ماڵپەری قورئانی پیرۆز

خۆ ئەگەر بمانەوێت بەسەرهاتەكەیان بزانین، ئەوا دەبێتە لە ئاست باس‌و زانیاریی قورئاندا، كە (هێندەی دەربارەی هاتووە) هەڵوێستە بكەین‌و، تەنها ئەوەی لێ‌ وەرگرین كە ڕوونی كردۆتەوە بۆمان. قوڕئانی پیرۆز ئاماژە بۆ ئەوە دەكات كە خوا دوو فریشتەی لە فریشتەكانی خۆی هەڵبژاردووە كە یەكێكیان ناوی (هارووت)‌و ئەوی تریشیان ناوی (مارووت) بوە‌و لە شاری بابل دایبەزاندوون (كە شارێكی بەناوبانگە لە عێراق دا)‌و پایتەختی شارستانیەتی كۆنی بابلی بووە‌و، لە پادشاكانیشیان (حاموڕابی)‌و (نەبوخوزنەسر) هەبوون. بەڵام نازانین بۆچی ئەم دوو فریشتەیە لە ئاسمانەوە بۆ شاری بابل نێرراونەتە خوارەوە‌و، لەچ كاتێكیشدا نێرراون؟!

وادیاریشە ئەركی ئەوان لە بابل دا پەیوەندییەكی بە مەسەلەی سیحربازییەوە بووبێت، وەك زانراویشە لەوكاتەدا دیاردەی سیحربازی لە بابل دا باوبووە‌و، لەوانەشە لەسەر دەستی جوولەكەكان بڵاوبووبێتەوە، ئەو جوولەكانەی، كە پادشای بابل (نەبوخوزنەسر) دوای ئەوەی مەملەكەتەكەیانی لە فەلەستین دا وێران كردوە، بە كۆیلەی گرتوون‌و بردوونی بۆ بابل. هەروەها وەك زانراویشە مەسەلەی (سیحربازی) پەیوەندییەكی ڕاستەوخۆی بە جوولەكەكانەوە هەیە‌و، ئەوان لە هەموو گەل  نەتەوەیەكی دی، زیاتر سەرقاڵی كاری سیحر‌و ئەفسانە‌و جادووگەریی بوون‌و تێیاندا بڵاوبۆتەوە.

دیارە ئەو جوولەكانەش، یان كەسان‌و گەلانی تریش، خەڵكیان بە سیحر ترساندووە‌و بازنەیەكی ترسناكی گەورەیان بە دەوری سیحر داكێشاوە‌و ئەو وەهم‌و خەیاڵە پووچەڵەشیان خستۆتە دڵیانەوە كە گوایە مرۆڤی سیحرباز توانای زیاندان‌و قازانج گەیاندنی هەیە‌و، خاوەنی هەموو شتێكە‌و، ئیدی بەم شێوەیە خەڵكییان بۆ خۆیان ڕام‌و ملكەچ كردووە‌و، ترستاندوویانن‌و گێل‌و بێ‌ئاگایان كردوون. هەربۆیەش ئەركی (هارووت‌و مارووت) لە بابل دا تایبەت بووە بە دیاردەی سیحر‌و سیحربازانەوە‌و، بۆ نەهێشتن‌و لابردنی ئەو ترس‌و بیمەی نێو دڵا‌و دەروونی خەڵكیش بووە كە بەهۆی ئەوانەوە دروست بووە، ئنجا ئەوان هەردووكیان خەڵكیان لە بابل دا فێری زانینی سیحر كردوە‌و حەقیقەت‌و بنج‌و بناوانی كاری سیحربازییان بۆ دەرخستوون‌و، ئەو ڕێسا‌و بنەمایانەشیان پیشان داون كە كرداری سیحربازییان لەسەر بەندە‌و، بەم ڕەنگەش ئەو بازنە ئەفسووناوییە گەورەیەشیان لە چواردەورەی لابردووە كە لەلای خەڵكی بە كارێكی گرنگ‌و بێ‌وێنەیان دادەنا.جا كاتێك ئەم دوو فریشتەیە خەڵكیان فێری ئەو دیاردەیە كردووە بەو مەبەستە بووە كەوا بێگومان دەكرێت هەموو كەسێك فێری ببێت‌و كارێكی هێندە گران‌و گرنگ نی یە‌و، شتێكی هێمادار‌و تەلیسماوی ئەوتر نیە، كە جگە لە چەند كەسێكی كەم هیچ كەسێكی دی توانای زانینیی نەبێت، بەڵكو وەك هەر زانستێك لە زانستەكان دەشێت بە خوێندن‌و فێربوون بەدەست بێنرێت، ئیدی مرۆڤی سیحربازیش ناتوانێت هیچ زیانێك یان قازانجێك بە كەسێك بگەیەنێت تەنها بە خواستی خوا نەبێت.

بەڵام بۆیە خەڵكییان فێری سیحر دەكرد تاكو باری ڕاستی‌و بنج‌و بناوانی ئەو خەڵكە دەرخەن‌و وریاشیان بكەنەوە لێی. نەك بۆ ئەوە فێری ببن كە كاری هەمیشەیی پێ‌بكەن‌و بیكەنە پیشە. لەبەر ئەمە (ئەو دوو فریشتەیە) هەركەسێكیان فێری سیحر بكردایە خێرا پێشیان دەگوت واتە ئێمە هۆی تاقیكردنەوە‌و هەڵسەنگاندنتانین، لەبەر ئەوەم بەم فێربوونە بێ‌باوەڕ‌و گومڕا مەبە.. بە مانای كار بە سیحر مەكە‌و، سیحربازییش مەكە بە پیشە.

ئیدی ئەركی هەردوو فریشتەكە (هارووت‌و مارووت) لە بابل دا تەواو بووە‌و، بەرەو ئاسمان (وەك دوو فریشتەی بەڕێز) سەركەوتوون‌و وەك چۆن (پێشتر ئاوا وەك دوو فریشتەی بەڕێز) دابەزیبوون‌و لە ئاسمانەوە هاتبوونە خوارەوە. بەڵام خەڵكی بابل پەیڕەویی ئامۆژگاریی هەردوو فریشتە بەڕێزەكەیان نەكردووە، بەڵكو هەلی فێربوونی سیحرەكەیان بۆ خراپە‌و بەدكاری قۆستۆتەوە‌و، وایان لـێ‌هاتووە سیحر لەگەڵا كەسانی تردا بەكاربێنن‌و سیحر‌و جادوویان لێ‌ بكەن‌و، ناكۆكی‌و پەرتەوازەیی لەنێوان ژن‌و مێرددا دروست بكەن. 

خواش لەسەر ئەو رەفتارە گومڕایی یە سەرزەنشتی كردوون، وەك فەرموویەتی: واتە: ئەوان-خەڵكی بابل- تەنها فێری لایەنە خراپ‌و نالەبارەكانی سیحربازی بوون كە زیانیان پێ‌دەگەیەنێت نەك قازانج.. بێگومان زانیبووشیان كە هەركەسێك ئەو كەرەسە هەرزانەی كڕیبێت، ئەوا لە رۆژی دواییدا هیچ پاداشتێكی نابێت، بەڵكو تەنانەت ئەو كەرەسەیەی، كە ئەوان خۆیان پێی فرۆشتووە‌و كەوتوونەتە نێو داو‌و پیلانەكەیەوە، شتێكی هێجگار خراپە، ئەگەر پێ‌یان بزانیایە لەڕاستیی مەسەلەكە تێ‌بگەیشتنایە.