ماڵپەری قورئانی پیرۆز

نووسينى /د.صلاح عبدالفتاح الخالدى //نووسينگه‌ى ته‌فسير ///گوتمان ئەم بەسەرهاتەی كە دەربارەی یاخی بوون‌و سەرپێچیی هەردوو فریشتەكە (هارووت‌و مارووت)ە لەو دەقە هەڵبەستراو‌و نادروستە (ئیسرائیلیانەیە) كە هیچ زانیارییەكی بە بەڵگە‌و پاڵپشتێكی

ڕاستەقینەوە لە فەرموودەكانی پێغەمبەر صلى الله عليه‌ وسلم  دا لەسەر نەهاتووە. هەر بۆیەش زانایانی ساغكەرەوە‌و لێكۆڵیار ئەو بەسەرهاتە نادروستەیان ڕەتكردۆتەوە‌و بە ناپەسندیان داناوە‌و لە ڕووی پاڵپشت (سند)‌و لە سووی واتا(معنی)شەوە پووچەڵیان كردۆتەوە. لەم ڕووەوە پێشەوای زانا (ابن كپیر) دوای ئەوەی ئەو بەسەرهات‌و ڕیوایەتە پووچەڵانەی دیاری كردووە، گوتوویەتی: "لە چیرۆكی هاروت‌و ماروت دا لە كۆمەڵە زانایەكی (تابعین)ەوە، وەك (مجاهد)‌و (سدّی)‌و (حسن البصری)‌و (قتادە)‌و (ابو العالیە)‌و زوهری)‌و (ربیع كوڕی انس)‌و (مقاتل كوڕی حیان)‌و چەند زانایەكی تریانەوە ئەم بەسەرهاتە دیاری كراوە‌و، چەند كەسێكی تریش لە زانایانی تەفسیر‌و زانایانی پێشین‌و پاشین گێڕاویانەتەوە‌و، كۆی بیروڕای هەمووشیان لە شیتەڵكردنی بەسەرهاتەكەدا ئەوەیە، كە بە یەكێك لە هەواڵا‌و چیرۆكە هەڵبەستراوەكانی (بەنی ئیسرائیل) دادەنرێت، چونكە هیچ فەرموودەیەكی ڕاست‌و پلەی (مرفوع)( )‌و گەیەنراوەوە بۆ خودی پێغەمبەری ڕاستبێژ‌و بڕواپێكراو‌و لە گوناه پارێزراو  كە بە هەواو ئارەزووی خۆی هیچ قسەو باسێكی نەدركاندووە‌و (لا ینطق عن الهوی) لە ئارادا نیە.. ڕواڵەتی دەقەكەی قورئانیش پوختەی ئەو چیرۆكەیە بەبێ‌ زیاد‌و كەم. ئێمەش باوەڕمان بەو دەقەی نێو قوڕئان هێناوە‌و بەوەش كە خوا خواستی لەسەر بووە‌و، خواش هەر خۆی ئاگاداری حەقیقەتی حاڵا‌و مەسەلەكەیە( )".