ئاماری ماڵپەر
ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه
خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز
- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره بکه
- بۆ گوێ گرتن له قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه به‌کوردى و زمانه جیهانیه‌کان کلیک لێره بکه
ڕۆژوو
رەمەزان لەدیدی نامسوڵمانەکانەوە
ئا : بەشیر حەسەن
لەهەموو جێگەیەکی دونیا مسوڵمانان خۆشحاڵی خۆیان ڕادەگەیەنن بەهاتنی مانگی ڕەمەزان و بەو بۆنەیەوە پیرۆزبایی لەیەکتر دەکەن و سەردانی یەکتر دەکەن و کۆبونەوەیان پێکەوە زیاتر دەبێت و چوون بۆ مزگەوت و نوێژی تەراویح و کەشێکى ئیمانى لاى هەر تاکێکیان دروست دەبێت، هەوڵدەدەن بۆ ئامادەکردنی باشترین جۆرەکانی خواردن . بەڵام ئەی نامسوڵمانەکان لەجیهاندا چۆنن ؟ ئەوان هەست بەچی دەکەن کاتێ مانگی ڕەمازان دێت ؟ لەم بابةتة ووتەی چەند ناموسوڵمانێک وەردەگرین لەچەند ووڵاتێکی جیاواز ، بزانین بەچی خۆشحاڵن و چی دەبێتە مایەی بێزاری و بێ تاقەتیان .
ئیلی مەعلوف – لوبنان :
ئەوانەی کەخۆشحاڵم دەکەن لەمانگی ڕەمەزاندا ئەوەیە، کەهاوڕێ مسوڵمانەکانم بانگم دەکەن تا لەگەڵیان بەربانگ بکەمەوە،
ئاگاداربه پاداشتی مانگی ڕه‌مه زانت له‌ده‌ست نه‌چێت
پێغه‌مبه‌ری خوا صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ده‌فه‌رموێت:("رُبَّ صَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ صِيَامِهِ إِلَّا الْجُوعُ وَرُبَّ قَائِمٍ لَيْسَ لَهُ مِنْ قِيَامِهِ إِلَّا السَّهَرُ ")(أخرجه ابن ماجه (1/539 ، رقم 1690) ، قال البوصيرى (2/69) : هذا إسناد صحيح رجاله ثقات. وأخرجه أيضًا : النسائى فى الكبرى (2/239 ، رقم 3249) وصححه الألباني في "صحيح الترغيب والترهيب" ( 1/453 ))
واته: ئه‌گه‌ری زۆره‌كه‌رۆژووانێك ته‌نها له‌رۆژووه‌كه‌ی برسێه‌تی بۆ بمێنێته‌وه، وه‌ئه‌گه‌ری زۆره‌كه‌ئه‌و كه‌سه‌ی شه‌و زیندوو ده‌كاته‌وه‌ته‌نها ماندوو بوونی بۆ بمێنێته‌وه.
زانای پایه به‌رز عبد العزيز بن باز ـ ڕه‌حمه‌تی خوای لێ بێت ـله‌كتێبی "(سبعون مسألة في الصيام)" ده‌فه‌رموێت:
کاریگه‌رى رۆژووگرتن له‌مانگى پیرۆزى ره‌مه‌زان له‌رووى ته‌ندروستیه‌وه له‌سه‌ر ئافره‌تى دووگیان چییه ؟
ـ خوای په‌روه‌ردگار له ڕێگای ئاینی پیرۆزی ئیسلام و به سه‌رپه‌رشتی پێغه‌مبه‌ر (ص) رێو ڕه‌سمی گشتبۆنه‌کانى بۆ مرۆڤ دیاریکردووه , مانگی ره‌مه‌زانیش که تایبه‌تمه‌ندیه‌کی زۆری هه‌یه له لای خوای په‌روه‌ردگار و موسڵمانان , ئاینى پیرۆزى ئیسلام له‌م مانگه‌شدا تایبه‌تمه‌ندی جه‌سته‌یی ئافره‌تى ره‌چاوگرتووه به‌تایبه‌تى دایکانى دووگیان له‌کاتى به‌رۆژووبووندا .
ئه‌وشتانه‌ى باش نییه له‌ڕۆژوودا بکرێن:
ئاماده‌کردنى : دلاوه‌ر کوردى
هه‌ندیک شت هه‌یه مرۆڤى ڕۆژوه‌وان باش نییه ئه‌نجامیان بدات ئه‌گه‌ر بۆى بگونجێت چونکه (مه‌كروهه) به کردنیان مرۆڤ تاوانبار نابێت به‌ڵام به نه‌کردنیان پاداشت و خێرى ده‌ست ده‌که‌وێت, لێره ئاماژه به هه‌ندێک له‌و شتانه ده‌که‌ین که (مه‌كروهه) :
١- خۆشتن به بێ مه‌به‌ست و پێویست ٠
٢- خوێن گرتن ٠
٣- ماچ کردنى ئافره‌ت له‌لایه‌ن پێاوه‌که‌یه‌وه ئه‌گه‌ر ترسا ئه‌م ماچ کردنه سه‌ر بکێشێت بۆ کارى تر ئه‌وه حه‌رامه خاتوو عائیشه ده‌فه‌رمووێت ( کان رسول الله صلى الله علیه وسلم یقبل وهو صائم و یباشر وهو صائم و لکنه کان املککم لا ربه ) رواه احمد واته: پێغه‌مبه‌ر درودى خواى له‌سه‌ر بێت ماچى ده‌کرد به ڕۆژوو بوو و نزیکى ده‌کرد به ڕۆژوو بوو, به‌ڵام ئه‌و ئه‌توانێت نه‌فسى خۆى بگرێت ٠
(13) سونه‌ت له سووننه‌ته‌کانى ڕۆژوو:
نو سینى : عبدالرحمن نجم الدین
ئاماده‌کردنى : دلاوه‌ر کوردى
ڕۆژووى ڕه‌مه‌زان هه‌روه‌کو چۆن هه‌ندێک شت فه‌رزه تیایدا و به‌بێ ئه‌و شتانه ڕۆژووه‌که‌ى ناته‌واوه , هه‌ندێک شتیش هه‌یه که سوونه‌ته تیایدا و به کردنیان مرۆڤ خێر و چاکه‌ى ده‌ست ده‌که‌وێت و به نه‌کردنیان تاوانبار نابێت لێره ئاماژه به هه‌ندێکان ده‌که‌ین :
١- پارشێو کردن ئه‌گه‌ر به پاروویه‌ک نانیش بێت, پێغه‌مبه‌ر ده‌فه‌رمووێت (تَسَحَروا فَإنَ فِي السُحُوڕ بَرَكَةٌ ) متفق علیه, واته: پارشێو بکه‌ن چونکه پارشێو کردن خێر و به‌ره‌که‌تى تیادایه وه هه‌روه‌ها ده‌فه‌رمووێت ( فصل ما بين صيامنا و صيام اهل الكتاب اكلة السحر) ( رواه مسلم) واته:
له‌گه‌ڵ ٣٠ى رۆژه‌که‌ى ره‌مه‌زاندا .....٦-٧
ڕۆژى شه‌شه‌م
[وَأَنِيبُوا إِلَى رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمْ الْعَذَابُ ثُمَّ لاَ تُنْصَرُونَ(54)] (الزمر)
له(أَبي اليقظان)عه‌ممارى کوڕى یاسره‌وه{}،وتىئه‌وه‌ى له رۆژێکدا به‌رۆژوو بووبێت که گومانى هه‌بێت ره‌مه‌زانه، ئه‌وه سه‌رپێچى(أبوالقاسم)ى کردووه، واته پێغه‌مبه‌ر{}]
له ئه‌نه‌سه‌وه پێغه‌مبه‌ر هات بۆ لاى سه‌عدى کوڕى عیباده، ئه‌ویش نان و زه‌یتى بۆ هێنا، پێغه‌مبه‌ریش خواردى و فه‌رمووى:(( أفْطَرَ عِنْدَكُمُ الصَّائِمُونَ ؛ وَأكَلَ طَعَامَكُمُ الأَبرَارُ ، وَصَلَّتْ عَلَيْكُمُ المَلاَئِكَةُ)) رواه أَبُو داود بإسناد صحیح .
واته: روژوه‌وانان لاتان به‌ربانگ بکه‌نه‌وه و پیاوچاکان خواردنتان بخۆن و فریشته‌کانیش سلآواتتان له‌سه‌ر بده‌ن.
ڕۆژمێرى مانگی ڕه‌مه‌زانى پیرۆز
نووسینى : شـوان ڕابـه‌ر
گرنگترین ڕووداوه‌کانى مانگی ڕه‌مه‌زانى پیرۆز له مێژوودا
بێگومان، به‌درێژایى دیرۆک مانگى ره‌مه‌زانى پیرۆز چه‌ندان روداو و هه‌ڵکه‌وتى گه‌وره‌و گرنگ و بزورگى هه‌مه‌جۆرى تیادا رووداوه که له ئامار نایه‌ن، نه‌خاسمه له‌سه‌رده‌مى ئیسلامى ئازیز و رووداوى ئیسلامى، ئێمه لێره‌دا زۆر به‌کورتى و گوشراوى وه‌کو به‌رکوڵ و مشتێک هه‌ندێ رووداوى گه‌وره‌و دیارتان بۆ ده‌خه‌ینه‌ڕوو که له‌م مانگه‌دا روویان داوه .
* ١ى ڕه‌مه‌زان :
- خواى گه‌وره "صحف"ى بۆ حه‌زره‌تى ئیبراهیم نارده خواره‌وه سه‌لامى خواى له سه‌ر بێت.
- له ره‌مه‌زانى ساڵی(3)ی کۆچی، موشریکه‌کانی مه‌ککه که‌وتنه خۆ بۆ به‌رپاکردنى جه‌نگی (ئوحد) له دژی موسڵمانان، وه‌لێ جه‌نگه‌که له (7)ی شه‌وال روویدا .
* ٢ ى ڕه‌مه‌زان :
له‌گه‌ڵ ٣٠ى رۆژه‌که‌ى ره‌مه‌زاندا......(1-5)
رۆژى یه‌که‌مى ره‌مه‌زان
[يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمْ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ(183)] البقره
به‌خێر بێیت ئه‌ى مانگى پڕشنگدار، مژده‌ده‌ر بۆ هه‌مووان، روناککه‌ره‌وه‌ى روناکیه‌کانى قورئان، بۆن و به‌رامى به‌هه‌شت، ئه‌ى مێرگى حه‌وانه‌وه له بیابانى به‌ریندا، ئه‌ى حه‌وێنه‌ره‌وه‌ى رۆح و گیانه‌کان به نوێژ و رۆژو و شه‌و هه‌ستان(قيام الليل)، خوایه گیان بیگێڕى به‌سه‌رماندا به ئاسایش و ئیمان.
له ئه‌بو هوره‌یره‌وه(ر ض) پێغه‌مبه‌رى خوا(ص)فه‌رمووى:
ڕۆژوو چاره‌سه‌ره
به‌شیر حه‌سه‌ن
گۆڤارى (ظام أكتويل) که گۆڤارێکی هه‌فتانه‌ی فه‌ره‌نسیه، له‌کۆتا ژماره‌یدا لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی بلآوکردۆته‌وه که له‌لایه‌ن کۆمه‌ڵێک توێژه‌رى ئه‌مه‌ریکی و ئیتاڵی کراوه، سه‌باره‌ت به‌چاره‌سه‌ر کردنی نه‌خۆشی به‌هۆى ڕۆژووه‌وه، وه‌ک (نه‌خۆشیه‌کانی په‌یوه‌ست به‌خوێن و مۆخ و زه‌هایمه‌ر و شه‌له‌ل .....)
ڕه‌مه‌زان...
نێرگز ڕزگار ـ که‌رکوک
به ئه‌سرینى چاوه‌کانم له پێشوازیت ڕاوه‌ستاوم
له ئه‌وین و میهرى تۆدا ده‌سته‌وئه‌ژنۆ ڕاماوم
* * *
ئه‌ى هه‌توانى دڵه‌ى بیمار، ده‌رگاى ته‌وبه‌ى ته‌وبه‌کاران
مانگى عه‌فوى زاتى یه‌زدان، سیماى نورینى موسوڵمان
* * *
په‌یامى رۆح
سیروان سه‌ید
وا ئه‌مجاره‌ش دڵمان گه‌شبوو به دیدارت
وا ئه‌مجاره‌ش ئه‌زیزى من
هه‌ڵى کرد شنه‌باى به‌هارت
ده‌سته ئه‌ژنۆ چاوه‌ڕێتین
که‌یله چاو مان
بۆدیتنى جلیوه‌ى روخسارت
که تۆهاتى
دڵمان گه‌ش ورۆحمان شاد بوو
ئه‌ى په‌لکه زێرینه چه‌ندین ره‌نگه‌که‌ى ئازادى
له گه‌وره‌یی دیدارى تۆ
نه‌ک موسڵمانان به‌ته‌نها
به‌ڵکوکافرانى دۆزه‌خیش
کردیانه که‌یفو شادى
له ڕه‌مه‌زاندا خۆت له قه‌ڵه‌وی به‌دوور بگره
و/ رۆشنا صالح
نان خواردن له‌ڕه‌مه‌زاندا چێژێكی تایبه‌ت به‌خۆی هه‌یه، چونكه هه‌موو شتێكی ڕه‌مه‌زان چێژی جیاواز به‌خۆی هه‌یه، به‌تایبه‌ت شیرینی وه‌كو كونافه و به‌سبوسه، بۆیه دكتۆره مه‌ها ڕادمیس پسپۆڕی خۆراك و قه‌ڵه‌وی و لاوازی له‌ش چه‌ند ئامۆژگاریه‌ك له‌و ڕووه‌وه پێشكه‌ش ده‌كات بۆ به‌ڕۆژوان بۆ سوودوه‌رگرتن له چێشت و خۆراك له مانگی ڕه‌مه‌زاندا، به‌جۆرێك كه سوودی گشتی به جه‌سته بگه‌یه‌نێت به‌بێ زیادبوونی كێشی له‌ش.
ڕۆژوو هۆكارێكه بۆ به‌رزبونه‌وه‌ی ڕۆح وپاككردنه‌وه‌ی دڵ و ئارامی ده‌روون
له نوسینی /پڕۆفیسۆر عه‌لی قه‌ره‌داغی
ئاماده كردنى : ملاهيمن شاره ستينى
مانگی ڕه‌مه‌زان مانگێكی گه‌وره‌و پیرۆزه چونكه خودای گه‌وره وابه‌یانی كردووه هه‌روه‌ها پێغه‌مبه‌ری نازداریش (صلی الله علیه وسلم) زۆرگرنگی و بایه‌خی داوه به‌م مانگه به‌وه‌ی ببێته مانگی پاككردنه‌وه‌ی دڵه‌كان و ته‌زكیه‌دانی ڕۆح و زاڵبوون به‌سه‌ر هه‌واو هه‌وه‌س و ئاره‌زوو، خودای گه‌وره ده‌فه‌رموێت {شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ }(البقرة185)
ته‌قوا ئامانجی رۆژووه
گرنگترین ئامانج له فه‌رزكردنی رۆژوودا وه‌ك خوای گه‌وره ئاماژه‌ی بۆ كردووه ته‌قوایه، خوا ده‌فه‌رموێ (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ) واته: كۆمه‌لی باوه‌رداران رۆژوو له‌سه‌ر ئێوه واجب كراوه هه‌ر وه‌ك له‌سه‌ر گه‌ل و نه‌ته‌وه‌كانی پێش ئێوه‌ش واجب كرابوو بۆ ئه‌وه‌ی ته‌قواتان هه‌بێت.
تةقوا چیه؟
چه‌ند توێژینه‌وه‌یه‌كی جیهانی‌و نوێ بۆ دواترین سووده ته‌ندرووستیه‌كانی رۆژووگرتن
له‌گه‌ڵ پێشكه‌وتنی زانست‌و، ساڵانه‌و رۆژ له دوای رۆژ، گه‌وره‌یی‌و باڵایی ئیسلام‌و، حیكمه‌ت‌و سووده‌كانی په‌یڕه‌ویكردن له به‌رنامه‌و رێوشوێنه پیرۆزه‌كانی، له رێگه‌ی توێژینه‌وه‌و به‌دواداچوونه‌ورده‌كانه‌وه، روونترو دیارترو گه‌شاوه‌تر ده‌بێت.
- « first
- ‹ previous
- …
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- بەرەوپێش ›
- دوواهەمین »