ماڵپەری قورئانی پیرۆز

هەزارفەرمودە لە فەرمودەكانی سونەنی ئەبو داودی ئەسسەجەستانی/نووسینگەی تەفسیر/// عَنْ سَالِمٍ, عَنْ أَبِيهِ, قَالَ: رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا اسْتَفْتَحَ الصَّلاَةَ رَفَعَ يَدَيْهِ حَتَّى يُحَاذِىَ مَنْكِبَيْهِ, وَإِذَا أَرَادَ أَنْ يَرْكَعَ, وَبَعْدَ مَا يَرْفَعُ رَأْسَهُ مِنَ الرُّكُوعِ - وَقَالَ سُفْيَانُ مَرَّةً:

وَإِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ, وَأَكْثَرُ مَا كَانَ يَقُولُ وَبَعْدَ مَا يَرْفَعُ رَأْسَهُ مِنَ الرُّكُوعِ - وَلاَ يَرْفَعُ بَيْنَ السَّجْدَتَيْنِ.(صحيح)//واتە: لە سالمەوە, لە باوكیەوە هاتووە, كە وتویەتی: پێغەمبەری خوام صلی الله علیە وسلم بینی كاتێ كە نوێژی دادەبەست هەردوو دەستی بەرزدەكردەوە تا بەرامبەر هەردووشانی, وە كاتێ كە دەیویست بچێتە ركوعیشەوە, وە دوای ئەوەش كە سەری بەرزدەكردەوە لە ركوع - جارێ سوفیان وتی: كاتێ كە سەری بەرزدەكردەوە, بەڵام زۆرترین جار لەدوای ئەوەی كە سەری بەرزدەكردەوە لە ركوع هەردوو دەستی بەرزدەكردەوە – وە لە نێوان دوو سەجدەكەدا بۆ سەردانەواندن و سەر بەرزكردنەوە دەستی بەرزنەدەكردەوە.....       عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ, قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ إِذَا قَامَ إِلَى الصَّلاَةِ رَفَعَ يَدَيْهِ حَتَّى تَكُونَا حَذْوَ مَنْكِبَيْهِ, ثُمَّ كَبَّرَ وَهُمَا كَذَلِكَ, فَيَرْكَعُ, ثُمَّ إِذَا أَرَادَ أَنْ يَرْفَعَ صُلْبَهُ رَفَعَهُمَا حَتَّى تَكُونَا حَذْوَ مَنْكِبَيْهِ, ثُمَّ, قَالَ: سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ, وَلاَ يَرْفَعُ يَدَيْهِ فِى السُّجُودِ, وَيَرْفَعُهُمَا فِى كُلِّ تَكْبِيرَةٍ, يُكَبِّرُهَا قَبْلَ الرُّكُوعِ حَتَّى تَنْقَضِىَ صَلاَتُهُ.(صحيح)//واتە: لە (عَبْدُ اللَّه)ی كوڕی عومەرەوە رەزای خوایان لێ بێ هاتووە, كە وتویەتی: پێغەمبەری خوا صلی الله علیە وسلم كاتێ كە نوێژی دادەبەست هەردوو دەستی بەرزدەكردەوە تا بەرامبەر هەردووشانی, پاشان (الله اكبر)ی دەكرد دەستەكانی هەر بەرز بوون, جا دەچووە ركوعەوە, ئینجا كە دەیوست پشتی راستكاتەوە لەركوع هەردوو دەستی بەرزدەكردەوە تا بەرامبەر هەردووشانی, پاشان دەیفەرموو: (سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ). واتە: خوای گەورە بیسەری سوپاسگوزاری ئەوانەیە سوپاسی دەكەن. وە لە سەجدەدا دەستەكانی بەرزنەدەكردەوە, وە لەهەموو (الله اكبر) كردنێكدا هەردوو دەستی بەرزدەكردەوە, پێش چوونە ركوع (الله اكبر)ی دەكرد بۆ چوونە ركوع, بەو شێوەیە هەتا نوێژەكەی تەواو دەكرد......       عَنْ أَبِى وَائِلِ بْنِ حُجْرٍ, قَالَ: صَلَّيْتُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَكَانَ إِذَا كَبَّرَ رَفَعَ يَدَيْهِ, قَالَ: ثُمَّ الْتَحَفَ, ثُمَّ أَخَذَ شِمَالَهُ بِيَمِينِهِ, وَأَدْخَلَ يَدَيْهِ فِى ثَوْبِهِ, قَالَ: فَإِذَا أَرَادَ أَنْ يَرْكَعَ أَخْرَجَ يَدَيْهِ ثُمَّ رَفَعَهُمَا, وَإِذَا أَرَادَ أَنْ يَرْفَعَ رَأْسَهُ مِنَ الرُّكُوعِ رَفَعَ يَدَيْهِ, ثُمَّ سَجَدَ وَوَضَعَ وَجْهَهُ بَيْنَ كَفَّيْهِ, وَإِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنَ السُّجُودِ أَيْضًا رَفَعَ يَدَيْهِ, حَتَّى فَرَغَ مِنْ صَلاَتِهِ, قَالَ مُحَمَّدٌ: فَذَكَرْتُ ذَلِكَ لِلْحَسَنِ بْنِ أَبِى الْحَسَنِ فَقَالَ: هِىَ صَلاَةُ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَعَلَهُ مَنْ فَعَلَهُ, وَتَرَكَهُ مَنْ تَرَكَهُ.  (صحيح)//واتة: لة ئةبو وائلي كوڕى حوجرةوة هاتووة, كة وتويةتى: لةطةلَ ثيَغةمبةرى خواصلى الله علية وسلمنويَذم كردووة كاتيَ كة (الله اكبر)ى دةكرد دةستةكانى بةرزدةكردةوة, وتى: ثاشان ثؤشاكةكةى دةثيَضا بةخؤيةوة, ئينجا بةدةستى راستى دةستى ضةثي دةطرت, جا دةستةكانى دةكرد بةناو ثؤشاكةكةيدا, وتى: كاتيَ كة دةيوست ركوع بةريَت دةستةكانى دةردةهيَناو بةرزى دةكردنةوة, وة كاتيَ كة دةيوست سةرى بةرزكاتةوة لة ركوع دةستةكانى بةرزدةكردةوة, ثاشان سةجدةى دةبردو نيَوضاوانى لةنيَوان هةدوو لةثى دةستيدا دةخستة سةر زةوى, هةروةها كاتيَ كة سةرى بةرزدةكردةوة لة سةجدة دةستةكانى بةرزدةكردةوة, بةو شيَوةية هةتا لةنويَذ دةبوةوة. موحةممةد دةلَيَت: ئةمةم طيَڕايةوة بؤ حةسةنى كوڕى (أَبِى الْحَسَن) ئةويش وتى: ئةوة نويَذى ثيَغةمبةرى خوايةصلى الله علية وسلم, ئةوةى كرد كة ثيَغةمبةر صلى الله علية وسلم كردى, ئةوةشى نةدةكرد كة نةيدةكرد...قَالَ أَبُو دَاوُدَ: رَوَى هَذَا الْحَدِيثَ هَمَّامٌ, عَنْ ابْنِ جُحَادَةَ, لَمْ يَذْكُڕ الرَّفْعَ مَعَ الرَّفْعِ مِنَ السُّجُودِ.ئەبو داود دەڵێت: هومام ئەم فەرموودەی لە (ابْنِ جُحَادَە)ەوە گێڕاوەتەوە, بەڵام باسی دەست بەرزكردنەوەی نەكرد لەگەڵ سەر بەرزكردنەوە لە سەجدەدا......       عَنْ عَبْدُ الْجَبَّاڕ بْنُ وَائِلٍ, حَدَّثَنِى أَهْلُ بَيْتِى, عَنْ أَبِى, أَنَّهُ حَدَّثَهُمْ, أَنَّهُ رَأَى رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَرْفَعُ يَدَيْهِ مَعَ التَّكْبِيرَةِ.(صحيح)//واتە: لە (عَبْدِ الْجَبَّار)ی كوڕی وائلەوە دەڵێت: خزمەكانم لە باوكمەوە بۆیان گێڕامەوە, كە باوكم پێغەمبەری خوای صلی الله علیە وسلم دیوە هەردوو دەستی بەرزكردۆتەوە لەگەڵ (الله اكبر) كردنی نوێژدابەستندا.....       عَنْ عَبْدِ الْجَبَّاڕ بْنِ وَائِلٍ, عَنْ أَبِيهِ, أَنَّهُ أَبْصَرَ النَّبِىَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ حِينَ قَامَ إِلَى الصَّلاَةِ رَفَعَ يَدَيْهِ, حَتَّى كَانَتَا بِحِيَالِ مَنْكِبَيْهِ, وَحَاذَى بَابُ هَامَيْهِ أُذُنَيْهِ, ثُمَّ كَبَّرَ(ضعيف)//واتە: لە (عَبْدِ الْجَبَّار)ی كوڕی وائلەوە, لەباوكیەوە هاتووە, كە پێغەمبەری خوای صلی الله علیە وسلم دیوە لەكاتێكدا كە نوێژی دادەبەست هەردوو دەستی بەرزكردەوە هەتا بەرامبەر هەردووشانی, وە هەردوو پەنجە گەورەشی تا بەرامبەر نەرمایی گوێچكەكانی, پاشان (الله اكبر)ی دەكرد......      عَنْ وَائِلِ بْنِ حُجْرٍ, قَالَ: قُلْتُ: لأَنْظُرَنَّ إِلَى صَلاَةِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَيْفَ يُصَلِّى! قَالَ: فَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَاسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةَ فَكَبَّرَ فَرَفَعَ يَدَيْهِ حَتَّى حَاذَتَا أُذُنَيْهِ, ثُمَّ أَخَذَ شِمَالَهُ بِيَمِينِهِ, فَلَمَّا أَرَادَ أَنْ يَرْكَعَ رَفَعَهُمَا مِثْلَ ذَلِكَ, ثُمَّ وَضَعَ يَدَيْهِ عَلَى رُكْبَتَيْهِ, فَلَمَّا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنَ الرُّكُوعِ رَفَعَهُمَا مِثْلَ ذَلِكَ, فَلَمَّا سَجَدَ وَضَعَ رَأْسَهُ بِذَلِكَ الْمَنْزِلِ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ, ثُمَّ جَلَسَ فَافْتَرَشَ ڕجْلَهُ الْيُسْرَى, وَوَضَعَ يَدَهُ الْيُسْرَى عَلَى فَخِذِهِ الْيُسْرَى, وَحَدَّ مِرْفَقَهُ الأَيْمَنَ عَلَى فَخِذِهِ الْيُمْنَى, وَقَبَضَ ثِنْتَيْنِ وَحَلَّقَ حَلْقَةً, وَرَأَيْتُهُ يَقُولُ هَكَذَا: وَحَلَّقَ بِشْرٌ الإِبْهَامَ وَالْوُسْطَى, وَأَشَارَ بِالسَّبَابَُةِ.(صحيح)//واتە: لە وائلی كوڕی حوجرەوە هاتووە, كە وتویەتی: وتم چۆنیەتی نوێژی پێغەمبەرتان صلی الله علیە وسلم نیشان بدەم كە چۆن نوێژی دەكرد؟ وائل وتی: كاتێ كە پێغەمبەری خوا صلی الله علیە وسلم هەڵئەسا بۆ نوێژكردن, رووی دەكردە قیبلەو هەردوو دەستی بەرزكردەوە تا نەرمایی گوێچكەكانی, پاشان بەدەستی راستی دەستی چەپی دەگرت و, كاتێ كە دەچووە ركوعیش بە هەمان شێوە بەرزی دەكردنەوە, پاشان هەردوو دەستی لەسەر ئەژنۆكانی دائەنا, كاتێ سەری بەرزدەكردەوە لە ركوع هەردوو دەستی بەرزكردەوە, كاتێ كە سەجدەی دەبرد سەری لەنێوان هەدوو دەستیدا دەخستە سەر زەوی, پاشان قاچی چەپی رادەخست و دادەنیشت, دەستی چەپی لەسەر رانی چەپی دائەنا, ئەنیشكی راستی بە بەرزی رادەگرت لەسەر ئاستی رانی راستی, وە بە پەنجەی ناوەڕاستی پەنجە گەورەی دەگرت و دەیكردن بە هەڵقەیە, بیشر وتی: پێغەمبەرم صلی الله علیە وسلم بینی بەم شێوەی دەكرد: بیشر پەنجە گەورەی و پەنجەی ناوەڕاستی كرد بە هەڵقەیەك و, پەنجەی شایەتومانی دەجوڵاند.