ئاماری ماڵپەر
ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه
خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز
- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره بکه
- بۆ گوێ گرتن له قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه به‌کوردى و زمانه جیهانیه‌کان کلیک لێره بکه
نوێژ
فه‌زڵى خشوع له نوێژدا
نوسینى/ناصح ابراهیم سازانى
ئیبن ره‌جه‌بى حه‌نبه‌لى ده‌ڵێت: خشوع بریتیه له زه‌لیلى نواندن له به‌رده‌م په‌روه‌ردگارى بالآ ده‌ست و خاوه‌ن ده‌سه‌لآتى ره‌هادا.
ئاماده‌یى دلأ له نوێژدا روحه‌که‌یه‌تى, وه‌ک سه‌ر وایه بۆ جه‌سته, وه‌ک ئاو وایه بۆ ماسى, دلأ ئاماده نابێ و پاک نابێته‌وه ته‌نها به وازهێنان له گوناهو تاوان نه‌بێ, به قورئان خوێندن و زیکر و یادى خوا و نوێژکردن ده‌گاته ئه‌و راده‌یه‌ى که خاشع بێ, ترسى خواى تێدا بێ, خۆى چاک بێ و فه‌رمانیش بدات به‌ئه‌ندامه‌کانى تر چاک بن, بۆ ئه‌وه‌ى خشوع له دڵدا زیاد بێ ده‌بێ زۆر سه‌جده ببرێت و رکوع به ته‌واوى ئه‌نجام بدرێت, دوعاو پاڕنه‌وه‌ى زۆر بکرێت له سه‌جده‌دا.
نوێژ مایه‌ى به‌خته‌وه‌ریى یه
نوسینى/ناصح ابراهیم سازانى
نوێژکردن کلیلى هه‌موو خێرو خۆشیه‌که, به نوێژکردن دڵ ئارام و به‌خته‌وه‌ر ده‌بێ و ده‌حه‌وێته‌وه, رۆح دڵنیا ده‌بێ, نوێژ قوتى رۆحه‌و به‌هێزى ده‌کات به‌رامبه‌ر به‌لآو ناخۆشیه‌کان, به نوێژکردن چاوگه‌ش و رووناک ده‌بێ.
فه‌زڵى شه‌و نوێژ
نوسینى/ناصح ابراهیم سازانى
شه‌و نوێژ یه‌کێکه له سوننه‌ته گه‌وره‌کان جگه له نوێژه فه‌رزه‌کان خێرى له هه‌موو نوێژێکى تر زیاتره, دوو رکات دوو رکات ده‌کرێ و کۆتایشى به سوننه‌تى وه‌تر دێ.
هه‌ستان بۆ شه‌ونوێژکردن خێرترین نوێژه له دواى نوێژه فه‌رزه‌کان, خواى گه‌وره فه‌رمانى کردوه به پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه وسلم که به‌شێک له شه‌و به نوێژ کردن به‌سه‌ر به‌رێ, نه‌ک هه‌مووى چونکه هه‌مووى سوننه‌ت نیه ته‌نها هه‌ندێک کات نه‌بێ, وه‌ک ده شه‌وى کۆتایى مانگى ره‌مه‌زان, ئه‌گینا شه‌وه‌کانى تر هه‌ستان و خه‌وتنه‌وه سوننه‌ته, نابێ زیاده‌ڕه‌وى تێدا بکرێت بۆ ئه‌وه‌ى کارنه‌کاته سه‌ر جه‌سته‌و بێ هێزى بکات.
نوێژ به‌رگرى که‌ری تاوانه
نوسینى/ناصح ابراهیم سازانى
وه‌ک پێشتر روونمان کرده‌وه نوێژى راسته‌قینه ده‌بێته هۆى سڕینه‌وه‌ى تاوان و هه‌رچى کردارو گوفتارى ناپه‌سه‌نده, ئه‌گه‌ر به خشوع و دڵ بێداریه‌وه ئه‌نجام دراو, له کاتى خۆى دوا نه‌خرا, خاوه‌نه‌که‌ى به شه‌وق و زه‌وقه‌وه به‌رده‌وام بوو له سه‌رى, ئه‌گه‌ر ئه‌و مه‌رجانه‌ى تێدا ره‌چاو کرا, ئه‌وه لاى خوا وه‌رگیراوه و ئاسه‌وارى باشى ده‌بێ و ده‌بێته هۆى قه‌ده‌غه‌کردنى له تاوان و خراپه.
خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێت: وَأَقِمِ الصَّلَاةَ ۖ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنكَڕ العنکبوت: ٤٥. واته: هه‌سته به ئه‌رکى راگرتنى نوێژ چونکه به‌راستى نوێژ مرۆڤه‌کان قه‌ده‌غه ده‌کات له هه‌رچى ناڕه‌وایى و شتى ناپه‌سه‌نده
نوێژ که‌فاره‌تى تاوان و کردارى ناپه‌سه‌نده
نوسینى/ناصح ابراهیم سازانى
بێگومان نوێژ ده‌بێته هۆى که‌فاره‌تى هه‌رچى کردارو گوفتارى ناپه‌سه‌نده, خواى گه‌وره ده‌فه‌رموێت: وَأَقِمِ الصَّلَاةَ طَرَ‌فَيِ النَّهَاڕ وَزُلَفًا مِّنَ اللَّيْلِ ۚ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ ۚ ذَٰلِكَ ذِكْرَ‌ىٰ لِلذَّاكِڕ‌ينَ هود: ١١٤. واته: هه‌سته به ئه‌رکى راگرتنى نوێژ له‌هه‌ر دوو سه‌رى رۆژه‌وه, و له به‌شێک له شه‌ویشدا, به‌ڕاستى کرده‌وه چاکه‌کان کرداره ناپه‌سه‌نده‌کانتان لاده‌به‌ن و ده‌بنه که‌فاره‌ت و شۆردنه‌وه‌ى گوناهه‌کانتان, ئه‌وه ئه‌وه په‌ند و ئامۆژگارى یه بۆ په‌ند وه‌رگران.
نهێنیى دووباره بوونه‌وه‌ى نوێژ
نوسینى/ناصح ابراهیم سازانى
خواى گه‌وره نوێژى فه‌رزکردووه له‌سه‌ر موسوڵمانان له شه‌وو رۆژێکدا پێنچ جار, ده‌بێ له‌کاتى دیاریکراوى خۆیاندا ئه‌نجام بدرێن, له ئێواران و به یانیان و عیشا و نیوه‌ڕوان.. نوێژه‌کان دووباره ده‌بنه‌وه بۆ ئه‌وه‌ى ببنه حه‌مامێکى گه‌رم و روحى بۆ پاک بوونه‌وه‌ى موسوڵمانان له گوناهو تاوان.
* پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله علیه وسلم ده‌فه‌رموێت: (أَرَأيْتَ لَوْ أَنَّ رَجُلاً كانَ يعْتَمِلُ, وكان بَيْنَ مَنْزِلِهِ وَبَيْنَ مُعْتَمَلِهِ خَمْسَةُ أَنْهار, فَإِذا آتى مُعْتَملِهِ عَمِلَ فيها مَاشَاءَ الله, فَأَصابَهُ الوَسَغ اَوالعَرْق, فَكُلَّما مرَّ بِنَهْرٍ أُغسِلَ, ما كان ذلِكَ يَبْقى مِن دَرَنِهِ؟ فَذالِكَ الصلاّة, كُلَّما عَمِلَ خَطيئةً فَدعَا وَاسْتغفَر, غُفِر لَهُ مَا كَانَ قبلَها) . واته: ئه‌گه‌ر که‌سێک له ئێوه له شوێنێک کار بکات, نێوان ماڵه‌که‌ى و شوێنى کاره‌که‌ى پێنچ رووبارى تێدا بێت, له شوێنى کاره‌که‌ى تاخوا ویستى لێ بێت کار بکات ئاره‌قاوى و چڵکن ده‌بێ, کاتێک گه‌ڕایه‌وه بۆ ماڵ له‌هه‌ر پێنج رووباره‌که خۆى پاک پاک بشوات ئایا چڵکى پێوه ده‌مێنێ؟ ده‌ى نوێژه‌کانیش ئاوه‌هان نوێژخوێن پاک ده‌که‌نه‌وه له گوناهو تاوان, هه‌رکاتێک نوێژخوێن تاوانى کردو په‌شیمان بویه‌وه و داواى لێ خۆشبوونى کرد له خواى گه‌وره و پاڕایه‌وه, خواى گه‌وره له تاوانى رابردووى خۆش ده‌بێ.
- دوو رکات نوێژى دواى ده‌ستنوێژ:١٢
١٢نوسینى/ناصح ابراهیم سازانى
سوننه‌تێکى(المؤكدة)یه, ئه‌بو هوره‌یره ره‌زاى خواى لێ بێ ده‌فه‌رموێت: پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله علیه وسلم به بیلالى فه‌رموو: (يَا بِلَالُ حَدِّثْنِي بِأَرْجَى عَمَلٍ عَمِلْتَهُ فِي الْإِسْلَامِ فَإِنِّي سَمِعْتُ دَفَّ نَعْلَيْكَ بَيْنَ يَدَيَّ فِي الْجَنَّةِ) . واته: پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله علیه وسلم فه‌رمووى به بیلال ئه‌ى بیلال! له ئیسلامدا چ کرده‌وه‌یه‌کت کردووه, من گوێم له ده‌نگى پێلآوه‌کانت بوو له به‌هه‌شتدا,
١١ـ نوێژى چوونه ناو مزگه‌وت:
ئه‌م نوێژه‌ش دوو رکاته پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله علیه وسلم ده‌فه‌رموێت: (إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمْ الْمَسْجِدَ فَلْيَرْكَعْ رَكْعَتَيْنِ قَبْلَ أَنْ يَجْلِسَ) . واته: هه‌ر که‌سێک له ئێوه چووه ناو مزگه‌وت با دوو رکات نوێژ بکات پێش
١٠- نوێژى ته‌سبیحات:
نوسینى/ناصح ابراهیم سازانى
ئه‌مه‌ش یه‌کێکه له نوێژه سوننه‌ته گه‌وره‌کان و خێرێکى زۆرى هه‌یه, ئیمان پته‌و ده‌کات هۆى لێ خۆشبوونى گوناه و تاوانه.
* پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله علیه وسلم فه‌رمووى: ئه‌ى عه‌باس ئه‌ى مامه‌گیان ده‌شتت فێر ده‌که‌م ئه‌گه‌ر ئه‌نجامیان بده‌یت! خواى گه‌وره له گوناهه‌کانى رابردوو و داهاتووت خۆش ده‌بێت, گوناهى کۆن و نوێ, هه‌ڵه و قه‌ستى, گه‌وره و بچوک, په‌نهان و ئاشکرا, ده‌خه‌سڵه‌ت ؟ چوار رکات نوێژ بکه له‌هه‌موو رکاتێکدا فاتیحه و سوره‌تێکى تر بخوێنه که ته‌واو بوویت هه‌ر به‌پێوه پانزه جار له دواى فاتیحه‌وه بڵێ: (سُبْحانَ اللهِ وَ الحَمْدُ لِلهِ وَلا إلَهَ إِلا اللهَ واللهُ أكبَر),
٩ـ نوێژى په‌شیمان بوونه‌وه له تاوان و خراپه‌کارى:
نوسینى/ناصح ابراهیم سازانى
کاتێک به‌نده تاوانێک یان خراپه‌یه‌ک ده‌کات هه‌ڵده‌ستێ ده‌ستنوێژ ده‌گرێ و نوێژ ده‌کات (أستغفر الله) ده‌کات و په‌شیمان ده‌بێته‌وه داواى لێ خۆشبوون له خواى گه‌وره ده‌کات, خواى گه‌وره‌ش لێى خۆشده‌بێ به به‌ڵگه‌ى ئه‌م فه‌رمووده‌یه: (ما مِن رَجُلٍ يُذنِبُ ذنباً, ثمَّ يَقوم فيتَطهر, ثمَّ يُصَلّى, ثُمَّ يَسْتَغْفِر الله, إلا غَفَر الله لَهُ, ثُمَّ قرأ هذهِ الآية: (وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّـهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَن يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّـهُ وَلَمْ يُصِرُّوا عَلَىٰ مَا فَعَلُوا وَهُمْ يَعْلَمُونَ)آل عمران: ١٣5
٨ـ نوێژى چێشته‌نگاو: (الصلاة الضحى):
یه‌کێکى تر له‌و نوێژانه نوێژى چێشته‌نگاوه له دوو رکاته‌وه سوننه‌ته تا هه‌شت رکات دوو رکات دوو رکات ده‌کرێت.
* ئه‌بو هوریره ره‌زاى خواى لێ بێ فه‌رموی: پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله علیه وسلم ئامۆژگارى کردووم به کردنى سێ شت: (أَوْصَانِي خَلِيلِي بِثَلَاثٍ لَا أَدَعُهُنَّ حَتَّى أَمُوتَ (صَوْمِ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ مِنْ كُلِّ شَهْرٍ وَصَلَاةِ الضُّحَى وَنَوْمٍ عَلَى وِتْر) . واته: سێ رۆژ رۆژوو له مانگێکدا, دوو رکات نوێژى چێشته‌نگاو, نوێژى وه‌تریش بکه‌م پێش ئه‌وه‌ى بخه‌وم.
* پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله علیه وسلم له ساڵى رزگارکردنى مه‌که‌دا هه‌شت رکات نوێژى چێشته‌نگاوى کردووه له ماڵى ئوم هانیئدا ره‌زاى خواى لێ بێ.
٧- سوننه‌تى تاک (الوتر):
نوسینى/ناصح ابراهیم سازانى
نوێژى وه‌تر سوننه‌تێکى (المؤكدة) کاته‌که‌ى له‌دواى نوێژى عیشاوه ده‌ست پێ ده‌کات هه‌تا به‌ره‌به‌یان.
٦- شـه‌و نـوێـژ:
نوسینى/ناصح ابراهیم سازانى
شه‌و نوێژ یه‌کێکه له سوننه‌ته گه‌وره‌کان جگه له نوێژه فه‌رزه‌کان خێرى له هه‌موو نوێژێکى تر زیاتره, دوو رکات دوو رکات ده‌کرێ و کۆتایشى به سوننه‌تى وه‌تر دێ.
خواى گه‌وره وه‌سفى هاوه‌لآنى پێغه‌مبه‌ر صلى الله علیه وسلم و ئیمانداره راسته‌قینه‌کان ده‌کات به‌وه‌ى که‌مێک له‌شه‌و ده‌خه‌ون, شه‌ویان به‌عیباده‌ت به‌ڕێ ده‌که‌ن: [كَانُوا قَلِيلًا مِّنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ ﴿١٧﴾ وَبِالْأَسْحَاڕ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ] الذاریات: ١٧ - ١٨. واته: ئه‌وانه که‌مێک له‌شه‌ودا ده‌خه‌وتن (شه‌و نوێژیان ده‌کرد). وه له‌به‌ره‌به‌یاناندا داواى لێخۆشبوونیان ده‌کرد.
* پێغه‌مبه‌رى خوا صلى الله علیه وسلم ده‌فه‌رموێت: (أَفْضَلُ الصَّلاةِ بَعْدَ الفَريضَةِ صَلاةُ اللًّيلِ) . واته:
٥ـ نوێژى مانگ و خۆر گیران:
نوسینى/ناصح ابراهیم سازانى
به کۆى یه‌کده‌نگى زانایان سوننه‌تێکى (المؤكدة)یه, موسڵمانان له‌کاتى مانگ و خۆر گیراندا دوو رکات نوێژ ده‌که‌ن به کۆمه‌ڵ و له خوا ده‌پاڕێنه‌وه بۆ به‌ردانیان.
* سوننه‌ته ئیمام له پاش نوێژ وتار بخوێنێته‌وه و هانى موسڵمانان بدات له‌سه‌ر کرده‌وه‌ى چاکه و له خوا ترسان و ته‌وبه‌کردن .
٤ ـ نوێژه بارانه (الإستسقاء):
نوسینى/ناصح ابراهیم سازانى
هه‌روه‌ها له‌کاتى وشکه ساڵى و بێ بارانیدا, کاتێک ژیانى گیاندار و ئاژه‌ڵه‌کان ده‌که‌وێته مه‌ترسیه‌وه, موسڵمانان کۆده‌بنه‌وه و دوو رکات نوێژه بارانه ده‌که‌ن و ده‌پاڕێنه‌وه له په‌روه‌ردگار بارانى ره‌حمه‌تیان بۆ ببارێنێ ..
- « first
- ‹ previous
- …
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- بەرەوپێش ›
- دوواهەمین »