ئاماری ماڵپەر
ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه
خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز
- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره بکه
- بۆ گوێ گرتن له قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه به‌کوردى و زمانه جیهانیه‌کان کلیک لێره بکه
ئافرەتان
سه‌رپیچیه‌کانى ئافره‌تان له بیرو باوه‌ر((العقيدة)).......2
ئاماده‌کردنى: دینه - هه‌ولێر
سه‌ردان کردنى گورستان یان سه‌فه‌ر کردن بۆ گۆرى پیاو چاکان به تایبه‌تى گۆرى پێغه‌مبه‌ر(صلى الله عليه وسلم) پێغه‌مبه‌ریش (صلى الله عليه وسلم ) (لعن زوارات القبور ) رواه احمد فى المسند
واته: نه‌فره‌تى له‌و ئافره‌تانه کردووه که زۆر سه‌ردانى گۆرستانه‌کان ده‌که‌ن .
سه‌رپیچیه‌کانى ئافره‌تان له بیرو باوه‌ر((العقيدة))......(1)
نوسینى: دینه - هه‌ولێر
چوونى بۆ لاى جادوگه‌ران و فالچیان و کاهینه‌کان له‌به‌ر نه‌خۆشیه‌ک یان چاو لێدانێک یان به تاڵ کردنه‌وه‌ى جادویه‌ک یان کارێک پێغه‌مبه‌رمان(صلى الله عليه وسلم) ئاگادارمان ده‌کاته‌وه له چوون بۆ لایان ده‌فه‌رمووێت:(من اتى عرافا فساله عن شيء لم تقبل له صلاة اربعين يوما) (رواه ابو داود وابن ماجه والنسائى والترمذى) واته:
له‌گوڵزارى فه‌رمووده‌کانى پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم)بۆ ئافره‌تانى ڕێزدار..... ده‌رباره‌ى جیاوازى نه خستن له نێوان کوڕو کچ دا:..
دینه – هه‌ولێر
قال صلى الله علیه وسلم { من كانت لة أنثى فلم يئدها ولم يهنها ولم يوثر عليها ولدة أدخلة الله الجنة }منتفق علیه واته : پێفه‌مبه‌ر خوا صلى الله علیه وسلم فه‌رموویه‌تى : ( هه‌رکه‌سێک کچێکى هه‌بوو ، زینده به چاڵى نه‌کردوه ، زوڵم و سته‌مى لێ نه‌کردوه سه‌نگى کوڕه‌که‌ى به سه‌ر نه شکانده‌وه ، خواى په‌روه‌ردگار ده‌یخا ته به هه‌شته‌وه .
له‌گوڵزارى فه‌رمووده‌کانى پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم)بۆ ئافره‌تانى ڕێزدار.....ده‌رباره‌ى سڵاوى خواى گه‌وره له خه‌دیجه ى هاوسه‌رى پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه وسلم:..
دینه - هه‌ولێر
عن أبی هریره قال:{ أتي جبريل النبي صلى الله علية وسلم فقال يا رسول الله هذة خديجة اذا أتتك فا قرأ عليها السلام من ربها و مني و بشرها ببيت في الجنة من قصب لا صخب فية ولا نصب }منتفق علیه
واته: له ئه‌بى هوریره‌وه ده‌گێرنه‌وه که ووتوویه‌تى : (حه‌زره‌تى جوبره‌ئیل هاته لاى پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه وسلم ووتى : ئه‌ى پێغه‌مبه‌رى خوا ئه‌وه خه‌دیجه‌یه ئه‌گه‌ر هاته لات سڵاوى خواو منى پێ بگه‌ینه و مزگێنى خانوویه‌کى له مروارى له به هه‌شتدا پێبده که نه ده‌نگه ده‌نگ و نه ماندووبوونى تێدا نى یه )
له‌گوڵزارى فه‌رمووده‌کانى پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم)بۆ ئافره‌تانى ڕێزدار.....ده‌رباره‌ى خێرو صه‌ده‌قه‌کردنى ئافره‌ت:.
دینه - هه‌ولێر
قال صلى الله علیه وسلم: (تصدقن یا معشر الانصار ولو حلیکن )منتفق علیه
واته: پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه وسلم فه‌رموویه‌تى : (ئه‌ى ئافره‌تانى ئه‌نصار خێر و خێرات بکه‌ن، ئه‌گه‌ر له خشڵه کانیشتان بێت.
نێرینه‌سالاری.. ده‌سه‌لآتێکی تاریکستان
رابه‌ر سیروان سیوه‌یلی
سه‌رنه‌که‌وتنی ئایدیاکانی ئافره‌ت بۆ بنیادنانی پردی خۆشه‌ویستی له‌نێوان خۆی و نێرینه‌دا وای لێکردوه مه‌یدان و رۆحیه‌تی تایبه‌تیانه‌ی خۆی چۆڵ بکات و له مه‌یدانی ره‌گه‌زی به‌رامبه‌ره‌وه رۆحیه‌تێکی سه‌ربه‌خۆ که بریتییه له وه‌هم و خه‌یاڵ به‌ده‌ست بهێنێ، سه‌ره‌ڕای ئه‌مانه دوو هه‌ڵه‌ی تریش که تاکو ئێستا ئافره‌ت به‌پێی پێویست درکی پێ نه‌کردوون، یه‌که‌میان به‌ڵێ کردنیه‌تی بۆ ئه‌و بیرۆکه‌یه‌ى که ئه‌زموونی نێرسالاری ئه‌توانێ ئاستی رۆشنبیری کۆمه‌ڵگه به‌رزبکاته‌وه. دووه‌میان قایلبوونیه‌تی به هه‌ڵسه‌نگاندنی ئه‌زموونگه‌لی ژنانه و بزووتنه‌وه ژنانه‌ییه‌کان له دیدی سیاسه‌تی گاڵته‌جاڕی زوڵمزانانه‌وه، که ئه‌مه‌ش له رووانگه‌ی سیاسییه‌وه نیشانه‌ی ساویلکه‌یی و له رووانگه‌ی تیۆریه‌وه نیشانه‌ی بێئاگایی ئافره‌ت ده‌خاته به‌رچاو، دیاره ئه‌م خه‌تاباری و ساویلکه‌ییه‌ی ئافره‌تیش وای کردووه به‌ئاسانی به‌رهه‌ڵستکاری نێرسالاری نه‌مێنێت و ده‌سه‌لآت له گۆڕه‌پانه‌که‌دا بۆ نێرینه یه‌کلایی ببێته‌وه.
کاریگه‌رى هاوسه‌رگیری له‌سه‌ر ئافره‌ت
مه‌سعود محه‌مه‌د هانه‌ژاڵه‌یی
هاوسه‌رگیری وه‌ک ئه‌ته‌کتێتی کاتی پراکتیزه‌کردنى، کاریگه‌رى ئه‌کتیڤ و ده‌ره‌نجامی خراپی لێ ده‌که‌وێـته‌وه، ئه‌م کاریگه‌ریانه به یه‌کسانی شۆڕ ده‌بێته‌وه بۆ ئه‌م دوو تاکه پێکه‌وه‌ییه و گونجاوه، که له ئه‌نجامی ئه‌م پێکه‌وه‌بوونه‌دا په‌ل ده‌کێشێ بۆ ئه‌و کاریگه‌ریه نه‌وعییه هه‌مه‌جۆره. لێره‌دا باسی کاریگه‌رى هاوسه‌رگیری ده‌که‌م له‌سه‌ر ژنان، که ئه‌و شته‌یه که ژن به‌هه‌ند وه‌ریده‌گرێ و به هه‌ستیارى ده‌ستى بۆ ده‌بات، ته‌نانه‌ت هه‌ندێکیان ئه‌وه‌نده گرنگه بۆیان، له‌کاتێکدا ده‌که‌ونه ناو پرۆسه‌که‌وه، زۆر ده‌ترسن، هه‌ندێ جار کاریگه‌رى نێگه‌تیڤ ده‌کاته سه‌ریان.
له‌گوڵزارى فه‌رمووده‌کانى پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم)بۆ ئافره‌تانى ڕێزدار:..ده‌رباره‌ى به‌شدارى ئافره‌تان له جه‌نگه‌کاندا
تقول الربیع بنت معود: (كنا نعزو رسول الله صلى الله عليه وسلم) فنسقی القوم و نخدمهم ونرد القتلى الى المدینه ، وفی روایه ونداوی الکلمى (ای الجرحى )(رواه البخارى)
واته:
له‌گوڵزارى فه‌رمووده‌کانى پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم)بۆ ئافره‌تانى ڕێزدار:...ده‌رباره‌ى چۆنیه‌تى ده‌رچوونى ئافره‌تان بۆ مزگه‌وت:.
دینه - هه‌ولێر
قال صلى الله علیه وسلم: (اذا شهدت احداكن المسجد فلا تحس طيب )رواه مسلم
واته :
له‌گوڵزارى فه‌رمووده‌کانى پێغه‌مبه‌ر (صلى الله علية وسلم)بۆ ئافره‌تانى ڕێزدار..... ده‌رباره‌ى سیله‌ى ره‌حم:
دینه - هه‌ولێر
تقول أسماء بنت أبی بکر: قدمت علی أمى وهی مشرکه فاستفتیت رسول الله ، قلت: قدمت علی أمی وهی راغبه (أي ترغب زيارتى) أفأصل أمی؟ قال: نعم ، صلی أمک متفق علیه
ده‌رباره‌ى مافى دراوسێ:.
له‌گوڵزارى فه‌رمووده‌کانى پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم)بۆ ئافره‌تانى ڕێزدار:...
دینه - هه‌ولێر
قال صلى الله علیه وسلم:(یانساء المسلمات لا تحقرن جارة لجارتها ولو قرین بشاة )متفق علیه
واته:.
حیجاب ئازادى به ئافره‌ت ده‌به‌خشێت، یا زه‌وتى ده‌کات؟!
دکتۆر سه‌ید ئه‌حمه‌د پێنجوێنى سه‌باره‌ت به وشه‌ى حیجاب ده‌ڵێت: وشه‌ى حیجاب له قورئاندا به ماناى پۆشته‌یی نه‌هاتووه، به‌ڵکو له زمانى عه‌ره‌بى و قورئاندا به ماناى په‌رده دێت، وه‌ک ئه‌م په‌رده‌ى که ئێمه له ماڵه‌کانماند له په‌نجه‌رى ده‌خه‌ین، به‌لآم وشه‌ى حیجاب که ئێستا بووه به‌ناو بۆ داپۆشین بۆ پۆشته‌یی و جلى شه‌رعی، ئه‌مه عورفێکه و وشه‌که گۆڕانکارى به‌سه‌ردا کراوه، ئه‌گینا وشه‌ى حیجاب قورئاندا بۆ په‌رده به‌کارهێنراوه, به‌لآم پۆشته‌یی که له قورئاندا زه‌یی شه‌رعی پێ ده‌وترێ،
ده‌رباره‌ى لاسایى کردنه‌وه
له‌گوڵزارى فه‌رمووده‌کانى پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم)بۆ ئافره‌تانى ڕێزدار:...
دینه _ هه‌ولێر
هه‌روه‌ها له صحیح البخارى داهاتووه ( لعن رسول الله صلى الله عليه وسلم المتشبهين من الرجال بالنساء والمتشبهات من النساء بالرجل) واته
ده‌رباره‌ى ئه‌رکى چاودێرى ماڵ و منداڵ له سه‌ر ژن:..
له‌گوڵزارى فه‌رمووده‌کانى پێغه‌مبه‌ر (صلى الله علية وسلم)بۆ ئافره‌تانى ڕێزدار
قال صلى الله علیه وسلم:(المراه راعیه على أهل بیت بعلها وهی مسئوله عنهم رواه البخارى