ئاماری ماڵپەر
ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه
خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز
- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره بکه
- بۆ گوێ گرتن له قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه به‌کوردى و زمانه جیهانیه‌کان کلیک لێره بکه
يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمْ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
وشه‌ى (صوم) وشه‌یه‌کى عه‌ره‌بیه بۆ وازهێنان له شت به کاردێت، له شه‌ریعه‌تى ئیسلامیش بریتییه له وازهێنان له خواردن و خواردنه‌وه‌و چوونه لاى ئافره‌ت له به‌ره‌به‌یانه‌وه تا رۆژائاوابوون به نیازى رۆژووگرتن.
لێره‌دا ده‌مه‌وێت ئاماژه‌یه‌کى کورتى رۆژوو بکه‌م. حه‌قیقه‌تى رۆژیش پێویسته مرۆڤى موسڵمان بیزانێت ئه‌ویش ئه‌وه‌یه که مرۆڤ له ڕێگاى به‌نده‌یی دا ئه‌بێ به ئه‌وه‌ى خواى گه‌وره پێى خۆشه ئه‌وه بکات، ئه‌وه‌یشى پێى ناخۆشه له‌خۆى قه‌ده‌غه بکات و لێى دوور بکه‌وێته‌وه، واته (تقوى)ى ببێت، له‌به‌ره‌ئوه‌ى خواى گه‌روه ده‌ورى داناوه بۆ مرۆڤه‌کان له‌و ده‌وره‌یه‌دا به‌شدارى ئه‌کات و له فه‌جره‌وه تا رۆژئاوابوون خۆى دوور ئه‌گرێت له‌و شتانه‌ى زۆر دڵى پێوه‌یه‌تى و ئیشتیهایه‌تى له‌و شتانه‌ى دوورى ئه‌کا، تا فێرى ته‌قوا بێت،
له مانگه‌کانى ترو رۆژه‌کانى تردا له خوابترسێ، له کاتێکدا خۆراکى هه‌یه خوارد
نه‌وه‌ى هه‌یه، به‌لآم له‌به‌ر خاترى خوا، له ته‌واوى رۆژوودا خۆى دوور ئه‌گرێ له‌وانه به هه‌وه‌س و ئاره‌زووى خۆى کارناکات.. جا که انگێک له‌و ده‌رویه‌دا کارى کرد فێرى ئه‌وه ئه‌بێت له مانگه‌کانیتریشدا له‌وه‌ى خوا مه‌نعى ئه‌کا دورى بکاو، ئه‌وه‌ى خوا فرمانى پێ ئه‌کا ئه‌نجامى بدا به‌و جۆره (متقي) به‌ره‌و خۆشبه‌ختىو سه‌عاده‌تى هه‌میشه‌یی ئه‌ڕوا..
جا ئه‌و ده‌وره یه‌ک مانگییه به‌شى یه‌ک ساڵى ئه‌کا، دوایی که ئه‌ندازه‌یه‌ک لاوازى رووى تێ کردووه، ده‌وره‌که دووباره ئه‌بێته‌وه‌و مانگێکى تر دێته پێشه‌وه‌و ده‌وره‌که دووباره ئه‌بێته‌وه و مانگێکی تر دێته‌وه‌و به‌رده‌وام دێته‌وه ناو ئه‌و ده‌وره‌یه و خۆى تێدا به هێز ئه‌کاته‌وه بۆ یازده مانگى تر.
ئه‌وه‌ى گرنگیشه که رۆژووه‌ان بزانێت ئه‌و چه‌ند ئادابێکى تایبه‌ت به‌و ما نگه‌یه که پێویسته هه‌موومان جێبه‌جێیان بکه‌ین:
١-زوو رۆژووشکاندن: له دواى ئه‌وه‌ى دڵنیابوو که رۆژئاوابووه رۆژووه‌که‌ى بشکێنێ، چونکه خۆشه‌ویست(درودو سةلامى خواى لةسةربيَ) ده‌فه‌رموێ: (لايزال الناس بخير ما عجلوا الفطر) رواه البخاری. به واتاى:موسڵمانان هره له باشیا ئه‌بن هه‌تاوه‌کو زوو رۆژوویان بشکێنین، وه چاک وایه به ده‌نکه خورمایه‌ک یا ده‌نکه قه‌سپێک رۆژووه‌که‌ى بشکێنێ، ئه‌گه‌رنا به قومێک ئاو.
٢-پارشێوکردن: سوونه‌ته شتێک بخوات یان بخواته‌وه، ئه‌گه‌ر که‌میش بێت، چونکه پێغه‌مبه‌رمان(درودو سةلامى خواى لةسةربيَ) فه‌رموویه‌تى: (تسحروا فان في السحور بركة).
٣-دواخستنى پارشێوکردن: که به ماوه‌یه‌کى که‌م پێش ده‌ست هه‌ڵگرتن له خواردن و خواردنه‌وه، چونکه پێغه‌مبه‌ر (درودو سةلامى خواى لةسةربيَ) ده‌فه‌رموێ: (لاتزال امتي بخير ما عجلو الافظار وأخروا السحور). واته: ئوممه‌ته‌که‌م حاڵیان به باشى ئه‌مێنێ تا له رۆژوو کاندندا په‌له بکه‌ن و پارشێو دوابخه‌ن.
٤-وازهێان له قسه‌ى پوچ و ناشرین و بێ مانا: جوێن نه‌دان و ناوى خه‌ڵک به خراپه نه‌هێنان، به‌ینى خه‌ڵک تێک نه‌دا، درۆو دووزمانى نه‌کا، چونکه پێغه‌مبه‌رمان ده‌فه‌رموێ: (من لم يدع قول الزور والعمل به فليس الله حاجة في ان يدع طعامه و شرابه)بوخار گێراویه‌ته‌وه.
واته: که‌سێ واز له قسه‌ى درۆو کرده‌وه‌ى به‌درۆ نه‌هێنێ بۆ به‌رۆژوو ده‌بێ! چونکه له‌وکاته له رۆژووه‌که‌ى ته‌نیا برسێتى و تینوێتى بۆ ده‌ومێنێته‌وه‌و، خواش پێویستى به‌مه نیه که خۆى تینوو برسى بکا.
٥-خێروخێرات زۆر کردن له مانگى ره‌مه‌زان: زۆر قورئان خوێندن و مانه‌وه له مزگه‌وت به نیازى خواپه‌رستى که پێى ده‌وترێ(الاعتكاف) به‌تایبه‌ت له ده شه‌وى کۆتایی مانگى ره‌مه‌زان هه‌روه‌ک خۆشه‌ویستمان(درودو سةلامى خواى لةسةربيَ) وای کردووه.