ئاماری ماڵپەر
ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه
خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز
- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره بکه
- بۆ گوێ گرتن له قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه به‌کوردى و زمانه جیهانیه‌کان کلیک لێره بکه
هه‌مه‌جۆر
خۆ رازاندنه‌وه به پارێزگاریى
نوسینى: م.عه‌لى باپیر
ئاماده‌کردنى : سانا حمدامین
چه‌نده ئینسان ئه‌هلى ته‌قوابێ زیاتر له قورئان تێده‌گا, به‌ڵگه‌مان چى یه؟ که خوا ده‌فه‌رموێ (الم ﴿١﴾ ذَٰلِكَ الْكِتَابُ لَا رَ‌يْبَ ۛ فِيهِ ۛ هُدًى لِّلْمُتَّقِين)البقره واته: ئه‌لیف , لام , میم, ئه‌و کتێبه گومانى تێدانیه, رێنمایى که‌ره بۆ پارێزکاران به‌لێ به ئه‌ندازه‌ى ئه‌وه که ئینسان پارێزکار ده‌بێ و خۆى ده‌پارێزێ له توره‌یى خواو له‌و شته‌ى که خوا پێى ناخۆشن که چواندنى فه‌رزه‌کان و شکاندنى قه‌ده‌غه‌کانه و ئه‌میش بێگومان ده‌ره‌نجامى پابه‌ند بوونه به شه‌ریعه‌ته‌وه له قورئان تێده‌گا و دڵى رۆشن ده‌بێته‌وه
نیشانه‌کانى مونافیق ،نیشانه‌ى نۆیه‌م:گاڵته کردن به قورئان و سوننه‌تى پێغه‌مبه‌ر(ص):
وه‌رگێڕانى:نه‌وا محمد سعید
ئاماده‌کردنى:ادریس أنوه‌ر
مونافیقان هه‌رده‌م گاڵته به قورئان و سوننه‌ته‌کانى پێغه‌مبه‌ر ده‌که‌ن.
خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێ: [قُلْ أَبِاللّهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ (65) لاَ تَعْتَذِرُواْ قَدْ كَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ ](التوبة: 65-66)، واته: ئه‌ى پێغه‌مبه‌ر! به‌و مونافیقانه بڵێ: ئه‌وه به‌خواو ئایه‌ته‌کانى خواو پێغه‌مبه‌ره‌که‌ى گاڵته ده‌که‌ن؟! بێ سوده پاکانه مه‌که‌ن، چونکه ڕاستى
ئێوه بێ باوه‌ڕبوون دواى ئه‌وه‌ى له‌ڕواڵه‌ت باوه‌ڕتان هێنابوو عوزر مه‌هێننه‌وه، ئێوه پاش ئه‌وه‌ى باوه‌ڕتان هێنا به‌م گاڵته‌کردنه کافر بوون.
له گه‌وره‌یى [لاإله إلاالله]
ئاماده‌کردنى : ادریس انور
عن عبیاده بن صامت (رض) قال سمعت رسول الله (ص) یقول: (من شهد أن لا إله الاالله وأن محمدا رسول الله حرم الله عليه النار) (رواه مسلم والترمذي)
واتا: عوباده‌ى کورى صامیت ڕه‌زاى خواى لێبێت ده‌فه‌رموێ :گوێم له پێغه‌مبه‌رى خوا (ص) بوو فه‌رمووى :
چه‌ند ئادابێکى موسڵمان له فه‌رمووده‌ى خۆشه‌ویست(ص)
ئاماده‌کردنى: یوسف رشید
((أفشوا السلام , وأطعموا الطعامَ , وكونوا إخواناً كما أمركم الله)) (رواه النسائي وابن ماجة وأبو الحسن الحربي وابن عدي وإسناده صحيح ).
واته: سه‌لام بلآو بکه‌نه‌وه له ناو خۆتاندا , وه خواردن ببه‌خشن به هه‌ژاران , وه ببن به براى یه‌کترى چۆن خواى گه‌وره فه‌رمانى پآکردوون
(( التّأنّي مِنَ الله , والعَجَلَةُ من الشيطان )) (أخرجه أبو يعلى و البيهقي وإسناده حسن).
واته: له‌سه‌ر خۆیى له لایه‌ن خواى گه‌وره‌وه‌یه , وه په‌له‌کردنیش له لایه‌ن شه‌یتانه‌وه‌یه
((إنا نُهينا أن ترى عَوراتُنا))(أخرجه الحاكم وعنه البيهقي وأبن شاهين وأبن سكن وابن ابي حاتم).
واته: ئێمه قه‌ده‌غه کراوه لێمان که عه‌وره‌تمان ببینرێت
فه‌رمووده به‌ناوبانگه‌کان ده‌رباره‌ى قورئان به‌ڵام لاوازو ناڕاستن.. فه‌رمووده‌ى حه‌وته‌م
نوسینى : أبو عبدالملک أحمد بن فتحی البکیرى
وه‌رگێرانى : غریب قادر
(عشر تمنع عشراً : سورة الفاتحة تمنع غضب الله ، سورة يس تمنع عطش يوم القيامة ، سورة الواقعة تمنع الفقر ، سورة الملك تمنع عذاب القبر ، سورة الكوثر تمنع الخصومة ، سورة الكافرون تمنع الكفر عند الموت ، سورة الاخلاص تمنع النفاق ، سورة الفلق تمنع الحسد ، سورة الناس تمنع الوسواس) ( لا أصل له).
واتا: ده سوره‌ت له ده شت ڕێگره‌و ده‌تپارێزێ : سوره‌تى (الفاتحة) ڕێگره له توڕه‌بوونى خوا ، سوره‌تى ( يس) ڕێگره له تینوێتى ڕۆژى قیامه‌ت ،
چه‌ند فه‌رمووده‌یه‌ک ده‌رباره‌ى نوێژ کردن
ئاماده‌کردنى: یوسف رشید
١.((أَوَّلُ ما يُحاسَبُ بهِ العَبدُ الصلاةُ , وأَولُ ما يقضى بين الناس في الدماءِ )) (اخرجه النسائي وابن نصر وابن أبي عاصم والطبراني والقضاعي وإسناده صحيح) .
واته: یه‌که‌م شتێک که به‌نده پرسیارى لێ ده‌کرێت له ڕۆژى دوایى دا نوێژه‌کانه , وه یه‌که‌م شتێک که حوکمى له‌سه‌ر ده‌درێت له نێوان خه‌ڵکىدا خوێن ڕشتنه .ئه‌م فه‌رمووده‌یه هانی باوه‌ڕداران ده‌دات بۆ پارێزگارى کردن له نوێژه‌کانیان چونکه نوێژ یه‌که‌م شتێکه پرسیارى لێوه ده‌کرێت له ڕۆژى دوایی دا.
٢.((أفضل الصلوات عند الله صلاة الصبح يوم الجمعة في الجماعة )) (اخرجه ابو نعيم وإسناده صحيح ).
واته: باشترینى نوێژه‌کان له‌لاى خواى گه‌وره نوێژى به‌یانى یه له ڕۆژى جومعه‌دا به جه‌ماعه‌ت بکرێت.
جوَره‌کانى شیرک،،هاوبه‌شى په‌یداکردن،، چه‌ندن؟
-شیرکى گه‌وره: ئه‌و شیرکه‌یه که خاوه‌نه‌که‌ى له بازنه‌ى ئیسلام ده‌باته ده‌ره‌وه، وه‌ک هه‌ر جوَرێک له په‌رستنه‌کان بوَ غه‌یرى خواى گه‌وره ئه‌نجام بدرێت، وه‌ک نوێژ کردن بوَ غه‌یرى خوا بکرێت، یان ڕوَژوو یان قوربانى کردن یان هاوارى قه‌برو که‌سانێکى نادیار بکات بوَ ئه‌وه‌ى فریاى بکه‌ون و یارمه‌تى بده‌ن که ئه‌م هاوارکردنه ده‌بوایه بوَ خواى گه‌وره بووایه، چونکه ته‌نها به خوا ده‌کرێت، هاوارکردن به‌شێکه له دوعا وه دوعاش عیباده‌ته، عیباده‌تیش هه‌ر بوَ خوا ده‌کرێ،
گۆڤاری چرپه له‌سه‌ر ئه‌و بێ ڕێزیه‌ی به‌رامبه‌ر به‌ئاینی ئیسلام كردی داخرا
كوردیو ـ سلێمانی
دوای ئه‌وه‌ی ئه‌مرۆ لیژنه‌ی ئه‌وقاف و كاروباری ئاینی په‌رله‌مانی كوردستان له‌گه‌ڵ وه‌زاره‌تی ئه‌وقاف و كاروباری ئاینی و یه‌كێتی زانایانی ئاینی و نوێنه‌ری سه‌ندیكای رۆژنامه‌نوسان و ستافی گۆڤاری چرپه كۆبوونه‌وه، بڕیاری داخستنی گۆڤاره‌كه درا.
هه‌وڵ بده بۆ رۆزى به‌ڵام له سنورى هه‌وڵدان ده‌رمه‌چۆ به‌لاى هه‌ڵه‌ش و په‌ڵه‌ش
نوسینى\ د.عائض القرنى
ئاماده‌کردنى\ سانا حمدامین
کرم له‌ناو قورولیته, په‌روه‌ردگار رۆزیى خۆى بۆ ده‌نیرى خودا ده‌فه‌رموێت: (وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ ڕزْقُهَا)هود/٦ واته: هیچ شتێک نیه‌رۆح له‌به‌ر بێت و به‌سه‌ر زه‌ویدا ئه‌گه‌ر رۆزى دانى له‌سه‌ر خوداى گه‌وره نه‌بێت. باڵنده‌کان له‌ناو هێلانه‌کاندا خودا به‌به‌زه‌یى رۆزییان ده‌دات (كما يرزق الطير تغدو خماصا وتروح بطانا) واته: وه‌ک چۆن رۆزى باڵنده ده‌دات له به‌ره‌به‌یاندا ده‌رده‌چێ به سکى خاڵییه‌وه و ئێواران ده‌گه‌رێته‌وه به تێرى. ماسى له ئاودا خودا رۆزى بۆ ده‌نێرى چونکه خودا خاوه‌نى زه‌وى و ئاسمانه (وَهُوَ يُطْعِمُ وَلَا يُطْعَمُ قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْڕكِينَ)الانعام/١٤ واته: رۆزى ده‌ره بۆتان به‌ڵام که‌س رۆزیى ئه‌و نادا. تۆ ئه‌ى مرۆڤ ! باشتر و چاکترى له‌و کرم و باڵنده و ماسییانه مه‌ترسه رۆزیى تۆ له‌سه‌ر خودایه.
ئه‌ده‌ب و رێزنواندن به‌رانبه‌ر به پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله علیه وسلم
نوسینى: نه‌وا محمد سیان
ئاماده‌کردنى: سانا حمدامین
١- گوێرایه‌لى کردنى پێغه‌مبه‌رو شوێنکه‌وتنى له گشت کاروباره‌کانى دنیاو ئاخیره‌تدا, خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێ (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّـهَ وَأَطِيعُوا الرَّ‌سُولَ وَلَا تُبْطِلُوا أَعْمَالَكُمْ)محمد\٣٣ گوێرایه‌ڵى کردن و به‌رفه‌رمانى پێغه‌مبه‌ر مسۆگه‌رى به‌هه‌شته‌و سه‌رپێچى کردنیشى مسۆگه‌رى دۆزه‌خه, وه‌ک له ئه‌بوهوریه‌ره ده‌گێڕێته‌وه که پێغه‌مبه‌ر خوا صلى الله علیه وسلم فه‌رمویه‌تى (كل امتى يدخلون الجنة الا من ابى, قيل او من يأبى يا رسول الله؟ قال: من اطاعنى دخل الجنة, ومن عصانى فقد ابى....) هه‌موو ئوممه‌تى من ده‌چنه به‌هه‌شت, مه‌گه‌ر ئه‌و که‌سه‌ى خۆى نه‌یه‌وێ بچێته به‌هه‌شت, گوتیان ئه‌ى پێغه‌مبه‌رى خوا, کێ هه‌یه نه‌یه‌وێ بچێته به‌هه‌شت؟ فه‌رموى هه‌رکه‌سێ گوێرابه‌ڵى و به‌قسه‌ى من بکات ده‌چێته به‌هه‌شت, هه‌رکه‌سێکیش سه‌رپێچى من بکات و به‌قسه‌م نه‌کات, خوا نایه‌وێ بچێته به‌هه‌شت.رواْ البخارى. سه‌باره‌ت به شوێنکه‌وتنى پێغه‌مبه‌ر له هه‌موو کاروبارێک, خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێ: (قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّـهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّـهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ)ال عمران\٣١ بڵێ گه‌ر به‌راستى خواتان خۆشده‌وێ, شوێنى من بکه‌ون خوا خۆشتانى ده‌وێ و له گوناهیشتان خۆشده‌بێ.
یادی كرێكاران و سه‌رنجێك له سه‌ره‌تا مێژووییه‌كه‌ی !!.....
مه‌لا ئاراس رواندوزی
له ڕێكه‌وتی 1 / ئایاری هه‌موو ساڵێك ، زۆربه‌ی ووڵاتانی جیهان ئاهه‌نگ ده‌گێڕن به بۆنه‌ی یادی جیهانی كرێكاران و ، ئه‌و ڕۆژه بووه‌ته ووێستگه‌یه‌ك بۆ سه‌رله‌نوێ دووپات كردنه‌وه له داوا ڕه‌واكانی كرێكاران كه ده‌توانین بڵێین له سیسته‌می ئیسلامییدا به هه‌وڵی جدییانه‌تر و به هه‌نگاوی عه‌مه‌لییانه‌تر دووپات له به‌جێهێنانییان كراوه‌ته‌وه و ئامۆژگاری دراوه به هاریكاریكردنی چینی هه‌ژاران و فراوانكردنی چوارچێوه‌ی دادپه‌روه‌ری بۆ ئه‌وه‌ی له‌و نێوه‌نده‌دا هاوشانی هه‌موو تاكه‌كان له نێویشیاندا كرێكاران فه‌راهه‌م بكرێت .
نیشانه‌ى حه‌وته‌م: که‌م یاد کردنى خوا:
مـونافیقان یادى خوا ده‌که‌ن، به‌ڵام به‌که‌مى وه‌ک خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێ:
[وَلاَ يَذْكُرُونَ اللّهَ إِلاَّ قَلِيلاً ] [النساء : 142]،واته: زۆربه‌که‌مى یادى خوا ده‌که‌ن جا خـواى گه‌وره نه‌یفه‌رمووه یادى خوا ناکه‌ن، به‌ڵکو فه‌رموویه‌تى یادى خوابه‌که‌مى ده‌که‌ن.
له (ئيبن صلاح) یان پرسـى که به محدثى شافعى داده‌نـرێ، سـنورى یادى خوا چیه ؟ ئه‌ویش گوتى:
ئاسایشى وڵات پێویستێکى ئاین و هۆشه
نوسینى:د.عائض القرنى
ئاماده‌کردنى:سانا حمدامین
(أُولَـٰئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُم مُّهْتَدُونَ)الانعام\٨٢ واته: ئه‌و که‌سانه‌ى دڵنیان و رێ نیشاندراوون. (الَّذِي أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَآمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ)قریش:٤ واته: ئه‌و خوایه بپه‌رستن که رۆزییان ده‌دات و ئاسایشیان ده‌کاته‌وه له ترسه‌کان.( أَوَلَمْ نُمَكِّن لَّهُمْ حَرَ‌مًا آمِنًا)القصص\٥٧ ئایا بۆمان نه‌کردوون جێگه‌ى په‌رستێکى ئاسایش و دڵنیا؟ یان(وَمَن دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا)ال عمران\٩٧ هه‌ر که‌سێ بچێته ناوى ئه‌هوه‌ن ده‌بێ یان (ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ)التوبه\٦ تۆ بیگه‌یه‌نه ئه‌و جێگه‌یه‌ى که جێ ئاسایشیه‌تى. یان پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه وسلم ده‌فه‌رموێت (226) هه‌رکه‌سێ له ماڵى خۆى شه‌و بکاته‌وه و دڵنیایى له خۆیى و له‌شى ساغ بێت, خواردنى ئه‌و رۆژه‌ى هه‌بێت وه‌ک ئه‌وه وایه دونیاى به‌هه‌ر چوار چمکه‌کانى گرتبێ.
سه‌ره‌نجدانى سوننه‌ت و سیڕه‌ى پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه وسلم
نوسینى:م. عه‌لى باپیر
ئاماده‌کردنى: سانا حمدامین
به‌ڵێ به‌رێزان ! بۆ چاک تێگه‌یشتنى قورئان و تێگه‌یاندنى خه‌ڵک له قورئان ده‌بێ ته‌ماشاى سیره و سوننه‌تى پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه وسلم بکه‌ین چونکه خوا ده‌فه‌رموێ (بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُڕ ۗ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُ‌ونَ)واته: وه قورئان (ذكر)مان ناردۆته خوار بۆ تۆ تاکو ئه‌وه‌ى بۆ خه‌ڵک هاتۆته خوار بۆیان روون بکه‌یه‌وه وه بۆ خۆشیان بیر بکه‌نه‌وه به‌ڵام لێره‌دا ده‌مه‌وێ ئه‌وه‌تان پێ بڵێم که پێشتریش باسمان کردوه سوننه‌تى پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه وسلم ته‌فسیرى قورئان نیه و پێغه‌مبه‌رى خوا قورئانى ته‌فسیر نه‌کردوه و ئه‌گه‌ر پێویست بایه بێگومان ته‌فسیرى ده‌کرد ئه‌دى یانى چى که دڵێن پێغه‌مبه‌رى خوا روون که‌ره‌وه‌ى قورئانه ؟ واته: ئێمه کاتێک له قورئان تێده‌گه‌ین که چۆن کارى پێه‌کرێ و چۆن به‌رجه‌سته ده‌کرێ له‌سه‌ر ئه‌رزى واقیع که ته‌ماشاى پێغه‌مبه‌رى خوا بکه‌ین بانگه‌واز چۆن ده‌کرێ؟
نیشانه‌کانى مونافیق : نیشانه‌ى شه‌شه‌م : به‌په‌له نوێژکردن:
ئاماده‌کردنى : ئیدریس انور
وه‌ک پێغه‌مبه‌ر (ص) ده‌فه‌رموێ: (تلـك صـلاة المنافق....يقرأ أربع ركعـات)
أخرجـه مسـلم. نوێـژکردن به‌خێرایى، که هیچ مل که‌چى و ترسـى خـواى
تیانـه‌بێ
- « first
- ‹ previous
- …
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- …
- بەرەوپێش ›
- دوواهەمین »