵێكی لە بەرد ڕەقتری هەیە؟ ئەی داخۆ چ شتێك لەو تەنە ماددییەی، كە بە (مرۆڤی جوولەكە)ی ناودەبەن ماوەتەوە؟ ئەی چ ئومێدێك بەو كەسانی وەك ئەوان دەخوازرێت، كاتێك دڵی ون دەكات؟ چیی لێ دەمێنێتەوە ئەگەر ئەو پارچە گۆشتە (واتە ئەو دڵە) تێك بچێت‌و، بە تێكچوونیشی هەموو ئەندامەكانی جەستەی مرۆڤیش تێك بچن؟ 

بەڵام بە چاكبوونی ئەو پارچە گۆشتە، هەموو جەستەی چاك دەبن، وەك پێغەمبەریش  فەرمویەتی: ((الاّ ان فی الجسد لمضغە، اذا صلحت الجسد كله، واذا فسدت فسد الجسد كله الاّ وهی القلب)).

بێگومان قورئان دڵانی جوولەكەكانی وەك خۆیان وچۆنن ئاوا دەری خستوون، بەپێی حەقیقەت وسروشتی خۆیان دەریخستوون، ئەمەش بۆ ئەوەی موسڵمانان دوژمنە جوولەكانیان بناسن‌و بزانن چۆن مامەڵەیان لەگەڵا دادەكەن.

دیارە جیاوازیش هەیە لەنێوان: (ئەوكەسەی دڵە وشك‌و ڕەقەكان بەبەرد دادەنێت لە نەریتی ڕەقی‌و خراپییاندا)و (ئەوكەسەش، كە ئەو دڵانە بە ڕەقتر لەبەردیش دادەنێت).

شاعیر (احمد شوقی) دڵانی فەڕەنسییەكانی بە تاوێرەبەرد (صخر) شوبهاندووەو لە ڕەقی‌و پتەویدا لەگەڵا ئەو بەردەزلانەدا یەكسانیی كردوون.. ئەمەش لەو شیعرەیدا بە ناونیشانی (دیمەشق)، كە بەبۆنەی داگیركردنی دیمەشقەوە لەلایەن فەڕەنسەییەكانەوە نووسیویەتی واتە لەكاتێكدا (فەڕەنسا) سوریای داگیركردو وێرانی دەكرد، كە لە دێرێكیدا دەڵێت:

ســلمی من راع غیــدك بعد وهـــن

ابیــــــــن فــؤاده والصــخر فــــرق

بەڵام قورئان دڵانی جوولەكانی بە ڕەقتر لەبەرد داناوەو، بەردی تۆكمەو رەقیی بە نەرمتر لەو دڵانە داناوە.. ئەمەش هەق‌و ڕاستەو هیچ زیادەییەكی تێدانیە، بەڵكو تەنها وێناكردنێك‌و شوبهاندنێكە.

 مێژووی مرۆڤایەتیش دەلالەت لەسەر ڕاستگۆیی ئەم حەقیقەتە قورئانییە دەكات، مێژووی هاوچەرخیش گەورەترین بەڵگەیە لەسەری ئەوە تا لە سەردەمی نوێشدا گرۆی ئادەمیی بە ئاگری حیقدی جوولەكە داخ كران، بەو ئاگرەی كە لە دڵە لەبەرد ڕەقترەكانیانەوە هەڵگیرساوە. بەڕاستی ئەوەی جێی نیگەرانیشە ئەوەیە كەوا كەسانی تر لە دڵرەقیدا شوێن پێی جوولەكە هەڵگرن‌و لەنێو لەشیاندا دڵێكی لەبەرد رەقتر لەخۆ بگرن‌و بەو بەردە ڕەقەشەوە (واتە بەو دڵە بەردینانەوە) مامەڵە لەگەڵا خەڵكیدا دەكەن‌و پاشان بێ‌ڕەحمانەو نامرۆڤانە ستەم‌و دەستدرێژیی دەكەن‌و زەبروزەنگ دەنوێنن‌و ئازاری خەڵكی دەدەن‌و جەنگ ‌و كوشتاردەكەن.

ئیدی چی ماوەتەوە بۆ كەسێك، كە دڵێكی لەبەرد رەقتری هەیە؟ ئەی شوێنەواری حوكمی چییە كاتێك خەڵكی بەدەستیەوە گرفتاردەبن؟