ماڵپەری قورئانی پیرۆز

نوسینى مامۆستا : ناصح سازانى

یه‌کێک له‌و سه‌رپێچیانه‌ى که‌ بلآوبۆته‌وه‌ له‌ناو نوێژخوێناندا ئه‌وه‌یه‌: کاتێک ده‌چنه‌ ناو مزگه‌وته‌وه‌ داده‌نیشن به‌بێ ئه‌وه‌ى دوو رکات نوێژى چوونه‌ مزگه‌وت بکه‌ن.
   له‌ ئه‌بی قه‌تاده‌ی سه‌لمیه‌وه‌ ره‌زاى خواى لێ بێ هاتووه‌ ده‌فه‌رموێت: پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله علیه‌ وسلم فه‌رمویه‌تى: (إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمْ الْمَسْجِدَ فَلْيَرْكَعْ رَكْعَتَيْنِ قَبْلَ أَنْ يَجْلِسَ)( أخرجه البخاري: (444).) . واته‌: هه‌ر که‌سێک له‌ ئێوه‌ چووه‌ ناو مزگه‌وت پێش ئه‌وه‌ى دابنیشێت با دوو رکات نوێژ بکات.

محمد بسينتي، منداڵێكى مغربيه‌ كە تەمەنى 12 ساڵە كە پێش نوێژى تراويح ى كردووە لە مدينة الناظور!..هیوادارین

نوسینى/ناصح ئیبراهیم سازانى
نوێژ (الصلاة) له‌ زمانه‌وانیدا: به‌ماناى نزاو پاڕانه‌وه‌ دێت, به‌ڵکو به‌ یه‌ک ده‌نگى زانایانى زمانه‌وانیش هه‌ر به‌و مانایه‌ دێت.             
  نزاو پاڕانه‌وه‌ له‌خودا بۆ یارمه‌تى دانى موسڵمان بۆ به‌جێ هێنانى ئه‌رکى به‌ندایه‌تى، لوتکه‌ى ئه‌و داواکارى و پاڕانه‌وه‌یه‌ش له‌ ئایه‌تى: (وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ )دا دیارى ده‌دات، له‌به‌شى یه‌که‌میدا ئه‌رکى به‌ندایه‌تى راده‌گه‌یه‌نرێت، له‌به‌شى دووه‌میشدا داواى یارمه‌تى و کۆمه‌ک ده‌کرێ..             
  خواى گه‌وره‌ له‌ قورئانى پیرۆزدا ده‌فه‌رموێت: (وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ)التوبه‌: ١٠٣. واته‌: دوعاو نزاى خێریان بۆ بکه‌، چونکه‌ بێگومان دوعاو پاڕانه‌وه‌ى تۆ مایه‌ى دڵنیایى و ئارامییه‌ بۆ دڵ و ده‌روونیان.               
  * پێغه‌مبه‌رى خودا صلى الله علیه‌ وسلم ده‌فه‌رموێت: (إِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا قَامَ فِى صَلاَتِهِ, فَإِنَّهُ يُنَاجِى رَبَّهُ) ( أخرجه البخاي: (405), وفی صحیح الجامع: (1538).). واته‌: ئه‌گه‌ر که‌سێک له‌ ئێوه‌ هه‌ستا به‌ نوێژ کردن, ئه‌وه‌ له‌ په‌روه‌ردگارى خۆى ده‌پاڕێته‌وه‌. 

نوسینى : 'طارق حسن
ئاماده‌کرنى : دلاوه‌ر کورد
وه‌ڵام/ حوکمى نوێژنه‌که‌ر بێباوه‌ڕبونه‌ و سزاکه‌شى ئاگرى دوزه‌خه‌ ٠
خواى گه‌وره‌ ده‌فه‌رمێ فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ (4) الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ (5) الَّذِينَ هُمْ يُرَاؤُونَ (6) وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ (7)) [الماعون 4: 7] واته‌ : جا هاوار و واوه‌یلا بۆ نوێژکه‌ران . ئه‌وانه‌ى که‌ گوێ به‌ نوێژه‌کانیان ناده‌ن و دڵیان لێى بێئاگایه‌  ئه‌وانه‌ى که‌ روپامایى ده‌که‌ن و بۆ خۆده‌ررخستن ده‌یکه‌ن  و هه‌میشه‌ هه‌وڵ ده‌ده‌ن قه‌ده‌غه‌ى چاکه‌ کارى بکه‌ن ٠
هه‌روه‌ها ده‌فه‌رمێ (فَخَلَفَ مِن بَعْدِهِمْ خَلْفٌ أَضَاعُوا الصَّلَاةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَوَاتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيّاً [ 59] إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحاً فَأُوْلَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ شَيْئاً )[ 60]) [مريم 59: 60]
واته‌ : له‌ پاش پێغه‌مبه‌ران و پیاوچاکان کۆمه‌ڵانێک بونه‌ جێنشین , نوێژه‌کانیان فه‌وتان و شوێنى ئاره‌زوه‌کانیان که‌وتن , جا ئه‌وانه‌ توشى گومڕایى و سزاى دۆزه‌خ ده‌بن , جگه‌ له‌وانه‌ى که‌ په‌شیمان ده‌بنه‌وه‌ و باوه‌ڕى دامه‌زراو ده‌هێنن و کاروکرده‌وه‌ى چاکه‌ ئه‌نجام ده‌ده‌ن , ئا
ئه‌وانه‌ ده‌چنه‌ به‌هه‌شته‌وه‌ و هیچ جۆره‌ سته‌مێکیان لێ ناکرێت ٠

نه‌وا محمد
ئاماده‌کردنى : ادریس انور
له‌ئیبن و مسعوده‌وه‌  گێڕدراوه‌ته‌وه‌ که‌وا پێغه‌مبه‌ر (ص)  فه‌رموویه‌تى:  ( وما يتخلف  عنها إلا المنافق معلوم النفاق )   (أخرجة مسلم)
 واته‌: که‌سێک له‌نوێژى جه‌ماعه‌ت  دواناکه‌وێ ، مه‌گه‌ر مونافیقێکى دیارو ئاشکرا بێ

ئاماده‌کردنى: دلاوه‌ر کوردى
وه‌ڵام / پاداشتى نوێژکه‌ران زۆر گه‌وره‌یه‌ لاى خواى گه‌وره‌:
خواى گه‌وره‌ ده‌فه‌رمێ (وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ [9] أُوْلَئِكَ هُمُ الْوَاڕثُونَ [ 10] الَّذِينَ يَڕثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ [ 11] )[ المؤمنون 9 : 11]     واته‌ : ٠٠وه‌ ئه‌وانه‌ى که‌ پارێزگارى له‌ نوێژه‌کانیان ده‌که‌ن و  به‌ڕێکو پێکى ئه‌نجامى ده‌ده‌ن , به‌ڕاستى ئه‌وانه‌ میراتگرانن , ئه‌وانه‌ى که‌ ده‌بنه‌ خاوه‌نى به‌هه‌شتى فیرده‌وس , که‌ به‌هه‌میشه‌یى  تیایدا ده‌مێننه‌وه‌ ٠
هه‌روه‌ها ده‌فه‌رمێ (وَالَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ [ 34] أُوْلَئِكَ فِي جَنَّاتٍ مُّكْرَمُونَ [ 35]) [المعارج 34: 35] واته‌ :

ئاماده‌کرنى : دلاوه‌ر کوردى
وه‌ڵام / به‌ڵگه‌کان زۆرن , له‌وانه‌ :
فه‌رموده‌که‌ى خواى گه‌وره‌ (حَافِظُواْ عَلَى الصَّلَوَاتِ والصَّلاَةِ الْوُسْطَى وَقُومُواْ لِلّهِ قَانِتِينَ )[البقرة : 238]
 واته‌ : پارێزگارى له‌ نوێژه‌کانتان بکه‌ن و که‌مته‌رخه‌مى له‌ ئه‌نجامدانیدا  مه‌که‌ن , به‌ تایبه‌تى نوێژه‌ ناوه‌ڕاسته‌که‌ ،،نوێژى  عه‌سره‌،، , به‌رده‌وام به‌ ملکه‌چیه‌وه‌ بۆ خواى  گه‌وره‌ راوه‌ستن و به‌ندایه‌تى بکه‌ن ٠

له‌به‌ر فه‌رموده‌که‌ى ئه‌بو هوره‌یره‌ خواى لێرازى بێت که‌وا پێغه‌مبه‌رى خوا درودى خواى له‌سه‌ر بێت فه‌رموى :

:   ) إن أول ما يحاسب به العبد المسلم يوم القيامة الصلاة المكتوبة فإن أتمها وإلا قيل انظروا هل له من تطوع فإن كان له تطوع أكملت الفريضة من تطوعه ثم يفعل بسائر الأعمال المفروضة مثل ذلك ) {رواه ابو داود (1/رقم/864) والترمذي (1/رقم/ 411-258)

والنسائي (1/رقم/ 224) وابن ماجة (1/رقم/ 1425-1426) وهذا لفظه , وهو حديث صحيح الالباني في صحيح ابي داود (810) وصجيح ابن ماجة (1172)

واته‌ : یه‌که‌م شتێک که‌ له‌ به‌نده‌ى موسوڵمان ده‌پرسرێته‌وه‌  له‌ رۆژى دواییدا , نوێژ کردنه‌

ئاماده‌کردنى : دلاوه‌ر کوردی

له‌به‌ر فه‌رموده‌که‌ى موعاژى کوڕى جه‌به‌ل (خواى لىَ رازى بيَت ) که‌وا پێغه‌مبه‌رى خوا درودى خواى له‌سه‌ر بێت پێى فه‌رمو (أَلَا أُخْبِرُكَ بِرَأْسِ الْأَمْڕ كُلِّهِ وَعَمُودِهِوَذِرْوَةِ سَنَامِهِ قُلْتُ بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ رَأْسُالْأَمْڕ  الْإِسْلَامُ وَعَمُودُهُ الصَّلَاةُ وَذِرْوَةُ سَنَامِهِالْجِهَادُ ){ رواهاحمد (5/231-237) والترمذي(5/رقم/2616) وقال هذا حديث حسن صحيح ,وابن ماجة (2/رقم/ 3973) والحديث صححه الالباني ايضا في صحيح سنن الترمذي (2110)}

واته‌ ئایه‌ رانه‌گه‌یه‌نم سه‌رى هه‌مو شتێک وکۆڵکه‌ى ولوتکه‌ى هه‌ره‌ به‌رزیشى چیه‌ ؟ منیش وتم , ئه‌ى پێغه‌مبه‌رى خوا

ئاماده‌کردنى : دلاوه‌ر کوردى
وه‌ڵام /(الصَّلاة) له‌ زمانى عه‌ره‌بدا به‌ واتاى نزا و پاڕانه‌وه‌ (الدُّعَاء) دێت ٠
وه‌ له‌زاراوه‌ى شه‌رعیشدا مه‌به‌ست پێى

ئاماده‌کردنى : دلاوه‌ر کوردى
وه‌ڵام :  ده‌بینین یه‌که‌م فه‌رزێک پاش شایه‌تمان کاتێک فه‌رز ده‌کرێت نوێژه‌ , که‌ له‌ شه‌وى ئیسرا و میعراجدا خواى گه‌وره‌ پێغه‌مبه‌رى خوا درودى خواى له‌سه‌ر بێت به‌رز کرده‌وه‌ بۆلاى خۆى و له‌سه‌ر ى فه‌رزکرد

عبدالرحمن نجم الدین
ئاماده‌کردنى : ادریس انور
ته‌راویح: له‌ " روحه‌" ه‌وو هاتووه‌ واته‌ ئارامى به‌خشین به‌ جه‌سته‌ و حه‌وانه‌وه‌. . چونکه‌ له‌و نوێژانه‌دا له‌ نێوان هه‌ر چوار ڕکاتدا مرۆڤ پشوویه‌ک ده‌دات و پاشان هه‌ڵده‌ستێته‌وه‌ بۆ نوێژێکى تر. وه‌ مرۆڤ له‌و نوێژو هه‌ڵسوکه‌وتانه‌دا هه‌ست به‌ ئارامى و خۆشییه‌ک ده‌کات که‌ ڕۆحى پێ ده‌گه‌شێته‌وه‌.

ئه‌م خشته‌ى خواره‌وه‌ سه‌رجه‌م نوێژه‌کانى سوننه‌تى موئه‌که‌دو فه‌رزه‌کان له‌ خۆ ده‌کرێت

ناصح ئیبراهیم سازانى

سوننه‌تێکى(المؤكدة)یه‌, له‌ دواى نوێژى عیشاى هه‌موو شه‌وێکى ره‌مه‌زان, دوو رکات دوورکات به‌کۆمه‌ڵ ده‌کرێت.       
  * ئه‌بی سه‌له‌مه‌ ره‌زاى خواى لێ بێ پرسیاری کرد له‌ عائیشه‌ ره‌زاى خواى لێ بێ ده‌رباره‌ نوێژى ته‌راویح ؟ ئه‌ویش فه‌رمووى: (مَا كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَزِيدُ فِي رَمَضَانَ وَلَا فِي غَيْڕهِ عَلَى إِحْدَى عَشْرَةَ رَكْعَةً) (1)  . واته‌: پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله علیه‌ وسلم له‌ ره‌مه‌زان و جگه‌ له‌ ره‌مه‌زانیش له‌ یانزه‌ رکات زیاترى نه‌کردووه‌.                                                                     
   زۆربه‌ى زانایان له‌سه‌ر ئه‌و رایه‌ن که‌ جگه‌ له‌ نوێژى وه‌تر بیست رکات نوێژى ته‌راویح

ادريس انور
عَنْ بِلالٍ (ر.ض) أنَّ رسوڵ الله (ص) قاڵ: عَڵیْکم بِقیامِ اللَّیل فإنَّه دأْبُ الصالحینَ قَبْڵکُمْ وأنَّ قِیام الَّلیل قُرْبَه‌ إلى الله، ومُنهاه‌ عنِ الإپم وتکفیرُ لِلسَّیئاتِ)( رواه الترمذي).
واته‌: بیلال ده‌فه‌رمووێ پێغه‌مبه‌رى خوا (ص) فه‌رموویه‌تى: