ئاماری ماڵپەر
ته‌فسیری ئاسان دابه‌زێنه
خوێندنەوەو تەفسیری قورئانی پیرۆز
- بۆ خویندنه‌وه‌ى قورئان و گوێ گرتن له هه‌ر قورئانخوێنێک کلیک لێره بکه
- بۆ گوێ گرتن له قورئان و خوێنه‌وه‌ى وبینینى ته‌فسیره‌که‌ى پێکه‌وه به‌کوردى و زمانه جیهانیه‌کان کلیک لێره بکه
پەروەردەی منداڵ
دان هاتن یاخود ده‌رکه‌وتنى ددان......په‌روه‌رده‌ى منداڵ
هه‌ولێر ـ به‌یار خالید به‌کر ...ڕۆژنامه‌ى یه‌کگرتوو......ددان هاتن پرۆسه‌یه‌کى گرنگه، یاخود قۆناغێکى گرنگه له قۆناغه‌کانى ته‌مه‌نى مناڵى، زۆربه‌ى زۆرى مناڵه‌کانمان به ده‌ست ئازارى ددان هاتنه‌وه ده‌ناڵێنن، چونکه شتێکى زۆر ناخۆشه و مناڵ به‌و ناسکیه‌ى خۆیه‌وه به
دایك و باوك و چۆنیه‌تی په‌روه‌رده‌كردنی منداڵ
مه‌سعود هاناژاڵه‌یی ـ هه‌ڵه‌بجه.......منداڵ ئه‌و بونه‌وه‌ره‌یه كه خوای گه‌وره ئه‌فراندویه‌تی و ئازادی كردووه، كه هه‌رچی حه‌زی لێیه‌تی بیكات، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا خوای گه‌وره دوو خزمه‌تكاری بۆ داناوه، كه له هه‌موو كه‌س زیاتر خۆشی د
(50) خاڵ بۆ ئه‌وه‌ى چۆن متمانه‌به‌خۆبوون لای منداڵه‌که‌ت دروست بکه‌یت؟
ئا / زانیار محه‌مه‌د.........فێری بکه چۆن بڵێ (نا) و له چ کاتێکدا ره‌دی شت بکاته‌وه. فێری بکه و بۆی شرۆڤه بکه چۆن گومان و پرسیاره‌کانی ناو ده‌روونی ده‌ربخات و پرسیاری بۆ بکات.
١- پیاهه‌ڵدان بۆ مناڵه‌که‌ت بکه پێش خه‌ڵکی تر.
په‌روه‌رده‌ى مندالآن له ئیسلام دا ....و- لێدان و ده‌نگ وه‌رگرتن له منداڵ بۆ به‌رژه‌وه‌ندى په‌روه‌رده‌یى:
نووسینى: د. عه‌بدوڵلآ ناصح عه‌لوان...وه‌رگێڕانى: ناصح ئیبراهیم سازانى
له‌به‌ر ئه‌وه‌ى منداڵ بچوکه‌و له‌ژێر رکێفى باوک و دایکیدا ژیان به‌سه‌رده‌بات, چونکه له‌ته‌مه‌نى فێر بوون وپه‌روه‌رده کردندایه,
تایبەت بەمنداڵ وپەروەردەی منداڵان
دەبێت زۆر ئاگاداری ئەم کردارانە بین کە بەرامبەر بە منداڵەکان دەیانکەین ، تا لەم رێگەیەوە ئەو وشەو پەیڤانەی کە پێویستە دایکان وباوکان بەکاریان بهێنن لە کاتی مامەڵە کردن لەگەڵ منداڵەکانیان ، دەتوانین وەک بەشێک لەم چەند خاڵەی خوارەوە کورتیان بکەینەوە. لەسەرەتای تەمەنی منداڵدا ، واتا لە دەمانگید اپێویستە لەسەر دایک و باوک خووڕەوشتی رێک بخات ، هەرچەندە منداڵ لەم تەمەنەدا بە تەواوەتی ناگاتە ئەوەی کەشتە خراپ و چاکەکان لەیەک جیابکاتەوە،بەڵام دەبێت وەک فێرکردنی رێزگرتن لە کەسانیتر،هەروەها رێکخستنی باری تەندروستی وفێرکردن و راهێنان لەسەرهێمنی ، نەک توندوتیژی و،مامەڵەیەکی زۆرسادەی فێرکاری پێ بکرێت ولەکاری توندوتیژی خۆیانبپارێزن.
چەند ئامۆژگارییەکی گرنگ بۆگێڕانەوەی منداڵەکەت بۆسفرەی نانخواردن
ئا / هەنارحەسەن
منداڵ لەساڵەکانی سەرەتای تەمەنیەوە ئارەزووی ئەوخواردنەدەکات و دوایدەکەوێت،کەتایبەتە بەخۆی ،ئەمەش وادەکات کە ئارەزووی خورادنی بێتەدی و گەشەبکات ،ئەگەرهاتو ئەو منداڵە ئارەزووی خواردنی هەبێت ، ئەوا زووتر گەشەدەکات ، بەڵام نەبوونی ئارەزووی خواردن وا لە منداڵدەکات بەردەوام توڕەبێت لە کاتی خواردندا ، بەتایبەتی لە کاتی نەخۆشی ، یان لە دایکبوونی منداڵێک لە دوایخۆی لەخێزانەکەیدا.
لێرەدا هەندێک ئامۆژگاریمان هەیە ، بۆئەوەی منداڵ بگەڕێتەوە سەرسفرەی نانخواردن.
١. دەسەڵاتی تەواو یبدەرێ لە نانخواردندا وهێمنبە لە گەلێداو دەنگەدەنگی لەگەڵدامەکە لە کاتێکدا کە خواردنی نەخوارد.
٢. خواردنی نوێ وخواردنی کۆنی بۆ دابنێ کە پێشترنەیخواردبێت،رۆژانە ئەمە تاقیبکەرەوە.
چۆن منداڵه‌که‌ت فێر ده‌که‌یت که هه‌ست به لێپرسراوێتی بکات
مه‌سعود محه‌مه‌د هانه‌ژاڵه‌یی ـ هه‌ڵه‌بجه
باوکان و دایکان حه‌ز ده‌که‌ن که منداڵه‌کانیان له گه‌وره‌ییدا که‌سانێ بن که هه‌ست به لێپرسراوێتى بکه‌ن، به‌لآم چۆن بتوانین منداڵه‌کانمان رابهێنین و یارمه‌تییان بده‌ین که له منداڵییه‌وه فێری هه‌ست به‌لێپرسراوێتى ببن.
پێشه‌کیه‌کی بچوک و ساده‌ى بده‌رێ:
منداڵ ئاره‌زوویه‌کی زۆرى هه‌یه، به‌وه‌ى یارمه‌تى بدرێت ته‌نانه‌ت منداڵی دوو ساڵه و زیاتر حه‌ز ده‌کات یارمه‌تى که‌سانی تر بدات.
هه‌وڵه‌کانى باوک له په‌روه‌رده‌کردنی منداڵدا
مه‌سعود محه‌مه‌د ـ هه‌ڵه‌بجه
په‌روه‌رده‌ى منداڵ ده‌ره‌نجامی قه‌بوڵکردنی لێپرسراوێتییه‌که، که هه‌وڵ و هاوئاهه‌نگی باوک و دایکه، په‌روه‌ده‌کردنی منداڵ له‌لایه‌ن دایکه‌وه و چۆڵکردنی گۆڕه‌پانی په‌روه‌رده‌کردن له‌لایه‌ک باوکه‌وه، مندالآن روبه‌ڕووى کێشه و تێکچوونی ره‌فتارى ده‌کاته‌وه.
خاوه‌ن بیروبۆچوونه‌کان له‌وباوه‌ڕه‌دان ئه‌گه‌رچی دایکان مه‌هاره‌تێکی باشیان هه‌یه له په‌روه‌ده‌کردنی منداڵه‌که‌یاندا، به‌لآم باوکان په‌روه‌رده‌که‌رێکی کاریگه‌رن، له‌ڕاستیدا ده‌بێت کابانیش هاوبه‌شیان هه‌بێت له په‌روه‌رده و پارێزگارى گه‌شه‌ى عه‌قڵی و جه‌سته‌یی منداڵه‌کانیاندا.
چۆن منداڵ قسه ده‌بیستێ
ئا: مه‌سعود محه‌مه‌د ـ هه‌ڵه‌بجه
بێگومان ده‌روازه‌کان زۆرن بۆئه‌وه‌ى لێیه‌وه قسه‌کانمان ئاراسته‌ى منداڵه‌کانمان بکه‌ین و داینه‌مۆى عه‌قڵیان به‌ره‌و ئاراسته‌یه‌کى ئیجابی به‌رین له‌پێناو کاردانه‌وه‌یه‌کی ئیجابی و به‌پراکتیزه‌کردنی قسه زاره‌کیه‌کانى باوک و دایک.
منداڵ و گۆشه‌گیرى....... په‌روه‌رده‌ى منداڵ
ئــــــا: دڵشاد ساڵح
هه‌مومان پێش ئه‌وه‌ى ببینه خاوه‌نى منداڵ یان پێش ئه‌وه‌ى ببینه بابه یان دایه، دنیایه‌ک حه‌ز و خولیامان هه‌یه و به‌رنامه‌ى جوان جوانیان بۆ داده‌ڕێژین تاوه‌کو منداڵێکى به‌سود پێشکه‌شی کۆمه‌ڵگا بکه‌ین، زۆر جار له‌ئه‌نجامى هه‌ڵسوکه‌وتى دایکان و باوکان که ئه‌وپه‌ڕى دڵسۆزى ده‌نوێنن به‌رامبه‌ر منداڵه‌کانیان، که‌چى پێچه‌وانه‌وه ده‌بێته‌وه، ئه‌وه‌نده هه‌ڵسوکه‌وته‌کانیان خه‌ستده‌که‌نه‌وه که" ئه‌مه مه‌که، ئه‌وه مه‌خۆ، ئاوا مه‌ڕۆ، زوو بڕۆ، زوو وه‌ره.............و
ببه به پێشه‌نگ بۆ منداڵه‌که‌ت
ژیوار هه‌ڵه‌بجه‌یی / هه‌ڵه‌بجه‌ی شه‌هید
منداڵ ورده‌ورده گه‌شه ده‌کات و پێده‌خاته یه‌که‌م قۆناغی گه‌شه‌کردنی منداڵیه‌وه، دنیای خێراتر ده‌بێت و که‌م که‌مه سه‌ربه‌خۆ ده‌بێت و ئاشنا ده‌بێت به که‌سانی ده‌ره‌وه‌ی خێزانه‌که‌ی و په‌یوه‌ست ده‌بێت پێیانه‌وه و، ده‌که‌وێته کردنی پرسیاری جۆراوجۆر له باوک و دایکی.
چۆن منداڵه‌که‌ت فێرى کارى ماڵه‌وه ده‌که‌یت ؟!
و / مه‌سعود محه‌مد – هه‌ڵه‌بجه
کاردانه‌وه‌ى لائیرادی دایک و باوک له‌گه‌ڵ منداڵه‌که‌یاندا، له کاتێکدا که کارى ماڵه‌وه ئه‌نجام ده‌ده‌ن، ده‌بێت به‌شێوه‌ى مامۆستا و قوتابی بێت، هه‌ر بۆیه چ کاتێ ده‌ته‌وێ هه‌ست به لێپرسراوی بکه‌یت و که‌مێک ئاگات له ده‌وروبه‌ره‌که‌ت بێت، پێویسته له‌سه‌ر دایک بۆئه‌وه‌ى منداڵه‌که‌ت رابێنیت له‌سه‌ر کارى ناوماڵ له جێگه‌ى ئه‌وه‌ى لێی تووڕه‌بیت، پێی بڵێ تا کاتێک که مێز رێک نه‌خراوه، من نان ئاماده ناکه‌م.
پێویسته به‌رژه‌وه‌ندى ئیسلام پێش خۆشه‌ویستى منداڵ بخرێ......(په‌روه‌رده‌ى منداڵ)
نووسینى:
د. عه‌بدوڵلآ ناصح عه‌لوان
وه‌رگێڕانى:
ناصح ئیبراهیم سازانى
له کاتێکدا دڵ و ده‌روونى دایک و باوک ئه‌و هه‌سته راستگۆیه‌ى تێدا بێ له خۆشه‌ویستى و سۆزو به‌زه‌یی و ره‌حمه‌ت به‌رامبه‌ر به جگه‌رگۆشه‌کانیان, پێویسته ئه‌و هه‌ست و سۆزه زاڵ نه‌بێ به‌سه‌ر خۆشه‌ویستى بۆ جیهادو تێکۆشان له پێناوى خواو گه‌یاندنى بانگه‌وازه‌که‌ی له‌سه‌ر زه‌ویدا, چونکه بێگومان ده‌بێ به‌رژه‌وه‌ندى ئیسلام له‌سه‌روى هه‌موو به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانه‌وه بێ.. وه به‌راستى ده‌بێ دامه‌زراندنى کۆمه‌ڵگه‌ى ئیسلامى ئه‌وپه‌ڕى ئامانج و مه‌به‌ستى ئیماندار بێ له ژیاندا.. له‌به‌ر ئه‌وه هیدایه‌ت و رێَنمایی مرۆڤه‌کان به‌رزترین کارێکه ئیماندار هه‌وڵى خۆى بۆ بخاته‌گه‌ڕ, سوربێ له‌سه‌ر به‌دیهێنان و بلآوکردنه‌وه‌و گه‌یاندنى په‌یامى خوا به شێوه‌یه‌کى گونجاو.
بیست هه‌نگاو بۆ دورخستنه‌وه‌ى منداڵ له دزیکردن
د.مسته‌فا ئه‌بو سه‌عد
وه‌رگێرانى : غه‌ریب قادر
١- کاتێک دابنێ بۆ تێگه‌یشتنى ناوه‌ڕۆکى کێشه‌که و پاڵنه‌ره‌کانى دزیه‌که.
٢- چوار ده‌ورى ڕه‌فتاره‌که بپشکنه له بارودۆخ و په‌یوه‌ندیه‌کان و هاوڕێیه‌کان و که‌شى ڕکابه‌رى و خۆسه‌پاندنه‌وه.
٣- له‌سه‌رخۆ و نه‌رم و نیان به بۆ ئه‌وه‌ى مامه‌ڵه‌ى دروست و به‌جێ بکه، هه‌ڵوێستێک له کاتى توڕه‌یی وه‌رمه‌گره دوایی لێ ى په‌شیمان بیته‌وه.
٤- له‌بیرت بێت که تۆ که‌سێکى په‌روه‌رده‌یی، ئامانجت ئه‌وه‌یه که ڕه‌فتاره‌که (دزيةكة) چاک بکه‌یته‌وه‌و خۆتى بۆ لابردنى ئاماده ده‌که‌ى.
٥- به عه‌قڵیه‌تى دادوه‌ر (قازي) ڕه‌فتار مه‌که، که تاوانه‌که ده‌سه‌لمێنێت و حوکم و بڕیار ده‌رده‌کات.