ماڵپەری قورئانی پیرۆز

1- لە پرسیارى كە یەكەم وشەی چیرۆكەكەیەو بەمانای (ئایا نەتڕوانیوە بۆ...) لێرەدا ڕوانینەكە زانستیانەیە نەك (ڕوانینی چاو)، واتە: (ئایا چیرۆكی ئەو پیاوە كامڵا‌و ناسراوانەی (بەنو ئیسرائیل)ت نەزانیوە..؟ ئەم داواكردنی تێگەیشتنەش دەلالەتە لەسەر هاندان بۆ زانین‌و بانگەواز بۆ كردنی‌و، وەك ئەوە وایە پێ‌ی فەرمووبێت: [چیرۆكی ئەو پیاوە ناسراوو قسە ڕۆشتوانەی (بەنو ئیسرائیل) بزانە].

2- لە دەستەواژەی یشدا مەبەست لە وشەی (مڵا)ەكە، واتە: (گەورە پیاوان‌و ڕیش سپییان‌و پیاوماقوڵانی ئەو هۆزە، (راغبی اصفهانی) لەم بارەیەوە گوتوویەتی: (ﭔ) كۆمەڵە كەسێكن، كە لەسەر ڕایەك ڕێ‌ دەكەون‌و چاوانی خەڵكی لە دیمەنی جوانی یەكدەنگی‌و كۆبوونەوەیان پڕ دەكەن‌و، ڕەونەق‌و بەهای بەرزیش دەخەنە دڵاو دەروونیانەوە)( ).

ئیمامی (ڕازی)یش گوتوویەتی: (ﭔ)، واتە پیاوانی ڕێزدارو دەستـرۆیشتووی نێو خەڵكی‌و، ریشەكەی لە وەیە، وانە لە وشەی ەوەیە، چونكە ئەم جۆرە پیاوانە چاوانی خەڵكی لە شان‌و بەهای تایبەتیان پڕ دەكەن‌و خەڵكی (بەپڕی چاو، واتە (تێر لێیان دەڕوانن‌و چاویان بە تایبەتی بۆ دیتنیان تەرخان دەكەن). گوتراویشە ئەو كەسانەن، كە لە هەر شوێنێكدابن ئەو شوێنە پڕ دەكەن (وەك ئەوەی هەر ئەوانی لێ بێت). 

(زجاج)یش گوتوویە: (المڵا- الرۆسا‌و) واتە: (مڵا) بە سەرانی هۆزو سەرۆكانی تری خەڵكی دەگوترێت، بۆیەش ناوبراون، چونكە دڵان پڕ دەكەن لەو شتانەی پێویستیانە"( ).. تا ئێرە وتەی ئیمام (رازی) بوو.

بێگومان هەر گەل‌و هۆزو نەتەوەیەكیش پیاوانی گەورەو ڕیش سپی‌و قسە ڕۆیشتوو‌و سەرەك هۆزو گوێڕایەڵكراویان تێدابووە، وجودی ئەم جۆرە كەسانەش دیاردەیەكی سروشتیی نێو گەلانە.. قورئانیش لە زۆربەی ئایەتەكانیدا وشەی (مڵا)ی بۆ سەركردەو سەرانی كافرەكان بەكارهێناوە، واتە بۆ ئەو كافرانەی، كە گەلەكانیان بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی بانگەوازەكانی پێغەمبەران‌و چاكەخوازان هانداوە، هەر پێغەمبەرێكیش، كە تووشی بەرەنگاریی گەورە پیاوانی هۆزەكەی بۆتەوەو جەنگیان لەدژ گێڕاوەو ئازاریان داوە، خوداش بەهۆی ئەو نەریتە نابەجێیەیانەوە لەناوی بردوون، قوڕئان وشەی (مڵا)ی هەژدە (18) جار بۆ كافران بەكارهێناوە، جێ‌ی باسیشە خودی وشەكە بیست‌و دوو (22) جار لە قوڕئاندا هاتووە.

3- وشەی ئامڕازێكە بۆ كاتی ڕابردوو بەكاردێت‌و ئاوەڵكار (ڤرف)ێكە بۆ ڕابردوویەك لە زەمەن، ش ئاوەڵكارە بۆ زەمەنی داهاتوو (ڕانەبردوو). لەبەر ئەمە قوڕئان ئامڕازی (ﭛ) بەكاردێنێت بۆ گوزارشت (تعبیـر) لە ڕووداوە ڕانەبردووەكانی نێو چیرۆكەكانی پێشینان، جا ئەگەر (خوێنەر) لەهەر شوێنێكدا ئەو ئامرازەی خوێندەوە تێدەگات كەوا لەدوایەوە گێڕانەوەی چەند ڕووداوێكی ڕابردوو هەیە.

بەڵام قوڕئان ئامرازی (ﭛ) بۆ گوزارشت لە ڕووداوەكانی ئایندە بەكاردێنێت، كە لەكاتی (هاتنەخوارەوەی ئەو ئایەتەی ئامڕازەكەی تێدایە) هێشتا ڕووی نەداوە.

ئامرازی (ﭛ) لە قوڕئاندا دوو سەدو سی‌و نۆ (239) جار هاتووە( ). لەكاتێكدا ئامرازی چوارسەدو بیست‌و سێ‌ (423) جار لە قوڕئان هاتووە( ).

4- نەناسراوێتیی پێغەمبەرەكەیان لەم چیرۆكەدا، كە فەرموویە (لنبـی لهم) (بەپێغەمبەرێكی خۆیان گوت)، مەبەستێكی تێدایەو، نیگایەكی قەشەنگیشی بۆ تەماشاكارانی چیرۆكی (گالوت) تێدایە، وەك ئەوەیە پێیان ڕاگەیەنێت، كە لەناوی ئەو پێغەمبەرە نەكۆڵنەوەو هەوڵی ناسینیی نەدەن، پاشان وەك ئەوەشە قورئان پێیان بفەرمووێت: (ئێمە بەئانقەست ناوەكەیـمان فەرامۆش كردووەو سیفەتەكەیـمان شاردۆتەوە، خۆ ئەگەر بـمانویستایە ناوی دیاری بكەین، ئەوا دەمانكرد، هەروەها ئەگەر بـمانزانیایە، كە لە ڕوونكردنەوەی ناوو شۆرەتیدا خێرو سوودێك هەیە، ئەوا ڕوونـمان دەكردەوە، بۆیە ئێوەش بەوەندە قایل بن‌و، هەر ئەوەی هێناومانەتەوە بەسە).

5- لە وتەی ئەوانیشدا [ﭟ  ﭠ  ﭡ  ﭢ  ﭣ  ﭤ  ﭥﭦ ِ] (پادشایەكمان بۆ بنێرە تاكو لە جەنگی ڕێگای خودامان دا سەركردەمان بێت) لەم وتەیەیاندا گرنگیی بوونی سەركردەیەك دەردەكەوێت، كە سەركردایەتیی نەتەوە بكات‌و ئاڕاستەیان بكات بۆ جیهاد، هەروەها پێویستت بوونی دامەزراندنی ئەمیرێك بۆ جەنگ‌و جیهادیش دەردەكەوێت. زانا (سیوگی) لە كتێبی (اكلیل)ەكەیدا گوتوویەتی: (لەم وتەیەی پیاوانی (بنو اسرائیل)دا ئەوەش دەردەكەوێت، كە بێگومان نێرراوان‌و، پۆل‌و دەستەی موجاهیدان هەر دەبێت ئەمیرێكیان بۆ دابنرێت، كە لە فەرمانەكاندا بگەڕێنەوە بۆ لای‌و جڵەوی سەركردایەتی‌و پێشرەویی بدەنە دەست)( ).

6- پێغەمبەرەكەشیان زیرەك‌و دانا بووە كاتێك پێ‌ی گوتوون: (ئەی باشە ئەگەر بەم زوانە كوشتارتان لەسەر نووسرا ئایا دەجەنگن: ئەمەش بەڵگەیە لەسەر ئەوەی، كە ئەو پێغەمبەرە سیفەت‌و هەڵسوكەوتی ئەوانی زانیوەو، شارەزای سروشت‌و خوو نەریتیان بووەو، ئاگادار بووە لە ئەگەری سەرهەڵدانی نەریتەكانی ترسنۆكی‌و، پاشگەزبوونەوەو، شكاندنی بەڵێن‌و ڕوو وەرچەرخان لە كوشتارو، سستی كردن لە ڕاپەراندنی ئەركەكەو پاڵا لێدانەوەیان. ئەم درێغی كاری‌و كەمتەرخەمییانەش هەمیشە ڕەگی لەناخی سروست‌و دەروونی جوولەكەكان‌و، لە ئاكارو ڕەفتارەكانیاندا داكوتاوە.

7- شارەزایی پێغەمبەرەكەیان لە دەروونی ئەوان ڕاست دەرچوو‌و، ئەوەی لەبارەشیانەوە دەیزانی، بەدیی هات، ئەوەبوو ڕوویان لە جەنگ‌و كوشتار وەرچەرخاند دوای ئەوەی زۆر پەرۆش‌و گەرم‌و گوڕبوون لەسەری، وەك خودا لەبارەیانەوە فەرموویەتی:(كاتێك كوشتاریان لەسەر نووسراو بڕیار درا، ڕوویان لێ وەرچەرخاند تەنها ژمارەیەكی كەمیان نەبێت).

هەر لەم شارەزاییەوە ئەوەش وەردەگیرێت، كە (جگە لەوەی هەردوو مامۆستاش (رشید رضا)‌و (سید قطب) دیارییان كردووە، نەبردنە سەری بەڵێن‌و خۆزگەكان‌و پێچەوانە بوونیان لەگەڵا كارو ڕاپەڕاندندا، زۆریشن ئەو كەسانەی بەڵێن دەدەن‌و خۆزگە دەخوازن‌و هەڵدەچن‌و دەخرۆشێن‌و كەچی زۆربەی هەر زۆری ئەو بەڵێن‌و خۆزگەو ئاوات خواستنانەیان لەسەر زەمینەی تاقیكاری‌و لە مەیدانی جێبەجێكردندا وردوخاش دەبن.

ئیمامی (قرطبـی) لە تەفسیری ئەم ئایەتەدا گوتوویەتی: (ئەمە پیشەو نەریتی ئەو گەل‌و نەتەوانەیە، كە بەنازو نیعمەت فریویان خواردووەو، كە مەیلیان هەر لەسەر خۆشی‌و حەوانەوەو ماندووبوونەو، لە كاتەكانی خرۆشان‌و هەڵچووندا ئاواتەخوازی جەنگن‌و، ئەگەر جەنگیش هاتە پێشەوە دەترسن‌و دەچنەوە قاوغەكەی خۆیان)( ).

قورئانی پیرۆزیش ڕەخنەی لە هەندێك لەو موسڵمانانە گرتووە، كە ئاواتە خوازی جیهادو پەرۆشی جەنگ‌و كوشتارن‌و داوای هەڵگیرسانی دەكەن‌و، كاتێك خوداش بارودۆخی جەنگیان بۆ دەخوڵقێنێت‌و ئەوەی ئاواتیان بۆ دەخواست‌و داوایان دەكرد، پێویستی دەكات لەسەریان، وا دەردەكەون كە ترسنۆك بوون‌و بێ‌دەسەڵات‌و لاوازن، خودا لەمبارەیەوە فەرموویەتی:

واتە: (ئایا نەتدیوە ئەو كەسانەی، كە پێیان گوتراوە، (ئێستا دەست بپارێزن‌و كاتی جەنگ نییە، بەڵكو لەم بارودۆخەدا زیاتر هەر نوێژ بكەن‌و زەكاتی ماڵی خودا بدەن، بەڵام كاتێك بارودۆخی جەنگیان بۆ هێنرایە پێش‌و كوشتاریان لەسەر نووسرا، دەستەیەكیان لە خەڵكە دوژمنە جەنگاوەرەكە دەترسان‌و ئەم ترسانەشیان بەڕاددەی لەخواترسانیان‌و تەنانەت لەوەش زیاتر بوو‌و، ئینجا دەشیانگوت: (خودایە تۆ بۆچی جەنگت لەسەر نووسیین، خۆزگە بۆ ماوەیەكی تر لەم كاری جەنگەت دوادەخستین) تۆش ئەی پێغەمبەر بەو جۆرە كەسانە بڵێ‌: (خۆشییەكانی ژیانی دنیا كەم‌وكورتن‌و، ئەوەندە نین، كە بخرێنە پاڵا خۆشییەكانی ڕۆژی دوایی، بەڵكو هەر ژیانی ڕۆژی دوایی‌و پاداشتەكانی قیامەت چاكترو خۆشترو نەبڕاوەیە بۆ ئەو كەسانەی، كە لەخودا دەترسن‌و پارێزگارن.

هەر لە دەرووی ئەم جۆرە نەریتەی نێو دەروونی ئینسانییەوە، پێغەمبەری خوداش  بانگهێشتمان دەكات بۆ ئەوەی، كە بەڵێن‌و خۆزگە خواستنی زۆر لەسەر جیهاد دەرنەبڕین‌و زیادەڕۆیی لە دەرخستنی ئارەزووكردن لە كوشتاردا نەكەین، بەڵكو پێش روودانی لەسەرخۆو لەخۆبوردووبین‌و ئاواتەخوازی ڕووبەڕووبوونەوە لەگەڵا دوژمن نەبین، بەڵكو سەلامەتیمان بۆ بنووسرێت، بەڵام خۆ ئەگەر شەڕ یەخەی گرتین‌و بارودۆخەكەی هاتە پێشەوەو ڕووبەڕووبوونەوە سازو تەواو رێكخراو جەنگ هەڵگیرسا، ئەوا لەوكاتەدا ڕاستگۆیی‌و خۆڕاگریی‌و دان بەخۆداگرتن بەدیی دێن.. وەك لەو فەرموودەیەشدا، كە (مسلم) لە (عبدالله ی كوڕی ابو اوفی) وەگێڕاویەتیەوە، كە پێغەمبەری خودا صلى الله عليه‌ وسلم لە  هەندێك ڕۆژانی بەرەو ڕووبەڕووبونەوەی دوژمندا چاوەڕوانیی دەكرد، تاكو خۆر لار دەبۆوەو، ئینجا ڕووی گوتارێكی دەكردە خەڵكی‌و دەیفەرموو: (یا أیها الناس لا تتمنوا لقا‌و العدو، وأسألو الله العافیە، فاژا لقیتموهم فاصبروا، واعلموا امن الجنە تحت ڤلال السیوف)( ).. واتە: (ئەی خەڵكینە هیوای گەیشتن بەدوژمن مەخوازن، بەڵكو داوای سەلامەتی لەخودا بكەن، بەڵام ئەگەر رووبەڕوویان بوونەوەو بارودۆخی جەنگ هاتە پێش ئەوا بەئارام بن‌و، بشزانن كە بێگومان بەهەشت لەژێر سێبەری شمشێرەكان دایە).

8- ئەو پادشایەی كە خودا بۆیانی هەڵبژارد، ناوی لە قورئاندا (طالوت)ە، لەكاتێكدا ناوی پادشا لە بەسەرهاتەكانی (بنو اسرائیل)و كتێبە لێ نەقڵا كراوەكانیاندا (شاووڵا)ە، ناوی پادشای دوژمنەكانیشیان لە قورئاندا (جالوت)ەو، لە بەسەرهاتەكانی (بنواسرائیل)و ئەو كتێبانەش كە لێیانەوە وەرگیراوە (جوولیات)ە. هەندێك لەحیكایەتخوانانی ئەو بەسەرهاتانەو لەمێژوونووسانیش گومانیان لەراستیی ئەو دوو ناوەی نێو (قورئان) هەیەو تێبینیان لەسەر راستیییەكەی یان پەسندنەكردنی دەربڕیوە، چونكە گوایە لەگەڵا هەردوو ناوە لێنراوەكەی (بنو اسرائیل)دا ناگونجیت.. بۆیە ئەوان ناو لێنانەكەی جوولەكە لە ناولێنانەكەی قورئان لەپێشتر دادەنێن‌و، ڕای یەكلاكەرەوەشیان بۆ پیشان داوە.

بەڕاستی ئا ئەمەیە گومڕایی‌و سەرلێشێوانی دوورو درێژ.. ئەمە لەكاتێكدا ئەوەی لە قورئاندا هاتووەو كە پێچەوانەی ئەوەیە، كە لە بەسەرهاتەكانی (بنو اسرائیل)دایە دەقی ڕاست‌و جێ‌ی دڵنیایی‌و سەلمێنراو دەخەینە پێش ئەوەی، كە جێ‌ی گومانی گۆڕانكاری‌و شێواندن‌و ساختەكارییە.

مێژوونووس‌و توێژەرەوان كۆكن لەسەر ئەوەی، كە بەسەرهاتەكانی (بنو اسرائیل) جێ‌ی متمانەو دڵنیایی‌و جێ‌ی بڕواپێكردن نیین، تەورات‌و ئەو كتێبە كۆنانەش، كە بە (العهد القدیم، ناسراون‌و، كە پێش هاتنی مەسیح نووسراون‌و كتێبە بەش بەشەكانی تەورات‌و، (تەلموود)یش، كە شەریعەت‌و سوننەتەكانی جوولەكەیان تێدایە، هەموویان كەوتونەتە بەر شاڵاوی دەسكاریی‌و داڕشتنەوەی جوولەكەكان، كە بە وتەو بیروڕای خۆیان پڕیان كردوونەتەوەو فەرمایشتی خودایان تێكەڵی قسەی خۆیان كردووەو، هەروەها هەق‌و شتە راستەكانی خودایان تێكەڵی درۆو دەلەسەو ساختەكاری‌و گومڕایی خۆیان كردووە.

بەڵام بێگومان خودا خۆی قورئانی پیرۆزی لە هەر دەسكاری‌و شێواندنێكی خەڵكی پاراستووە، لەبەر ئەوە پێویستە پشت ببەسترێت بەوەی لە قورئاندا لەسەر چیڕۆكی پێشینەكان‌و لەسەر ناوەكانی كەس‌و شوێنی ڕووداوەكانی ئەو چیرۆكانە هاتووەو، بەتایبەتیش كاتێك ئەو دەقەی قورئان پێچەوانەی ناوەرۆكی دەقەكانی بەسەرهاتی پێشینەكانە، كە لەسەرچاوە ناراست‌و دەستكاریكراوەكانی (بنو اسرائیل)دایە، ئێمەش بەدڵنیایییەوە دان بەو ڕاستییەدا دادەنێین، كە ناوی پادشاكەیان (طالوت) بووەو ناوی پادشای دوژمنەكانیشیان (جالوت) بووە. هەر لەمبارەیەشەوە لێكۆڵینەوەی هەندێك لە توێژەران ڕەت دەكەینەوە، كە لەبواری زمانەوانییەوە وشەی (گالوت)یان ورد كردۆتەوەو خۆیان بەو بیروبۆچوونە گەیاندوە، گوایە وشەكە عەرەبییەو لە ڕیشەی وشەی (گول/ درێژ)ەوە هاتووەو، گوایە هەردوو پیتی (و)‌و (ت)ەكەش بۆ پێ‌ لەسەرداگرتنی ماناكەیە، كە لە عەرەبیدا بە (مبالغە) وەسف كراوە، وەك چۆن ئەم پیتانە (و،ت) بۆ وشەكانی (طاغوت)‌و (ملكوت)و (جبروت) زیادكراوە، تاكو دەلالەت لەسەر ڕاستیی بیروبۆچوونەكەیان بكات، كە لەڕاستیدا چەند وەسفێكی ئەفسانەیی درێژە، كە بۆ باڵای (طالوت) دانراوەو لەبۆتەی گریـمانكاری دایە.

ئێمە هەموو ئەو بۆچوونە ئەفسانەگەرییانە ڕەت دەكەینەوە، چونكە ناوی (طالوت) ناوێكی بیانی‌و (غەیرە عەرەبییە).. ناوە بیانییەكانیش هەموویان سەربەخۆ (جامد)ن‌و، هیچ ڕیشەیەكی لێ دەرهاوێژراویان نییە، چونكە (عەرەبی) نین، ئیدی چۆن بەرێزمانی عەرەبی لە دەرهاوێشتنی ماددەی وشەیەك بكۆڵینەوە، كە (عەرەبی) نییەو، كە لەپێش گەلی عەرەبیشدا بەكارهاتووەو، كە لەنێو گەلانی تری غەیرە عەرەبدا باو بووە؟!

هەروەها ناوەكانی (ئادەم)‌و (ئیبلیس)‌و (نوح)‌و (ئیبراهیم)‌و (یەعقوب)و (لوط)‌و (طالوت)‌و (جالوت)‌و (داود)و چەندین ناوی تریش، بیانی‌و سەربەخۆن، نەك عەرەبی‌و ریشەداربن‌و لەریشەی وشەی ترەوە دەرهێنرابن.

9- (بەنو ئیسرائیل) ناڕەزایییان لەسەر پادشایەتیی (طالوت) بەدوو بیانوو هەڵچنی بوو. بەدیدو تێڕوانینی ئەوان پادشایەتی‌و پێشەوایەتی‌و فەرمانڕەوایەتی‌و دەسەڵاتدارێتی، بەپێ‌ی میراتگرییی پشتاوپشت‌و حوكمی بنەماڵەچێتییە، جا لەبەر ئەوەی هیچ كەسێك لەباب‌و باپیرانی (طالوت) پادشا نەبوون ئەوا هیچ ماف‌و پشكێكی لە پادشاییدا نەبووە.

ئایا ئەوەیە تێڕوانینی مەتریالیزم (مادیە)ی نەفامی بۆ پادشایی‌و پێشەوایەتی‌و فەرمانڕەوایی‌و دەسەڵاتدارێتی.

10- وەڵامدانەوەی پێغەمبەرەكەشیان لەسەر ئەو ناڕەزایی‌و بەرهەڵستییەیان بەوەی، كە مەرجە بنچینەیی‌و پەسندكراوەكانی پادشاو فەرمانڕەوای بۆ ڕوونكردنەوە

زانایانیش لەم فەرمایشتەی خوداوە، كە لەسەر زاری پێغەمبەرەكەی (بنو اسرائیل) هێناویەتی، پووچەڵی‌و نەشیانی (تیۆری حوكمی پشتاو پشت لە پادشایەتی‌و فەرمانڕەوایی‌و دەسەڵاتداری)دا یان سەلماندووە، بۆ نموونە ئیمام (ڕازی) گوتوویەتی: (ئەم ئایەتە دەلالەتە لەسەر ناڕەواییی ئەو وتەیەی، كە دەڵێن (پێشەوایەتی پشتاو پشت‌و بۆ ماوەیییە))( ).

(سیوطی)یش گوتوویە: (بێگومان پێشەوایەتی تەنها میراتگرییەكی پەیوەست بە نەوەكانی ماڵی پێغەمبەرو پادشا نییە، بەڵكو پەیوەستە بە مەرجەكانی زانست‌و هێز، كە ئەگەر لە خانەوادەیەكی فەرمانڕەواش بووبێت، قەیناكات‌و بۆی دەشێت، تەنانەت بۆ ئەو كارەش لەپێشترە)( ).

11- لەپێشتر دانانی زانستێكی زیاتر لەسەر توانایەكی زیاتری جەستەیی، ئەمەش بەهۆی حیكمەتێكی نایابەوە، كە پێشەوا (الرازی) دیاریی كردووەو گوتوویەتی: (چونكە ئاكارە جوانە دەروونییەكان لەپێشترو بەڕێزترو تەواوترن لە سیفەتە جەستەیییەكان)( ).

12- هەندێك لە زانایان ڕایان وایە، كە مەبەست لەو سیفەت‌و ئاكاری جەستەییە زیاترەی، كە خودا بە (طالوت)ی بەخشیوە سیفەتی زیاتری ماددییە، واتە لەڕووی باڵابەرزی‌و تۆكمەیی جەستەو ڕێكی‌و جوانیی ڕوخسارەوەیەوە، ئەمەش هیچ كەم‌وكورییەكی تێدا نییە، بەڵام هەندێك زانا ڕای یەكلاكەرەوەیان لەسەر ئەوە دەربڕیوە گوایە مەبەست لەو سیفەت‌و ئاكارە زیاترە لەڕووی مەعنەوییەوەیەو زیاتر ماناكانی هێزو چاكەو ئازایەتی دەگەیەنێت. (ڕازی) گوتوویە: (مەبەست لەوە هێزە، ئەم ڕایەش لای من ڕاستترە، چونكە ئەو سیفەتەی كە بۆ بەرەنگاربوونەوەی دوژمن سوودبەخشە هەر هێزو زەبرە نەك باڵابەرزی‌و جوانیی ڕوخسار)( ).

(قرطبـی)یش گوتوویەتی: (گوتراوە ئەو سیفەتە زیادەیەی جەستەش لە زۆریی سیفەت‌و واتا بەرزەكانی چاكەو ئازایەتی دایە نەك مەبەستی گەورەیی‌و زەبەللاحیی لاشە بێت، ئایا ئەو هۆنراوەیەی شاعیری عەرەب (عباسی كوڕی