ماڵپەری قورئانی پیرۆز

یەكەم/ (فریودان)‌و چەند خەیاڵدندنێك، كە هیچ بارێكی ڕاستییان نیە، وەك ئەو كردارانەی كەسێكی چەواشەكار‌و فێڵباز كە بەهۆی سووكی‌و خێرایی جووڵەی دەستەوە ئەنجامیان دەدات، یان وەك ئەو كردەوەیەی كە كەسێكی (دووزمان، واتە: قسەهێن‌و قسەبەر) ئەنجامی دەدات‌و بە وتەی ڕازاوە‌و باق‌و بریقی تامەزرۆی بیستن خۆشی دەكات، لەمبارەیەوە خوا (عزّ وجل) فەرموویەتی:، واتە: سیحربازەكانی فیرعەون سیحریان لە چاوانی خەڵكی كرد‌و ویستیان بیانترسێنن، سیحرێكی گەورەشیان هێنا پێشەوە.

هەروەها فەرموویەتی: سیحرەكەی سیحربازانی فیرعەون وا هاتە بەرچاوی مووسا وەك ئەوەی مار بێت‌و بە خێرایی بڕوات.

دووەم/ بەكێشكردنی هاریكاریی شەیتان بەشێوە خۆنزیك كردنەوەیەك لێی، وەك ئەوەی كە خواش لەبارەیەوە فەرموویەتی: واتە: ئایا هەواڵی ئەوەتان پێ‌بدەم كە شەیتانەكان لەسەر كێ‌ دادەبەزن؟ لەسەر هەموو كەسێكی بوختانكار‌و تاوانبار دادەبەزن.

هەر لەمبارەیەوە خوا فەرمویەتی، كە لەم چیرۆكەدا باسی ئەم ئایەتەش زۆر كراوە.

سـێ‌یەم/ ئەوەی كە سیحربازە بێ‌دەنگەكان دەریدەبڕن، كە ناونیشانی كارێكە‌و وای لەقەڵەم دەدەن گوایە ئەوە بە هێزێكی خۆی كراوە‌و گوایە ڕوخسارو باڵای مەخلووقات دەگۆڕن‌و، مرۆڤـ دەكەنە گیاندارێكی وەك گوێدرێـژ، كە لە ڕاستیدا لەلای خۆیان هیچ بارێكی ڕاستی‌و حەقیقەتی نیە.

چوارەم/ هەندێك جاریش لایەنێكی جوانی لە سیحردا وێنا دەكرێت.. بۆ نموونە گوتراوە لە نووسین‌و ڕەوانبێژییدا سیحرێك هەیە.. هەندێك جاری تریش جوانی‌و كارایی كردارەكەی پیشان دەدرێت، تا وای لـێ‌هاتووە، كە پزیشكەكان بڵێن: سروشت ساحیر‌و ئەفسوناوییە. هەروەها خۆراكیشیان بە سیحرێك ناوبردوە بەهۆی ئەوەی وردەكاریی تێدایە‌و خۆشە‌و كاریگەریشی هەیە"( ).

ئیمام (فخرالدین الرازی)یش چەند جۆرێكی لە سیحر دیاریی كردوە، وەك:

یەكەم/ سیحری (كلدانییەكان)‌و (كەسدانییەكان) كە لە دێرزەماندا ژیاون‌و، گەلێك بوون ئەستێرەكانیان دەپەرست‌و، ڕایان وابوو، كە ئەستێرەكان ئەم جیهانە بەڕێوە دەبەن.

دووەم/ سیحری ئەو كەسانەی، كە وەهم‌و نەفسێكی بەهێزیان لە كارتێكردن‌و ئاڵوودەكردنی كەسانی تردا هەیە كە سیحریان لـێ‌دەكەن‌و چەواشەیان دەكەن.

سێ‌یەم/ پەنابردنە بەر هاوكاریكردنی (جن)‌و ڕۆح لە بەرەكانی تری زەوی.

چوارەم/ خەیاڵاندن (تـخیلات)‌و كارایی بە (چاو).

پێنجەم/ ئەو كردارە سەرسوڕهێنانەی كە لە ئەنجامی پێكهێنانی ئامێرە پێكەوە بەستراوەكانەوە هەندێك جار لەسەر ڕێژە ئەندازەیییەكان دەردەكەون‌و، هەندێك جاری تریش لەسەر ڕووبەندی خەیاڵا دەردەخرێن. كاری سیحربازەكانی فیرعەون لەم جۆرە بووە.

شەشەم/ پەنابردنە بەر چەند خاسیەتێكی دەرمانەكان، وەك ئەوەی هەندێك دەرمانی تێكچووی كۆن بكرێتە خۆراكەوە، كە عەقڵی مرۆڤـ بۆ ماوەیەك ناهێڵێت، یان ماددە دووكەڵاوییە سەرخۆشكەرەكان، وەك مێشكی كەر (گوێدرێژ) كە ئەگەر مرۆڤ بیخوات ئەوا عەقڵی تێك دەدات‌و، زیرەكیشی كەم دەكاتەوە.

حەوتەم/ پەیوەست كردنی عەقڵا: ئەوەیە كابرای سیحرباز ئیدیعای ئەوە دەكات گوایە ناوە هەرەگەورەكە (الإسم اڵاعضم)ی ناسیوە‌و، جنیش، واتە جنۆكەكانیش گوێڕایەڵیی دەكەن‌و لە زۆربەی كاروبارەكاندا ملكەچی دەبن، جا ئەگەر وا ڕێكەوت كە بیسەرەكە عەقڵی واز بێت‌و توانای جیاكردنەوەی چاك‌و خراپی لە یەكتر كەم بێت، ئەوا ئەمە بە هەق دەزانێت‌و، دڵیشی پێوەی پەیوەست دەبێت‌و، جۆرە ترس‌و لەرزێكیش لە دەروونیدا دروست دەبێت، جا ئەگەر ترس‌و لەرزی بۆ دروست ببێت ئەوا هێز هەستەوەرییەكانیشی لاواز دەبن.. لەو كاتەشدا سیحربازەكە دەتوانێت خواستەكانی خۆی بەدی بێنێت.. هەركەسێكیش ئەزموونی لەم كارانەدا هەبێت‌و حاڵا‌و بارودۆخی ئەهلی عیلم‌و زانایانی زانیبێت، ئەوا دەزانێت كە دڵا چ كاریگەرییەكی گەورەی لە ڕاپەڕاندنی كارەكان‌و شاردنەوەی نهێنییەكاندا هەیە.

هەشتەم/ هەوڵدان بە هێنان‌و بردنی قسەوباس لە چەند ڕێ‌یەكی شاراوە‌و هێمنانەوە"( ).