ماڵپەری قورئانی پیرۆز

ئەم حەقیقەتە قورئانییەش خوا لێرەدا لەم چیرۆكەی (هارووت‌و مارووت)دا‌و لە بواری باسكردنی زیان گەیاندنی سیحر بە خەڵكی‌و ئازار بەخشینی سیحرباز بە كەسانی تردا ئاماژەی بۆ كردوە. قورئان بۆیە ئەم باسە دەخاتەڕوو لەبەر سووربوونی لەسەر پاكژیی عەقیدە‌و بێگەردیی ئیمان‌و دابڕینی گشت شت‌و هێز‌و هۆكار‌و دیاردەیەك لە توانای خودی (ژاتی)‌و كارتێكردنی خودی‌و زیان‌و سوودی خودی (ژاتی).

بێگومان باوەڕِهێنان بە خوا (لە كۆی چەمك‌و واتاكانیدا) ئەو مانایە دەگەیەنێت، كە خوا تا ڕۆژی قیامەت ئاگاداریی لەسەر هەموو شتێك هەبووە‌و هەیە‌و، ئاگاداریی هەر كارێكیشە لە پێش ڕوودانیدا، هەروەها (لە كۆی واتاكانیدا) ئەوە دەگەیەنێت كە هەر شتێك لەم گەردوونەدا بە فەرمانی خوا‌و بەڕێ‌پێدانی‌و ویست‌و خواستی‌و بڕیاری خۆی دەبێت‌و دێتە ئاراوە‌و، هیچ شتێكیس پەیدا نابێت ئەگەر خواست‌و ئیرادە‌و بڕیار‌و فەرمانی خوای لەسەر نەبێت‌و تەنانەت ئەگەر خواستی هەموو خەڵكیشی لەسەر بێت هەر نایەتە ئاراوە. بۆیە هەرچی خوا خواست‌و بڕیار‌و فەرمانی لەسەر دابێت، هەر دەبێت ببێت، سەرەڕای ئەوەی گەر هەموو خەڵكیش بە ڕوویدا بووەستنەوە.

بێگومان كەسەكان‌و هێز‌و هۆكارەكانیش تەنیا بە خواستی خوا كاردەكەن‌و، كاریگەریی‌و زیان‌و سوودیشیان تەنیا بە فەرمانی خوایە‌و، خواش خۆی ئەگەر خواستی لەسەریان نەبێت، پەكیان دەخات‌و هەركاتێك بیەوێت دەیانوەستێنێت، ئیدی جگە لەوەی كۆمەڵە هۆكارێكن هەر بە دەستی سەبەبكار‌و بڕیاردەر‌و خوازیارەكەی خۆیانەوەن كە خوای پاك‌و بێ‌خەوشە.. بە هەمان شێوە‌و بەم جۆرە سیحریش هەر ئاوایە، سیحر زیان دەدات، سیحر ئازار دەدات، بەڵێ‌‌و ڕاستە‌و، سیحر نێوانی ژن‌و مێرد تێك دەدات، بەڵام ئەمە تەنها بە خواست‌و زانیاری‌و ئاگاداری‌و بڕیاری خوایە، خۆ ئەگەر خوا خواستی لەسەر نەبێت كە زیان بدات ئەوا هەرگیز زیان نادات، ئەگەر خواستی لەسەر تێكچوونی نێوانی ژن‌و مێردیش نەبێت ئەوا هەرگیز لە یەك دانابڕێن؛ 

مامۆستای پێشەوا (سید قطب) لەم بارەیەشەوە گوتوویەتی: "هەر بە فەرمانی خوا هۆكارەكان كاری خۆیان دەكەن‌و ئاسەوارەكانیان دەخوڵقێنن‌و ئەنجامەكانیان بەدیی دێنن. ئەمەش بنەمایەكی گشتگیرە لە تێڕوانیندا كە دەبێت بە تەواوەتی لە ویژدانی مرۆڤی باوەڕداردا ڕووناك بێتەوە. دیاترین نموونەش لەسەر ئەم بنەمایە‌و لەم ڕووەوە ئەوەیە ئەگەر تۆ دەستت خستە بەر ئاگر ئەوا دەسووتێت، بەڵام ئەم سووتانەش تەنها بە فەرمانی خوایە، چونكە خوا خۆی سیفەتی سوتاندنی بە ئاگر داوە‌و، سیفەتی پێ‌سوتانیشی بە دەستی تۆ داوە، هەر خواش خۆی توانای ڕاگرتنی ئەو سیفەتەی هەیە كاتێك فەرمان دەدات كە بە حیكمەتێكی خوازراوی هۆی كار‌و سیفەتی سوتاندن لەسەر ئاگر نەهێڵێت وەك چۆن لە بەسەرهاتی (ئیبراهیم)دا -سڵاوی لـێ‌ بێت- ڕوویدا كاتێك ئاگرەكەی لەسەر ساردكردەوە.

بە هەمان شێوە ئەو سیحرەش كە ژن‌و مێردی پێ‌ لە یەكتر جوێ‌ دەكەنەوە، ئەو كاریگەری‌و شوێنەوارەی بە فەرمانی خوا هەیە‌و، هەر خواش خۆی دەتوانێت ئەو سیفەتە لە سیحرەكەدا بوەستێنێت ئەگەر فەرمانی وەستاندنی بەپێ‌ی حیكمەتێكی خوازراوی تایبەتیی خۆی لەسەری هەبێت. هەر بەمڕەنگەش تەواوی ئەو شتانەی تر كە ناسیومانن‌و پێ‌یان ڕاهاتووین كاریگەری‌و ئاسەواری خۆیان هەیە. هەر شتێكی كاریگەریش بە فەرمانی خوا سیفەتێكی تێدا دانراوە‌و هەر بەو فەرمانەی خواش كاردەكات‌و، دەشێت كارایشی بوەستێنرێت، وەك چۆن لەكاتی خواستی خوا لەسەر ڕەوشت‌و سیفەتە پێ‌دراوەكانیدا ئەو كاراییەی هەیە( )".

باوەڕهێنانی مرۆڤی باوەڕداریش بەم ڕاستییە باوەڕدارێتییە، ئەو ئیمانە پتەوەی بۆ بەدیی دێنێت كە جێی ویست‌و ئیرادەی خوایە‌و، هەموو جۆرە وێنەیەك لە وێنە دیارە‌و نادیارەكانی شیرك‌و (هاوەڵا بۆ خوادانیشی) لـێ‌ دوور دەخاتەوە‌و وای لـێ‌دێت ئەو هۆكار‌و هێز‌و كەسانەی نێو سیحرەكان ناكاتە چەند هاوەڵێك بۆ خوا، یان نایانكاتە چەند خوایەكی پەرستراو لەجیاتی خوای پەروەردگار.

پاشان باوەڕهێنانیشی بەم ڕاستییە باوەڕدارێتییە، واتا بەرز‌و لەبار‌و زیندوەكانی (سەربەرزی‌و بوێری‌و ئازایەتی‌و جورئەتی هەنگاونانی) زیاتری لە ژیاندا پێ‌ دەبەخشێت، چونكە جگە لە خوا، لە هیچ كەسێكی دی ناترسێت‌و، جگە لە خواش بەتەمای شوێنكەوتن‌و ڕەزامەندیی هیچ كەسێكی دی نیە‌و، هەر تەنها ملكەچی خوا‌و سەری بەندایەتی‌و زەلیلیش تەنها بۆ خوا دادەنەوێنێت. ئەمەش لە واتاكانی بەختیاری‌و خۆشگوزەرانی‌و هێمنی‌و هیواداری‌و، ڕەزامەندی‌و دڵنیایی تەواوی بەسەردا دەڕێژێت. ئەم واتایانەش هەموو كەسێك ئاتاجی پێ‌یان هەیە‌و ئەگەر لە دەستیشیان بدات، ئەوا هەموو شتێكی زیان كردووە.