ئاماری ماڵپەر
ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه
خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز
- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره بکه
- بۆ گوێ گرتن له قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه به‌کوردى و زمانه جیهانیه‌کان کلیک لێره بکه
چۆن؟ و که‌ی؟ قورئان کۆ کرایه‌وه ؟
نوسینى : باوکى سه‌روه‌ر
کۆرکردنه‌وه‌ی قورئان دوو جۆری هه‌بووه :
یه‌که‌م /کۆکردنه‌وه‌ی له دڵدا / به له‌به‌رکردنی له‌لایه‌ن پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه وسلمو له‌پاشان له‌به‌رکردنی له‌لایه‌ن هاوه‌ڵان ڕه‌زای خوایان له‌سه‌ر .
دووه‌م /له رێگای نووسینه‌وه //ئه‌ویش له سی َ سه‌رده‌م ڕویداوه که ئه‌مانه‌ن:-
١ـ سه‌رده‌می پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه وسلم //چونکه هه‌ر شتێک له قورئان دابه‌زیبایه ئه‌وه پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه وسلم راسته‌وخۆ فه‌رمانی ده‌کرد به نووسینه‌وه‌ی .وه ( 42 )چل و دوو نووسه‌ری هه‌بووه ,وه له پاش نووسینه‌وه‌دا له ماڵی پێغه‌مبه‌رصلى الله علیه وسلم دادنرا .وه بۆیه‌ش له یه‌ک کتێب کۆنه‌کرایه‌وه له‌و کاتدا چونکه سرووش (الوحي) به‌رده‌وام بوو وه چاوه‌ڕوانی دابه‌زینی ئایه‌تی زیاتر بوون .
٢ ـ سه‌رده‌می ئیمامی ابو بکر ڕه‌زای خوای له‌سه‌ر //ئه‌ویش له پاش شه‌هید بوونی ( 70 ) حه‌فتا له له‌به‌ربووانی(حافظ) قورئان له شه‌ڕی یه‌مامه‌دا له‌گه‌ڵ پاشگه‌زبوواندا موڕته‌ده‌کان.له‌و کاته‌دا ئیمامی عمر ره‌زای خوای له‌سه‌ربێت پێشنیاری کرد به‌کۆکردنه‌وه‌ی قورئان .بۆیه ئیمامی أبو بکر ره‌زای خوای له‌سه‌رداوای له زه‌یدی کوڕی پابت کرد که هه‌ستێت به‌کۆکردنه‌وه‌ی قورئان .ئه‌ویش کاره‌کی ئه‌نجامدا که زیاتر له ساڵێکی خایاند .وه‌هه‌ر ئایه‌تێکی وه‌ربگرتایه به شایه‌تى دوو هاوه‌ڵ وه‌ریده‌گرت به‌وه‌ی که ئه‌م ئایه‌ته له‌به‌رده‌م پێغه‌مبه‌ر(صلى اللة علية وسلم )نووسراوه‌ته‌وه .وه که کۆکرایه‌وه له لای (الصديق /ئيمامي ابو بكر) مایه‌وه له پاشان دای به (الفاروق/ئيمامي عمر ) ئه‌ویش له کۆتایه‌کانی ژیانیدا دای به دایکی ئیمانداران (حفصة /رةزاي خواي لة سةربيَت) .
٣ ـ سه‌رده‌می ئیمامی عپمان//ژی النورین ڕه‌زای خوای له‌سه‌ربێت /له‌پاش فراوان بوونی سنووری ده‌وڵه‌تی ئیسلامی وه که‌مێک له جیاوازی درووست بوو له نێو خه‌ڵکی دا له سه‌ر قورئاندا .بۆیه ئیمام بڕیاری دا به پێکهێنانی لێژنه‌یه‌ک بۆ کۆکردنه‌وه‌ی خه‌ڵکى له سه‌ر یه‌ک قورئان و یه‌ک جۆره خوێندنه‌وه‌دا .وه‌له‌م کاره‌دا پشت به‌سترا به په‌ڕاوی (مصحف)ی کۆکراوی ( أبو بكر) وه شێوه‌زاری قوڕه‌یش و ئه‌و خوێندنه‌وه گوازراوه‌یه‌ی به شێوه‌ی متواتر /ده‌سته بۆ ده‌سته له پێغه‌مبه‌ره‌وه صلى الله علیه وسلم وه به پابه‌ندبوون به‌و ریزبه‌نده‌ی پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه وسلم بۆ ئایه‌ته‌کان .وه‌له پاش ته‌واوبوونی کاره‌که له ساڵی (25)بیست وپێنجه‌می کۆچی زه‌یدی کوڕی پابت سێ جار پێداچۆیه‌ه و به‌راوردی کرد له گه‌ڵ په‌ڕاوه کۆکراوه‌که‌ى الصدیق .وه له پاشان ئیمامی عپمان خۆشی پێدا چوَیه‌وه .له پاشان (7) حه‌وت وێنه(نسخة) ى لێ درووست کرا و دابه‌ش کرا به‌سه‌ر ووڵاتان وه له گه‌ڵ هه‌ر وێنه‌یه‌ک خوێنه‌ریکی(قارىء)ێکی له‌گه‌ڵدا ڕه‌وانه کرا بۆ ووڵاته‌کان . وه سه‌باره‌ت به (مصحف)ه کانی تر هه‌موو سووتێنران ته‌نها (مصحف)ى أبو بکر نه‌بێت گه‌ڕێندرایه‌وه بۆ (حفصة) (رةزاي خواي لة سةربيَت) .وه شێوه ڕه‌سمى عپمان ته‌وقیفیه واته ڕێ نادرێت ده‌ست کاری بکرێت ئه‌وه‌ش به ڕاى زۆربه‌ی کۆمه‌ڵی زانایان .