ئاماری ماڵپەر
ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه
خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز
- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره بکه
- بۆ گوێ گرتن له قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه به‌کوردى و زمانه جیهانیه‌کان کلیک لێره بکه
ئيمان
واتاى یه‌کخواپه‌رستى و به‌شه‌کانى
ئاماده‌کردنى : کاوان کوردى
ئاماده‌کردنى بۆ ماڵپه‌ڕ : دلاوه‌ر کوردى
یه‌کخواپه‌رستى : بریتییه له به ته‌نها ناسینى خواى گه‌وره له په‌روه‌ردگاریه‌تى و په‌رستراویه‌ێتى وناو وسیفه‌ته‌کانیدا ٠
به‌م پێو دانگه یه‌کخواپه‌رستى ده‌کرێت به سێ به‌شه‌وه :
پێویسته به ئیمانى یه‌کخوا په‌رستى خوا بناسین
ئاماده‌کردنى : کاوان کوردى
بۆ ماڵپه‌ڕ : دلاوه‌ر کوردى
خه‌ڵک له کۆن ونوێدا خوایان ناسیوه و ئیمانیان به بونى هه‌بوه مه‌گه‌ر به ده‌گمه‌ن چونکه ئیمان داخوازییه‌کى ( فيترى ) یه بۆیه ئیسلام جه‌خت له‌سه‌ر بونى خوا ناکات , به‌ڵکو گرنگى به چۆنیه‌تى ناسینى خواى گه‌وره ده‌دات , چونکه خه‌ڵکى به زۆرى له‌م لایه‌نه‌وه گومڕا ده‌بن و سه‌ریان لێ ده‌شێوێت ٠٠
پێش هاتنى ئیسلام عه‌ره‌به‌کان ئیمانیان به خوا هه‌بوو , به‌ڵاَم له هه‌مان کاتدا شتى تریان ده‌په‌رست و تێکڕا سه‌ر گه‌ردان ببون , بێجگه له که‌سانێکى که‌م , که له‌سه‌ر ڕێبازى ( حنيفى ) مابونه‌وه وه‌ک :
ده‌روازه‌کانى ناسینى خواى گه‌وره : ده‌روازه‌ى سێیه‌م : سه‌رنج دان له زانیارى گشت بینى خوا :
کاوان کوردى
ئاماده‌کرنى : دلاوه‌ر کوردی
کاتێک مرۆڤ له خۆیه‌وه ده‌ڕوانێت و ده‌بینێت زانیارییه‌کانى کورت بین وسنوردارن و په‌ى نابه‌ن به زانینى ڕوداوێکى ساڵێکى تر ,بگره هه‌فته‌یه‌کى ترو ڕۆژێکى ترو ساتێکى تر , نازانێت ئایا چرکه‌یه‌کى تر چى به‌سه‌ر دێت و توشى چى ده‌بێت ؟ زۆر جار په‌نا بۆ هۆکارى
نامه‌نتیقانه ده‌بات , تاکو په‌ى به شتێک له چاره‌نوسى نادیار ببات بۆ ئه‌وه‌ى دڵى ئاو بخواته‌وه ,وه‌ک جاد و سیحر و ئه‌ستێره‌گه‌رى و فاڵگرتنه‌وه ٠٠٠هتد , به‌ڵام بێ سه‌ر ئه‌نجامه
ده‌روازه‌کانى ناسینى خوا: ده‌روازه‌ى دووه‌م : سه‌رنج دان له توانایى بێ سنورى خوا :
ئاماده‌کردنى : کاوان کوردى
ئاماده‌کردنى: بۆ ماڵپه‌ر: دلاوه‌ر کوردى
مرۆڤ له دو حاڵه‌تدا هه‌ست به لاوازى و ده‌سته‌و ستانى خۆى ده‌کات :
١- کاتى منداڵى : که تواناى جێگۆڕکێ و ڕاوه‌ستان و قسه‌کردن وشت هه‌ڵگرتن و ڕۆشتنى نییه ئینجا ورده ورده ده‌توانیت به هه‌ندێکیان هه‌ستێت , به‌ڵام دڵى ئاو ناخواته‌وه وهه‌وڵى زیاتر ده‌دات وناتوانێت به خواستى خۆى ئه‌وى مه‌به‌ستیه‌تى جێبه‌جێى بکات
ده‌روازه‌کانى ناسینى خوا ده‌روازه‌ى یه‌که‌م : سه‌رنجدان و ورد به‌نه‌وه له بونه‌وه‌ر و ژیان د-دیارده‌ى ژیان ومردن :
ئاماده‌کردنى : کاوان کوردى
ئاماده‌کردنى: بۆ ماڵپه‌ر: دلاوه‌ر کوردى
خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێت : (اللَّهُ يَتَوَفَّى الْأَنفُسَ حِينَ مَوْتِهَا وَالَّتِي لَمْ تَمُتْ فِي مَنَامِهَا فَيُمْسِكُ الَّتِي قَضَى عَلَيْهَا الْمَوْتَ وَيُرْسِلُ الْأُخْرَى إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ ) [الزمر : 42]
واته: خوا گیانه‌کان کاتى مردنیان ده‌کێشێت و گیانى ئه‌وانه‌ش , که له خه‌ودان ده‌کێشێت , ئینجا گیانى ئه‌وانه گل ده‌داته‌وه , که مردن ده‌دات به‌سه‌ریانداو گیانى ئه‌وانه, که هێشتا سه‌ره‌ى مردنیان نه‌هاتوه تا مۆڵه‌تێکى دیاریکراو ده‌هێڵێته‌وه, به ڕاستى ئه‌م ژیان ومردنه , به‌ڵگه‌ى زۆرى تێدایه بۆ ئه‌وانه‌ى بیر ده‌که‌نه‌وه ٠
به‌ندى یه‌که‌م : ده‌روازه‌کانى ناسینى خوا ده‌روازه‌ى یه‌که‌م : سه‌رنجدان و ورد به‌نه‌وه له بونه‌وه‌ر و ژیان : ج-گۆڕانکارى له بونه‌وه‌ر و ژیاندا :
ئاماده‌کردنى : کاوان کوردى
ئاماده‌کردنى: بۆ ماڵپه‌ر: دلاوه‌ر کوردى
خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێت : (أَلَمْ تَرَ إِلَى رَبِّكَ كَيْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَلَوْ شَاء لَجَعَلَهُ سَاكِناً ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَيْهِ دَلِيلاً [ 45] ثُمَّ قَبَضْنَاهُ إِلَيْنَا قَبْضاً يَسِيراً [ 46] وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِبَاساً وَالنَّوْمَ سُبَاتاً وَجَعَلَ النَّهَارَ نُشُوراً [47] وَهُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ بُشْراً بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُوراً [ 48] لِنُحْيِيَ بِهِ بَلْدَةً مَّيْتاً وَنُسْقِيَهُ مِمَّا خَلَقْنَا أَنْعَاماً وَأَنَاسِيَّ كَثِيراً )[الفرقان 45: 49] واته: ئایا نابینیت چۆن په‌روه‌ردگارت سێبه‌ر –له به‌ره‌به‌یاندا-درێژ ده‌کاته‌وه , ئه‌گه‌ر خوا بیویستایه جێگیرى ده‌کردو به‌هه‌ڵهاتنى خۆره‌که نه‌ده‌سرایه‌وه, پاشان خۆرمان کرده‌وه
به هۆیه‌ک بۆ دروست بونى سێبه‌ر
ده‌روازه‌کانى ناسینى خوا ده‌روازه‌ى یه‌که‌م : سه‌رنجدان و ورد به‌نه‌وه له بونه‌وه‌ر و ژیان.. ب-ورده‌کارى بونه‌وه‌ر :
ئاماده‌کردنى : کاوان کوردى
ئاماده‌کردنى: بۆ ماڵپه‌ر: دلاوه‌ر کوردى
خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێت : (صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ )[النمل : 88]
واته: ئه‌و شاخه‌ى ,که ده‌ى بینن دروستکراوى خوایه که , هه‌مو شتێکى به ورده‌کارى دروست کردوه ٠ یان ده‌فه‌رموێت (إنَّا كُلَّ شَيء خَلَقناه بِقَدَڕِ ) [القمر : 49]
واته: ئێمه هه‌مو شتێکمان به ئه‌ندازه‌ى دیاریکراو دروست کردوه ٠
به‌م پێیه هه‌مو شتێک مانگ و خۆر ,شه‌و ڕۆژ , باران بارین , ڕۆزى گیانداران , له دایک بون و مردن و٠٠٠ هتد , به ئه‌ندازه‌ى دیاریکرا و دروست کراون ده‌جۆڵێن و ڕوده‌ده‌ن
ده‌روازه‌کانى ناسینى خوا ده‌روازه‌ى یه‌که‌م : سه‌رنجدان و ورد به‌نه‌وه له بونه‌وه‌ر و ژیان أ-فراوانى بونه‌وه‌ر :
ئاماده‌کردنى : کاوان کوردى
ئاماده‌کردنى: بۆ ماڵپه‌ر: دلاوه‌ر کوردى
خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێ : (وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ [البقرة : 255] واتة : واته : کورسى خواى گه‌وره به ئه‌ندازه‌ى ڕوبه‌رى ئاسمانه‌کان و زه‌وى فراوانه٠ هه‌روه‌ها ده‌فه‌رموێت : (وَالسَّمَاء بَنَيْنَاهَا بِأَيْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ )[الذاريات : 47] واته : ئاسمانمان به‌هێز بنیاد ناوه‌و هه‌ر به‌رفراوانى ده‌که‌ین پێغه‌مبه‌ریش درودى خواى له‌سه‌ر بێت ده‌فه‌رموێت
ئیمان هێنان به خواى گه‌وره
کاوان کوردى
ئاماده‌کردنى : دلاوه‌ر کوردى
په‌ى بردن به زاتى خواى گه‌وره له تواناى مرۆڤدا نیه و به هۆى ڕێنماى په‌یامه
به‌ڕێزه‌که‌یه‌وه نه‌بێت مه‌حاله وه‌ک پێویست بتوانین بیناسین چونکه وه‌ک ئاماژه‌مان پێکرد
ڕاستییه‌کى نادیاره و بوارى فیکرى مرۆڤ نییه , تاکو خۆى پێوه خه‌ریک بکات خواى گه‌وره
ده‌فه‌رموێت :(ذَلِكُمُ اللّهُ رَبُّكُمْ لا إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ فَاعْبُدُوهُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ
[ 102] لاَّ تُدْڕكُهُ الأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْڕكُ الأَبْصَارَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ) [الأنعام 102: 103]
واته :
باوه‌ڕبون به غه‌یب
ئاماده‌کردنى : دلاوه‌ر کوردى
هه‌ریه‌ک له پایه‌کانى ئیمان راستییه‌کى نادره‌و , مرۆڤ به هه‌سته‌وه‌ره‌کانى خۆى په‌ى پێ نابات , بۆیه پێویسته
بزانین ئیمان کردن به نادیار (غةيب) تا چ ڕاده‌یه‌ک مه‌نتیقیانه‌یه و سنورى ئه‌و ئیمانه‌ش چه‌نده یه ,
خواى گه‌وره له وه‌سفى ئه‌وکه‌سانه‌ى خۆیان له گوناهان ده‌پارێزن (المتقون) دا ده‌فه‌رموێت ( الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ
وَيُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ )[البقرة : 3] واته : ئه‌وانه‌ن ئیمانیان به نادیار هه‌یه و نوێژ ده‌که‌ن و له‌وه‌ى
پێمان به خشیون ده‌به‌خشن ٠
ئیمانبون به نادیار ئه‌و ئاسۆیه‌یه
پایه‌کانى ئیمان ...
ئاماده‌کردنى : دلاوه‌ر کوردى
له‌ئیسلامدا ئیمان شه‌ش پایه‌ى هه‌یه , واته به تێکڕایان ئیمان پێک ده‌هێنن و نکۆڵى کردن له یه‌کێکیان ده‌رچونه له سنورى ئیمان به
یه‌کجارى , ئنجا له ڕێگه‌ى فه‌رمایشتى خواى گه‌وره و فه‌رمووده‌ى پێغه‌مبه‌ره‌وه درودى خواى له‌سه‌ر بێت به ڕاسته‌وخۆ ده‌توانین له هه‌رکام
له‌و پایانه حاڵى ببین ,پاشان له ڕێگه‌ى سه‌رنج دان له بونه‌وه‌ر و ژیانه‌وه به ناڕاسته‌وخۆ شاره‌زاییمان زۆر ترو تێگه‌یشتنمان قوڵتر ببێت
خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێت (آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللّهِ وَمَلآئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ ) [البقرة : 285] واته :
چه‌ند فه‌رمووده‌یه‌ک له باره‌ى باوه‌ڕو یه‌کتاپه‌رستى
ئاماده‌کردنى : یوسف رشید
(إن الإيمان لَيخلَقُ في جوف أحدكم كما يخلق الثوب , فاسألوا الله أن يجدد الإيمان في قلوبكم) (أخرجه الحاكم وإسناده حسن).
واته: به‌ڕاستى باوه‌ڕ کۆن ده‌بێت له ناو سکى هه‌ر یه‌کێک له ئێوه –واته له ناو دڵتان –هه‌روه‌کو چۆن پۆشاک کۆن ده‌بێت , وه ئێوه‌ش بپاڕێنه‌وه له خواى گه‌وره باوه‌ڕتان تازه بکاته‌وه له ناو دڵه‌کانتاندا.
( الحَياءُ من الإيمان , وأحيى أمتى عثمان ) (رواه ابن عساكر وإسناده صحيح) .
واته:
چه‌مک و واتاى ئیمان
ئاماده‌کردنى : دلاوه‌ر کوردى
زانایان ده‌رباره‌ى واتاى ئیمان گوتویانه:(قول باللسان ،واعتقاد بالقلب و عمل بالجوارح)
واته: وته‌یه به زمان و ،ئیمانه به‌دل َو کرده‌وه‌یه به ئه‌ندامه‌کانى لاشه، به‌م پێودانگه:
ئیمان ته‌نهاچه‌ند ووشه‌یه‌ک نییه به زمان بوترێت چونکه مرۆڤى دووڕوو هه‌میشه بانگه‌شه‌ى بڕوادارى خۆى ده‌کات ،به‌ڵام خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێت :(وَمِنَ النَّاسِ مَن يَقُولُ آمَنَّا بِاللّهِ وَبِالْيَوْمِ الآخِڕ وَمَا هُم بِمُؤْمِنِينَ )[البقرة : 8]
واته:له‌خه‌ڵکیدا که‌سانێک هه‌ن ده‌ڵین :ئیمانمان هێناوه به خوا و ِرۆژى دوایى و باوه‌ڕداریش نین.
هه‌روه‌ها ئیمان ته‌نها تێڕوانینێکى بێ به‌رهه‌م و ڕاو سه‌رنجێکى سارد و سوڕنییه ده‌رباره‌ى ڕاستییه‌کان .چونکه
سیماى ئیمانى ڕاسته‌قینه
ئاماده‌کردنى : دلاوه‌ر کوردى
یه‌که‌م : ده‌بێت مرۆڤ تێگه‌یشتنێکى ژیرانه‌ى دروستى هه‌بێت ,که به هۆیه‌وه په‌ى به‌ڕاستییه‌کانى ژیان و بونه‌وه‌ر ببات ,سه‌ر چاوه و تیشکۆى ئه‌م تێگه‌یشتنه‌ش ته‌نها سروش (وةحى) ى بێ خه‌وشى خواى
گه‌وره‌یه وه‌ک ده‌فه‌رموێت (الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ) [الملك : 2]
واته : په‌روه‌ردگار ئه‌و خوایه‌یه ,که مردن وژیانى دروست کردوه بۆ ئه‌وه‌ى تاقیتان بکاته‌وه ,ئاخۆ کامتان چاکترین کرده‌وه ئه‌نجام ده‌دات ...ئینجا سه‌رنجام و ورد بونه‌وه له بونه‌وه‌ر و ژیان , ئیمانى مرۆڤ پته‌و تر و دامه‌زراو تر ده‌کات ,وه‌ک خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێت
(إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَالنَّهَاڕ لآيَاتٍ لِّأُوْلِي الألْبَابِ [190]الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللّهَ قِيَاماً وَقُعُوداً وَعَلَىَ جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلاً سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّاڕ )[آل عمران : 191]
واته :
- « first
- ‹ previous
- 1
- 2
- 3