ماڵپەری قورئانی پیرۆز

خواى گه‌وره‌ ده‌فرموێت( وَأَن تَصُومُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ[البقرة : 184])وات ئه‌گه‌ر به‌ ڕۆژوو ببن بۆ خۆتان باشتره‌ یه‌كێك له‌ سووده‌كانى ڕۆژوو ئه‌وه‌یه‌ كه‌ سه‌رچاوه‌ى ووزه‌ له‌ له‌ش زیاد ده‌كات

خواى بةخشندة لة سورةتى (الكهف) دا دةفةرويةتى[ وَاتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ كِتَابِ رَبِّكَ لاَ مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ وَلَنْ تَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَدًا(27)]

دیاره‌ خواى بىَ هاوتا لێره‌دا ڕاسته‌وخۆ پێغه‌مبه‌ر (ص) ده‌دوێنىَ و فه‌رمانى پىَ ده‌كا كه‌ كتێبى خوا بخوێنیته‌وه‌

نوسینى : حسن پێنجوێنى
ئاماده‌كردنى : زه‌رده‌شت خان

قورئانی پیرۆز قسه‌و فه‌رمووده‌ی خودایه‌,خوای گه‌وره‌ به‌گوفتارو فه‌رمووده‌ی خۆی ناوی بردوه‌ و ده‌فه‌رمووێ :(وَإِنْ أَحَدٌ مِّنَ الْمُشْڕكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّىٰ يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْلَمُونَ ) التوبة-6-
واته‌:ئه‌گه‌ر یه‌كێك له‌وانه‌ی كه‌ هاوه‌ڵ بۆ خوا داده‌نێن هانای بۆ هێنایت و داوای په‌نای لێ كردی په‌نای بده‌ تا فه‌رمووده‌ و گوفتاری خوا ده‌بیستێ...

نووسینى // غه‌ریب عه‌زیز          ئاماده‌كردنى // نجات  رواندزى                 

خواى گه‌وره‌ ده‌فه‌رموىَ: (وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُوا النِّسَاءَ فِي الْمَحِيضِ وَلَا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى يَطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّڕينَ ) البقرة 222
واته‌

سوپاسی بێپایان بۆ خوای میهره‌بان ، دروودو سڵاو له‌ پێغه‌مبه‌ری سه‌روه‌رمان ، هه‌روه‌ها له‌ که‌سوکار و یار و یاوه‌ران و شوێنکه‌وتووانی تا رۆژی دوایی.

زانای پایه‌ به‌رز (ابن قیم الجوزیة) ره‌حمه‌تی خوای لێ بێت له‌ په‌رتوکی (الوابل الصیب من الکلم الطیب) دا ده‌فه‌رموێت یادی خوا زیاتر له‌ 100 سوودی هه‌یه و‌ ، هه‌ر له‌وێدا 73 سوودی لێ باس کردووه .
ئه‌مه‌ پوخته‌ی ئه‌و سوودانه‌یه‌ و هیوادارین هانده‌رێک بێت بۆ هه‌موو لایه‌ک بۆ زیاتر بایه‌خدان به‌ یادی خوا . پوخته‌ی سووده‌‌کان: ‌
1- ده‌بێته‌ هۆی دوورخستنه‌وه‌و ده‌رکردنی شه‌یتان و سه‌رکوتکردنی.

شاخه‌وان مام ده‌روێش
بسم الله‌، الحمدُ لله، والصلاة والسلام على رسول الله، وعلى آله وصَحْبِه ومَن والاه، أمَّا بعدُ
خوای گه‌وره‌ له‌ قورئانه‌ پیرۆزه‌که‌یدا له‌ سه‌ر زمانی پێغه‌مبه‌ران و پیاو چاکان فێرمان ده‌کات که‌ چۆن به‌جوانترین شێوه‌ لێی بپاڕێنه‌وه‌و داوی لێخۆش بوونی لێ بکه‌ین جا چ له‌وه‌ باشتر ده‌بێت که‌ به‌ ئایه‌ته‌ پیرۆزه‌کانی قورئان بپاڕێینه‌وه‌و داوی لێخۆش بوون بکه‌ین

خواى گه‌وره‌ ده‌فه‌رمووىَ):وَلَقَدْ ضَرَبْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ لَّعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ([الزمر : 27]

واتا ((سوێند به‌ خوا به‌ڕاستى ئێمه‌ له‌م قورئانه‌دا هه‌موو نموونویه‌كمان  بۆ خه‌ڵكى هێناوه‌ته‌وه‌، بۆ ئه‌وه‌ى بیرێك له‌ راسته‌یه‌كان بكه‌نه‌وه‌ و تىَ بگه‌ن)).

نموونه‌ (مثل):بریتیه‌ له‌

نوسینی: زغلول نه‌جار                 وه‌رگێرانی: محمد علی احمد
ووشه‌ی ئیعجاز بریتیه‌ له‌ (المعجزات) به‌وه‌ی كارێكی له‌ ئاسا به‌ده‌ره‌ (واته‌ له‌ ده‌ره‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاتی مرۆفدایه‌) و به‌رهه‌ڵستی ناكرىَ و له‌ توانای مرۆفدایه‌ نییه‌ هێنانه‌وه‌ی نموونه‌یه‌ك وه‌ك ئه‌و موعجیزه‌یه‌.
(اعجاز) ی قورئانی واتا بىَ توانایی و لاوازیی هه‌موو دروستكراوه‌كان - مرۆف و جنۆكه‌كان - به‌وه‌ی شتێك بهێننه‌وه‌ وه‌ك ئه‌و موعجیزه‌یه‌، هه‌ربۆیه‌ په‌روه‌ردگاری به‌رزو پیرۆزمان له‌ قورئانی پیرۆزدا ده‌فه‌رموێت :

ئاماده‌كردنی : نارین

لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی نوێ دووپاتیده‌كاته‌وه‌، كه‌ تێڕادانی ئاو له‌ ده‌م له‌نه‌خۆشییه‌كانی پووك و هه‌وكردنی وهه‌روه‌ها كلۆربوونی ددانه‌كان ده‌مانپارێزێت

نوسینى: عبدالحمید خورشید   
وه‌ڕگێڕانى: ڕه‌وه‌ند محمد ڕه‌ئوف حمه‌ ڕه‌شید               ئاماده‌كردنى: عبدالله نورى

1:ڕاڕایى و دوودڵى : له‌ گرنگترین چه‌كه‌ كوژه‌ره‌كانى ده‌ستمه‌ بۆ ئه‌وه‌ى ئیمانى پىَ له‌ق بكه‌م و دوودڵى بخه‌مه‌ جێگه‌ى , ڕاڕایى  به‌واتاى جووڵه‌و ده‌نگێك دێت كه‌ شاراویه‌و هه‌ستى پێناكرێت , هه‌ر له‌ ڕێگه‌ى ڕاڕایه‌وه‌ ئاده‌مم له‌ به‌هه‌شت ده‌ركرد.
 
2:له‌ خۆبایى بوون:له‌ فێل و ساخته‌ گه‌ریه‌كانمن كه‌ ده‌یچێنم له‌ دڵ و ده‌روونى نه‌وه‌كانى ئاده‌م دا به‌ تایبه‌ت  لاوازه‌كان

ئیبلیس: منداڵه‌كانم له‌ژماردن نایه‌ن و هه‌ندێكیان ڵێمه‌وه‌به‌ستراون له‌رێگه‌ی وه‌چه‌كانمه‌وه‌وه‌هه‌ندێكی تریان له‌رێگه‌ی شوێنكه‌وتنم و گوێرایه‌ڵیكردنم و چاودێری كردنمه‌وه‌
منداڵه‌كانم ئه‌مانه‌ن

نوسینی: مسته‌فا مه‌حمود

وه‌رگێرانی: جه‌مال محه‌ممه‌د ئه‌مین

خوای گه‌وره‌ ڕه‌هه‌ندی(دوورى) كاتی(البعد الزمنی) به‌سه‌رداگوزه‌ر ناكات ، چونكه‌ زاتی خوایی په‌یوه‌ست نیه‌ به‌ كاته‌وه‌ وه‌ك ئێمه‌ ، خوای گه‌وره‌ ڕوَژ و شه‌و ئێستا و ڕابردوو و داهاتووی بوَ نیه‌ ، كات به‌سه‌ر خوای گه‌وره‌ ڕاگوزار نابێت ، گوَرانی به‌سه‌ر دا نایه‌ په‌ره‌ ناسێنێت ، و پیر نابێت وه‌ گه‌وره‌ش نابێت هه‌روه‌ها ده‌ست پێكردن و كۆتایشى نیه‌ ، كاتێك قورئان باس له‌ خودا ده‌كات (الاول والاخر) لێره‌دا مه‌به‌ست سه‌ره‌تا و كۆتایی كاتی نیه‌ ، چونكه‌ بۆ خودای گه‌وره‌ پێش و پاش نیه

به‌شێوه‌ی پرسیارو وه‌لاَم  

باوكی سه‌روه‌ر
پ / پێناسه‌ی زانسته‌كانی قورئان بكه‌ و بابه‌ت و سوود و مه‌به‌سته‌كه‌شی دیاری بكه‌؟
وه‌لاَم/  ئه‌و زانسته‌یه‌ كه‌ په‌یوه‌سته‌ به‌ قورئانه‌وه‌ له‌ ڕووی دابه‌زین و ریزبه‌ندى و نووسین و خوێندنه‌وه‌ و راڤه‌ (ته‌فسیر) و لابه‌ر (ناسخ) و لابراوه‌كه‌ی (منسوخ)وه‌ .....هتد.
بابه‌ته‌كه‌ی:   قورئانی پیروَز له‌م بوارانه‌ى كه‌ له‌ پێناسه‌كه‌دا ئاماژه‌ی پێ كرا له‌سه‌ره‌وه‌ .

چیرۆكێكی راسته‌قینه‌

شێخ نه‌بیلی عیوه‌زی - الشيخ نبيل العوضي - له‌دانیشتنێكی ته‌له‌فزیۆنیدا له‌شێخ عه‌بباسی به‌تتاوی ده‌پرسێ، هه‌ندێ جار هێما بۆ مه‌رگی دوو لاوده‌كه‌یت كه‌یه‌ك له‌دوای یه‌ك مردوون، ده‌كرێ به‌سه‌رهاتی ئه‌و دوولاوه‌مان بۆ باس بكه‌یت؟

ئه‌ویش ده‌ڵێت: به‌ڵێ به‌شانازییه‌وه‌ باسی ده‌كه‌م چونكه‌ من خۆم به‌چاوی خۆم بینیومه‌ له‌زاری منیشه‌وه‌ بانگخواز وخه‌تێبیێكی زۆر بابه‌ته‌كه‌یان له‌ جیهانی ئیسلامیدا بڵاوكردۆته‌وه‌، و ئه‌مه‌ش به‌سه‌رهاته‌كه‌یانه‌:

_{-ده‌رسی یه‌كه‌م-}

_{هيمن كريم} 

_{1-الادغام بغنه‌ (مینگه‌ی به‌ غوننه‌)}

_{یاسا:- هه‌ركاتێك نون الساكنه‌(نْ) یان (تنوین الفتحه‌ واته‌ دوو فه‌تحه‌ له‌ سه‌ر یه‌ك یان تنوین الضمه‌ واته‌ دوو ضمه}