ماڵپەری قورئانی پیرۆز

وه‌رگێرانى : انور قادر شێخانى
ئاماده‌کردنى : ادریس انور
(عن أبي هريرة  ( رض)  عن النبی ( ص )  قال: (رَغِمَ أنفِهِ ثم رَغِمَ أنفُ ثم رغم أنفُ من ادرك أبويه عند الكبر أحمدُ هُما أو كِيلهما فلم يدخل الجنة) (رواه مسلم )   
پێغه‌مبه‌رى خوا (ص)  سێ جار فه‌رموى

(عن أبي هريرة  (رض )  أن رسول الله (ص)  قال : (يقول الله تعالى : إذا أراد عبدي أن يعمل سيئة فلا تكتبوها عليه حتى يعملها فإن عملها فاكتبوها بمثلها وإن تركها من أجلى فاكتبوها له حسنة، وإذا أراد أن يعمل حسنة فلم  يعملها  اكتبوها له حسنة فإن عملها فاكتبوها له بعشر أمثالها إلى سبعمئة).( رواه البخاري)
ئه‌بو  هوره‌ یره‌  ڕه‌زاى خواى لێ بێت  ده‌فه‌رموێ پێغه‌مبه‌رى خوا (ص)  فه‌رموى خواى گه‌وره‌ له‌حه‌دیسى قودسى ده‌فه‌رموێ : هه‌موو به‌نده‌یه‌ک که‌ ویستى تاوانێ ئه‌نجام  بدات ، به‌ فریشته‌کان ده‌ڵێم:

نوسینى طارق حسن
ئاماده‌کردنى : دلاوه‌ر کوردی
وه‌ڵام/هه‌رکه‌سێک  باوه‌ِریان پێَبکات و شوێنیان بکه‌وێت ئه‌وه‌ سه‌رفه‌رازى دونیا و دواڕۆژ ده‌بێت و ده‌یباته‌وه‌ ،و هه‌رکه‌سێکیش باوه‌ڕیان پێنه‌کات ئه‌وه‌ له‌ دونیا و دواڕۆژدا دۆڕاو و زه‌ره‌رمه‌ند ده‌بێت.
له‌به‌ر فه‌رمووده‌که‌ى خواى گه‌وره‌ که‌ له‌ سه‌رزارى پێغه‌مبه‌ر نوحه‌وه‌ سه‌لامى خواى له‌سه‌ر بۆمان ده‌گێڕێته‌وه‌ که‌وا به‌ قه‌ومه‌که‌ى فه‌رموو(فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّاراً [10] يُرْسِلِ السَّمَاء عَلَيْكُم مِّدْرَاراً [11] وَيُمْدِدْكُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَيَجْعَل لَّكُمْ جَنَّاتٍ وَيَجْعَل لَّكُمْ أَنْهَاراً )[ 12])(النوح :10-12)
واته‌ جا پێم وتن داواى لێبوردن له‌ په‌روه‌ردگارتان بکه‌ن ئه‌و لێبورده‌ و به‌خشینده‌یه‌ .له‌ ئاسمانه‌وه‌ بارانى ره‌حمتتان په‌یتا به‌ سه‌ردا ده‌بارێنى .وه‌ سامان و منداڵتان پێ ده‌به‌خشێت ،وه‌ به‌هه‌شتى جۆرا و جۆر و ڕوباتان بۆ به‌دیده‌هێنى.
هه‌روه‌ها ده‌فه‌ره‌مووێ (وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَالأَرْضِ وَلَـكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ )[الأعراف : 96]
 واته‌:وه‌ ئه‌گه‌ر خه‌ڵکى شار و دێهاته‌کان باوه‌ڕیان به‌ پێغه‌مبه‌ران بهێنایه‌ و خۆیان له‌ نافه‌رمانیه‌کانى خواى گه‌وره‌ بپاراستایه‌ ،ئه‌وه‌ ده‌رگاى به‌پیت و به‌ره‌که‌تى ئاسمان و زه‌ویمان بۆ ده‌کردنه‌وه‌ ،به‌ڵام ئه‌وان باوه‌ڕیان نه‌هێنا و به‌درۆیانیان خسته‌وه‌ ،بۆیه‌ ئێمه‌ش هه‌موویانمان له‌ناو برد به‌هۆى کاره‌کانى خۆیانه‌وه‌.

ئاماده‌کردنى/سانا حمدامین
وه‌ک خواى گه‌وره‌ و میهره‌بان ده‌فه‌رموێت (وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ (8) فَأُمُّهُ هَاوِيَةٌ (9) وَمَا أَدْرَاكَ مَا هِيَهْ (10) نَارٌ حَامِيَةٌ ) القارعه‌/٨-١١ واته‌:وه‌ ئه‌و که‌سه‌ى کێشانه‌که‌ى سوک بێت به‌م ڕه‌نگه‌ چاکه‌ى هه‌ر نه‌بێ یان ئه‌گه‌ر بوبێت لاى خوا بێ نرخن

نوسینى/د.محمد زکى محمد
ئاماده‌کردنى/سانا حمدامین
(عن عبدالله بن مسعود رضى الله عنه عن النبى صلى الله علية وسلم قال" من قرا حرفا من كتاب الله فله بة حسنة, والحسنة بعشر امثالها, لا اقول الم حرف ولكن الف حرف و لام حرف و ميم حرف) (رواه الترمذى)
واته‌: له‌ عه‌بدوڵڵاى کورى مه‌سعود (رضى الله عنه) ریوایه‌ت کراوه‌ که‌ پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه‌ وسلم فه‌رموویه‌تى هه‌ر که‌سێک پیتێک له‌ قورئان بخوێنێت, چاکه‌یه‌کى بۆ هه‌یه‌ چاکه‌ش یه‌ک به‌ ده‌یه‌, من ناڵێم (الم)پیتێکه‌, به‌ڵکو (ا)پیتێکه‌و (ل)پیتێکه‌و (م)پیتێکه‌ چه‌ندجار بوونى چاکه‌ یه‌ک به‌ ده‌ ڕاستیه‌کى قورئانیه‌ که‌ خوا ده‌فه‌رموێت (مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَنْ جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ)(الانعام/160)

نوسینى/ئیکرام که‌ریم
ئاماده‌کردنى/سانا حمدامین
زانایان جگه‌ له‌وه‌ى جۆره‌کانى ته‌فسیریان باس کردووه‌و هه‌روه‌ها توێژه‌کانى پیاوانى ته‌فسیریشیان باس  کردووه‌ باسى وردیشیان ده‌رباره‌ى مه‌رجه‌کانى که‌سى موفه‌سیر کردووه‌ له‌وانه‌:
١-    که‌سى موفه‌سیر ئه‌بێت خاوه‌نى عه‌قیده‌و بیروباوه‌رێکى رێک و راست بێت" چونکه‌ عه‌قیده‌ى راست و ره‌وان جگه‌ له‌وه‌ى کاریگه‌رى رۆحى به‌سه‌ر نووسینه‌که‌و خوێنه‌رانییه‌وه‌ به‌جێ ده‌هێڵێت رێگه‌ش له‌ موفه‌سیره‌که‌ ئه‌گرێت که‌ ملى ئایه‌ته‌کان خوار بکاته‌وه‌ بۆ ماناو مه‌به‌ستێک که‌ ئایه‌ته‌کان هه‌ڵى ناگرن و ئه‌و مانایه‌ ناده‌ن به‌ ده‌سته‌وه‌.
٢-    که‌سى موفه‌سیر ئه‌بێت ئاره‌زوو په‌رست نه‌بێت و به‌ شوێن حه‌زو ئاره‌زووه‌کانى خۆیدا نه‌گه‌رێت له‌ قورئاندا وه‌ک چۆن (شيعةكان و موعتةزيلةكان و قةدةرييةكان و توندڕةوةكان ز قاديانييةكان) کتێبه‌کانى خۆیانیان به‌و ڕا شازو ناله‌بارانه‌ ناخنیوه‌و هه‌رکه‌س هه‌ندێ ئاگادارى هه‌بێت خێرا پێیان ئه‌زانێت.

مافى له‌چاپدانه‌وه‌ى پارێزراوه‌ بۆ: نوسینگه‌ى ته‌فسیر
ئاماده‌کردنى: سه‌روه‌ر حه‌سه‌ن

زه‌وى له‌ جوڵه‌یه‌کى یه‌کبینه‌ و به‌رده‌وامدایه‌، به‌ڵام له‌ هه‌ندێک ئایه‌ته‌کانى قورئانى پیرۆزدا ئه‌و ڕاستییه‌ ده‌خوێنینه‌وه‌ که‌ له‌ وه‌ستانى سوڕانه‌وه‌ى زه‌وى یاخود وه‌ستانى جوڵه‌که‌یه‌وه‌ چى ڕووده‌دات؟
خواى په‌روه‌ردگار ده‌فه‌رموێت: [وَهُوَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْحَمْدُ فِي الْأُولَى وَالْآخِرَةِ وَلَهُ الْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ( 70) قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ اللَّيْلَ سَرْمَداً إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ إِلَهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِضِيَاء أَفَلَا تَسْمَعُونَ [71] (القصص/71-72)
واته‌: ئه‌ى محمد (ص) بڵێ: خه‌ڵکینه‌ هه‌واڵم بده‌نێ ئه‌گه‌ر خوا شه‌وگار بکات به‌ هه‌میشه‌یى تا ڕۆژى قیامه‌ت هه‌ر ڕۆژ نه‌بێته‌وه‌ چ خوایه‌کى تر هه‌یه‌ جگه‌ له‌ (الله) بتوانێت ڕووناکیتان بۆ فه‌راهه‌م بهێنێت، ئایا ئێوه‌ ئه‌م ڕاستییانه‌ نابیستن؟

ئاماده‌کردنى : دلاوه‌ر کوردی
وه‌ڵام/مه‌به‌ستى ئه‌وه‌یه‌ که‌وا هیچ به‌ڵگه‌ و بیانویه‌کیان به‌ ده‌سته‌وه‌ نه‌مێنێت و به‌ڵگه‌یه‌کى ترى ئاشکراى خواى گه‌وره‌ش بێت به‌سه‌ریانه‌وه‌.

                                         
ئاماده‌کردنى : ادریس انور
عن معاذ بن جبل (ر.ض) قال: كنت مع رسول الله (ص) في سفر فأصبحت يوما قريباً منه ونحن نسير فقلت : يارسول الله أخبرني بعمل يدخلني الجنة و يباعدني من النار قال:لقد سألت عن عظيم، وإنه ليسير على من يسره الله تعالى عليه،تعبد الله لاتشرك به شيئا، وتقيم الصلاة،وتؤتي الزكاة،وتصوم رمضان، وتحج البيت. ثم  ، قال: ألا أدلك على أبواب الخير؟ الصوم جنة، والصدقة تطفئ الخطيئة كما يطفئ الماء النار،وصلاة الرجل من جوف اليل، ثم تلا :(تتجافى جنوبهم عن الـمضاجع) حتى بلغ (يعملون) ثم قال:(ألا أخبرك برأس الامر وعموده وذروة سنامه ).
قلت بلى يارسول الله قال:(رأس الأمرالإسلام، وعموده الصلاة وذروة سنامه
الجهاد).ثم قال:(ألا أخبرك بملاك ذلك كله؟) قلت :بلى يا رسول الله، فأخذ بلسانه ،قال:(كف عليك هذا) قلت يارسول الله ،وإنا لـمؤاخذو بما نتكلم به ؟ فقال (ثكلتك أمك، وهـل  يكب الناس في النار على وجوههم الاحصائد ألسنتهم). رواه احمد والترمذي وقال حديث حسن صحيح
موعازى کورى جه‌به‌ل ڕه‌زاى خواى لێ بێت ده‌فه‌رموێ : له‌گه‌ڵ پێغه‌مبه‌رى خوا  (ص) له‌ سه‌فه‌ردا ده‌رۆیشتین لێى نزیک بوومه‌وه‌ ووتم: ئه‌ى پێغه‌مبه‌رى خوا(ص) کرده‌وه‌یه‌کم پێ نیشان بده‌ به‌هۆى ئه‌وه‌وه‌ بچم بۆ به‌هه‌شت وه‌ دوورکه‌ومه‌وه‌ له‌ دۆزه‌خ، ئه‌ویش فه‌رموى به‌ڕاستى پرسیاره‌که‌ت له‌ شتێکى گه‌وره‌ کردووه‌ به‌ڵام ئه‌گه‌ر خواى گه‌وره‌ بۆ به‌نده‌ى خۆى ئاسان بکات ئاسانه‌ ئه‌ویش

نوسینى/بورهان محمد
ئاماده‌کردنى/سانا حمدامین
له‌ (ابن عباس)ه‌وه‌ ده‌گێڕینه‌وه‌ وتویه‌تى ئه‌م ئایه‌ته‌ سه‌باره‌ت به‌ کتێب دارانى پێشوو نازڵ بووه‌ له‌ لایه‌کى دیکه‌شه‌وه‌ (عكرمة) هه‌ر له‌ (ابن عباس)ه‌وه‌ ده‌گێڕێته‌وه‌ وتویه‌تى سه‌باره‌ت به‌ قه‌شه‌کانى جووله‌که‌ هاتۆته‌ خواره‌وه‌ کاتێک بینیان سیفه‌ته‌کانى پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه‌ وسلم له‌ ته‌وراتدا نووسراو

    نوسینى/ دانا عوسمان
   ئاماده‌کردنى/سانا حمدامین
مه‌به‌ست له‌م جۆره‌ راستگۆییه‌ ئه‌وه‌یه‌ که‌ تۆ له‌ کردنى هه‌ر کارێکدا یان وتنى  قسه‌یه‌کدا ته‌نها مه‌به‌ستت ره‌زامه‌ندى خواى گه‌وره‌ بێت و هیچى تر گه‌ر وات کرد ئه‌وه‌ به‌راستى له‌نیه‌تدا رستگۆ بوویت و ئه‌و کرده‌وه‌یه‌ یان ئه‌و گوفتاره‌ى که‌ده‌یڵێت به‌ عیباده‌ت بۆت ده‌نوسرێت نیه‌تى پاک و نیه‌تى چاک سه‌رجه‌م ژیانت له‌ (عادةتة)وه‌ ده‌کاته‌ (عيبادةت) به‌مه‌رجێک له‌ دڵتدا خۆت یه‌کلا کردبێته‌وه‌ و نیه‌تت بۆ خواى گه‌وره‌ بێت پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه‌ وسلم له‌م باره‌یه‌وه‌ ده‌فه‌رموێت: (من طلب الشهادة بصدق بلغه الله منازل الشهداء وان مات على فراشه) رواه‌ مسل. واته‌: هه‌رکه‌سێ به‌راستى داواى شه‌هیدبوون بکات له‌خواى گه‌وره‌, ئه‌وه‌ خواى گه‌وره‌ پله‌ى شه‌هیدى بۆ ده‌نوسرێ گه‌ر له‌سه‌ر جێگه‌ش بمرێت !! یان له‌ فه‌رموده‌یه‌کى تردا ده‌فه‌رموێت: (الدنيا لاربعة نفر: الرجل معه مال و طائع لله و ينفق المال فى سبيل الله ونهارا, والثانى: ليس عنده مثل الاخر ولكنه يقول: لو كان عندى مثل فلان لفعلت مثلما فعل فهما فى الاجر سواء)

ئاماده‌کردنى/سانا حمدامین
خواى په‌روه‌ردگار ده‌فه‌رموێت (كَلَّا لَيُنبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ ﴿٤﴾ وَمَا أَدْرَ‌اكَ مَا الْحُطَمَةُ ﴿٥﴾ نَارُ‌ اللَّـهِ الْمُوقَدَةُ ﴿٦﴾ الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ ﴿٧﴾ إِنَّهَا عَلَيْهِم مُّؤْصَدَةٌ ﴿٨﴾ فِي عَمَدٍ مُّمَدَّدَةٍ ﴿٩﴾)همزه‌/٤-٩ واته‌: نه‌خێر وانى یه‌ باوانه‌زانن, سوێند به‌خوا فرێ ئه‌درێنه‌ ناو ئاگرێکى به‌هێز تێک شکێنه‌ره‌وه‌ تۆ نازانى ئه‌و ئاگره‌ چى یه‌.

نوسینى/د.عائض القرنى
ئاماده‌کردنى/سانا حمدامین
١-    په‌رده‌ ده‌که‌وێته‌ نێوان درووستکراو درووستکار. خودا ده‌فه‌رموێت: (كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ)المگففین/١٥ واته‌: ئه‌وان ئه‌و رۆژه‌ لا ده‌درێت و قه‌ده‌غه‌ ده‌کرێن له‌وه‌ى خوداى گه‌وره‌ به‌ره‌حمى خۆى ڕه‌حمیان پێ بکات.
٢-    درووستکراو نامۆ ده‌بێ به‌رانبه‌ر به‌ درووستکارى وه‌ک وتراوه‌ کاتێ مرۆڤ خراپه‌ بکات ئه‌وه‌ خۆى گومانى خرپ بوونیه‌تى به‌ په‌روه‌ردگار
٣-    دووچارى هیوابڕان و په‌رۆشى و خه‌مخۆرى ده‌بێت. خودا ده‌فه‌رموێت: (لا يزال بنيانهم الذى بنوا ريبة فى قلوبهم)التوبه‌/١١ واته‌: به‌ به‌رده‌وام تا ئێستاش ئه‌و ماڵه‌ى که‌ درووستیان کردبوو جێى گومانى خراپ بردنه‌ له‌ دڵیانا.

مه‌لا ئاراس رواندوزی

چەشنی هەر بابەتێكی تر، بابەتی ئیسڕا و میعراج بەدەر نەبووە لە بوونی بۆچوونی جیاواز لە سەر ووردەكارییەكانی، كە ئەمە شتێكی سروشتییە تەنانەت دەستنیشانكردنی كۆمەڵێك خاڵی ئیجابیانەی هاوبەشی بەدوادادێت، لێ زۆرجاریش بابەتێكی گرینگ و هەستیاری لەو ئاست و قەبارەیە، زەقبوونەوەی لایەنە ناكۆكەكان و پووكانەوەی لایەنە گرینگەكانی لێدەكەوێتەوە، كە ئەمەیان بە خراپ بۆ ڕاڤەكردنی خودی پەیامی ڕووداوەكە و هەمدیس بۆ ناحاڵیبوونی موسڵمانان لە گەوهەری هۆكار و ئامانجەكانی دەشكێتەوە، وە بۆ ئەوەی ڕوونتر ئامانجی خۆم لە سەر ئەو نووسینە بخەمەڕوو، دەمەوێت لە سەر ئەوە بدوێم ئاخۆ (ئیسرا و میعراج) دەچێتە چوارچێوەی موعجیزاتەكانەوە یان نا؟، وە ئایا باسكردنی خودی ڕووداوی ئیسڕا و میعراج لە قورئانی پیرۆز، بەس نییە بۆ ئەوەی كاركردنمان لە سەر ڕاڤەكردنی پێشەكی و دەرەنجامە مەزنەكانی چڕ بكەینەوە نەوەك كار بكەین بۆ دابەشبوونێكی زیانبەخشانە كە هیچ خزمەتێكی تێدا نییە بۆ گێڕانەوەی كرۆكی ڕووداوەكە؟!!.

ئا: سايتي زانايان: كوڕه‌ قوتابییه‌كی یه‌مه‌نی كه‌ له‌ ئه‌مه‌ریكا ده‌خوێنێت‌و، له‌ ویلایه‌تی ئه‌ریزۆنای ئه‌مه‌ریكی ده‌ستدرێژی كرایه‌ سه‌ر له‌لایه‌ن پێنج كچه‌ قوتابی ئه‌مه‌ریكی له‌ ماڵی تایبه‌تی خۆی له‌ نزیك ئه‌و زانكۆیه‌ی تێیدا ده‌خوێنێت.

پێنج قوتابی كچ، كه‌ له‌ هه‌مان كۆلێژ ده‌خوێنن ده‌چنه‌ ژووری عیسام ئه‌لشه‌رعه‌بی، ئینجا خۆیان رووت ده‌كه‌نه‌وه‌‌و، ده‌رگای شوققه‌كه‌ی قوفل ده‌ده‌ن بۆ ئه‌وه‌ی نه‌توانێت هه‌ڵبێت،