ماڵپەری قورئانی پیرۆز

ئەها سەیركە لەگەڵ پێغەمبەرەكەشیاندا چۆن بوون‌و، چەندجار پرسیاریان لێكرد؟ ئەی چەند جاری تر لێیان دووبارە كردەوە؟ ئەی چەندجاری تریش بەرهەڵستییان كرد؟ ئێ‌ خۆ ئەوە پێغەمبەریان‌و سەركردەیان بوو، ئەی داخۆ وت‌و وێژو دانوستان لەگەڵا دوژمنانیاندا چۆن بكەن؟ ئەی چۆن مامەڵەو سەوداو ئاڵوێرییان لەگەڵا دەكەن؟

لەلایەكی ترەوە چیرۆكی مانگاكە مەسەلەیەكی سووك‌و سانا بووو لقێكی بچووكی كارە بنەڕەتییەكانەو، پاشان پەیوەست بووە بەخۆیان‌و جێ‌ی بایەخ‌و سوودو بەرژەوەندیی خۆیان بووە، كەچی سەرباری ئەوەش چەندە لەكاتی خۆیان‌و كاتی موساشیان پێ گرت‌و چەندە خۆیان‌و موسایان پێ شپرزەكرد؟! ئەی چەندە هەوڵیاندا بۆ فروفێڵا تێداكردن‌و خۆ دەربازكردن‌و خۆدزینەوە لە ئەركەكە.

بێگومان جوولەكەكان هەرگیز لە دانوستاندا وەڕس‌و ماندوو پەست نابن، چونكە هونەری ڕاكردن‌و خۆدزینەوەو ساختەكاری دەزانن، هەروەها لەبواری دانوستاندا پشووو درێژن‌و دەمارەخانە (اعصاب)ێكی ساردو هێمنیان هەیە‌و ئامادەشن، كە هەوڵا‌و كاتێكی فرەی تێدا بەفیـڕۆ بدەن‌و، پاشان چەندەها جاری تر بگەڕێنەوە سەر ئەوخاڵەی، كە لێیەوە دەستیان پێكردبوو.

بێگومان ئەوان بێ‌ئەوەی وەڕس‌و پەست ببن بە مەسەلەیەكی ڕواڵەتیی بچووكەوە، كە وەختێكی زۆر وەك (چەند مانگێك، یان چەند ساڵێك) لەخۆیان‌و  لەلایەكی بەرامبەریش بگرێت خۆیان خەریك دەكەن‌و لە كێشەیەكی بچووكیشدا بەخواست‌و ئارەزووی خۆیان پیایدا دێنەوەو لێی زیاد دەكەن‌و هەڵوێستەی لەبەردەمدا دەكەن‌و، تەنانەت چەندین كتێب‌و یادداشتی لەبارەوە دەنووسن‌و چەندین سەفەرو سەردانی تیادا دەكەن، بەڵكو گرنگ ئەوەیە ئەوان سووربن لەسەر هەڵپەرساردنی ئەو گرفتەو دواخستنی چارەسەرەكەی. هەروەها لەلای ئەوان دەرخستنی هەق گرنگ نییە، بەڵكو هەرسووربن لەسەر بەرتەسك كردنەوەی ئەو هەقە، هەمدیسان لای ئەوان گەیشتن بەئەنجامێكی ماقووڵا گرنگ نییە، بەڵكو هەرسووربن لەسەر هێشتنەوەی كێشەكە لە تەم‌و مژو بارودۆخی ئاڵۆزداو ئیدی ركەبەرانیان لە بەتاڵی‌و وێڵا بووندا بهێڵنەوە.

لە چیرۆكی مانگاكەوە ئەم ڕاستییەمان لەبارەی جوولەكەوە زانیوە، لەگشت مێژوو بەسەرهاتێكیشیاندا هەر ئاوا ناسیومانن. لەم سەردەمەشدا بەشێوەیەكی ڕوونترو دیارتر ئەو شێوازەیان دەبینرێت، ئەویش لەڕێ‌ی دانوستانە ڕاستەوخۆو ناڕاستەوخۆكان، كە لەگەڵا نەیارانیاندا تاوتوێ‌یان دەكەن.

ئەوەبوو جوولەكەكان (ساڵی (1976 زاینیی) كەناری خۆرئاواو چەند ناوچەیەكی تری فەلەستنیان داگیركرد، ئەنجوومەنی ئاسایش نێو دەوڵەتییش بڕیاری ژمارە (242)ی دەركرد، كە تیایدا داوا لە جوولەكەكان دەكات لەوخاكە عەرەب نشینانە بكشێنەوە، كە لەو ساڵەدا داگیریان كردووە. جێ‌ی باسە خودی (لۆرد كاروادۆن)ی نوێنەری (بەریتانیا) لە ئەنجوومی ئاسایش بڕیارەكەی داڕشتبوو، بەڵام جوولەكەكان فڕۆفێڵیان لەئاست ئەم بڕیارەدا نواندو، بەشێوە تێگەیشتنێكی جوولەكانەوە لێی تێگەیشتن‌و بەشێوازی تایبەتیی خۆیشیان دانوستانیان تێدا دەكرد، ئەوەبوو دانوستانێكی دوورودرێژو سەخت‌و دژواریان لەڕێ‌ی نێرراوە نێودەوڵەتییەكانەوە لەگەڵادا كرا، كە بە (جوناریارنج)ی یەكەم نێرراو دەستی پێ‌كرا.. بەڵام هیچ سوودو كەڵكێكی تێدانەبوو. لەو ڕووەوە جوولەكەكان دەیانگوت (ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی داوای پاشەكشێ‌ لە هەموو زەوی‌وزارە داگیركراوەكانی كاتی جەنگمان لێ ناكات، بەڵكو داوای كشانەوە لە (چەند زەوییەك)ی داگیركراومان لێ دەكات، بۆیە دیاری كردن‌و دەسنیشانكردنی ئەو زەویانەش ئاتاجی بە دانوستانێكی ڕاستەوخۆی نێوان ئێمەو عەرەبەكانە). جا ئایا ئەوان بەپێی (شێوە تێگەیشتنی عەرەب لە بڕیارەكە لە خاكە داگیركراوەكان كشانەوەتەوە، یان ئایا بەپێی (شێوە تێگەیشتنی جوولەكانەش) لە (چەند خاكێكی داگیراو) كشاونەتەوە؟ ئەم مەسەلەیە پتر لە بیست ساڵی خایاندو تا ئێستاش ئەنجامێكی لێ نەكەوتۆتەوە.

كاتێك دەوڵەتێكی عەرەبیی وەك (میسر)یش كەوتە نێو تەڵەی ئەمەریكاو جوولەكەوەو رێكەوتننامە بەناوبانگەكەی (كامپ دێڤید)ی لەگەڵا جوولەكەدا بەست‌و، جوولەكەكانیش لە زۆربەی خاكی (سینا) لە بەرامبەر (كۆتایی پێهێنانی حاڵەتی جەنگی نێوان هەردوو وڵات)‌و (دامەزراندانی پەیوەندیی دیپلۆماسی لە نێوانیاندا)و (لە بەرامبەر چەند شتێكی تری پەنهانییشدا، كە بۆ خەڵكی ڕانەگەیەنرا) كشانەوە، لەگەڵا ئەو كشانەوەیە، یان لە خاكی (سینا)دا جوولەكەكان گرفتێكی ناڕێكیان لەبەردەم حكومەتی (میسر)دا خرۆشاند، ئەویش گرفتی (طابا) بوو، كە ئامادەنەبوون لەوێ‌ بكشێنەوە بەو پێودانگەی گوایە خاكێكی جوولەكەكانە. (میسر)یش داوای لێ كردن، كە بكشێنەوە لەوێش بەو پێودانگەی، كە خاكێكی (میسر)ە جوولەكەكان گوتیان: (لەنێوان ئێمەو ئێوەدا دانوستان هەیەو، كۆمیسیۆنەكانی دادوەریی كردنی نێو دەوڵەتی‌و، نێرراوانی نێو دەوڵەتی‌و شارەزایان‌و پارێزەرانیش لەنێوانمان دان) ئیدی دەستیان بە دانوستان كردەوەو تا ئەمڕۆ پتر لە دەساڵا (واتە تا نووسینی ئەم كتێبە) پتر لە دەساڵێ‌ خایاندووەو قەیرانەكەش كۆتایی پێ نەهات‌و پاشەكشێكەش تەواو نەكرا. جێ‌ی باسیشە خاكی (طابا) پارچە زەوییەكی بچووكەو ڕووبەرەكەی لە ڕووبەری یاریگایەكی تۆپی پێ تێپەڕ ناكات.

جا ئەگەر پاشەكشێ‌ی ئەوان لە پارچە زەوییەكی هێندەی ڕووبەری یاریگایەكی تۆپی پێ پتر لە دە ساڵی پێ بچێت، ئەی داخۆ عەرەبەكان ماوەی چەند ساڵی تر دابنێن بۆ پاشەكشێ‌ی جوولەكەكان لە كەناری خۆرئاواو جۆلان‌و (باشووری لوبنان)( ) ؟

ئەی داخۆ عەرەبەكان چەندە لە كات‌و تەمەن‌و هەوڵا‌و ماڵا‌و سامان‌و ئەعصاب‌و باری دەروونییان بۆ دانوستانیان لەگەڵا جوولەكەدا خەرج دەكەن تاكو لە خاكیان دەكشێنەوە؟ بەڕاستیشدا جگە لە لاوازبوون‌و كەمبوونەوەی هێزو سامیان هیچ شتێكیتر لە جوولەكان وەرناگرن.

 دەسا ئەی گەلی عەرەب‌و موسڵمانان، بەڕاستی جوولەكەكان هونەری پێچ‌و پەناو فڕوفێڵی نێو دانوستان چاك دەزانن‌و بەدەم هیچ دەنگێكەوە نایەن تەنها دەنگی هێز نەبێت، بەهیچ شێوازێكیش لە فەڵەستین دەرناكرێن تەنها بە شێوازی جیهادو كوشتار نەبێت.